Een oud gezegde stelt, ‘een kat in het nauw maakt rare sprongen’. Hoewel het er op het eerste zicht op lijkt dat de Turkse president Erdogan zich in een comfortabele positie bevindt, is hij er blijkbaar zelf niet gerust in. Het referendum van 16 april 2017, overigens een betwiste uitslag, mag dan een nipte overwinning hebben gegeven om een presidentieel systeem op zijn Turks in te voeren, de neen stemmen haalden een meerderheid in de drie grootste steden!
Het ontslag van de AKP burgemeesters
Blijkbaar is iedereen vervangbaar, behalve de president zelf. Na een zuivering in de eigen administratie, zijn nu de AKP burgemeesters aan de beurt. De president verwijt zijn partij te lijden aan metaalmoeheid. Waar hijzelf steeds stelde dat de ‘uitslag van de verkiezingen’ de hoogste vorm van democratie is, moeten nu een aantal (verkozen) AKP burgemeesters het veld ruimen. Democratie op zijn Turks is immers zo flexibel als de president zelf!
Dat dit gepaard gaat met gemor van de AKP burgemeesters, is begrijpelijk. Want eigenlijk worden ze met hun rug tegen de muur gezet. Ofwel nemen ze zelf ontslag, ofwel wachten ze tot de verkiezingsraad van de AKP een beslissing neemt, ofwel … krijgen ze een proces aan hun broek wegens corruptie.
De regeringsgezinde pers speelt het spel perfect mee. De politieke zuiverheid van AKP burgemeesters die weerstand bieden, wordt in vraag gesteld en verwijzingen naar gesjoemel en corruptie zijn niet uit de lucht. Uiteindelijk beslissen ze dan maar om hun ambt neer te leggen. Intussen zijn er reeds tachtig AKP burgemeesters afgetreden, of hebben zij het voornemen te kennen gegeven om af te treden.
De vraag blijft of de AKP hiermee niet in eigen voet aan het schieten is, van de opvolgers is slechts één ding geweten, dat is een nog grotere loyauteit aan de Reis. Bovendien hadden die burgemeesters een eigen machtsbasis, of hun basis deze ‘civiele staatsgreep’ zomaar gaat aanvaarden, blijft een vraagteken.
De “goede partij”
Meral Aksener maakte vandaag de naam haar nieuwe partij bekend, de ‘goede partij’. Dit betekent dat de breuk met de MHP nu formeel is. In tegenstelling tot Bahceli, de oude grijze wolf, nu meer een schoothondje van de president, riep Aksener op ‘neen’ te stemmen tegen de invoering van het presidentiële systeem.
Peilingen zeggen natuurlijk niet veel, maar iedereen is het erover eens dat Akseners partij de kiesdrempel zal halen. Sommigen spreken over tien procent, anderen over twintig procent. Een groot deel van de stemmen zal zij halen uit ontevredenen bij de MHP, die vooral langs de Egeïsche en Middelandse Zee kust overwegend neen hebben gestemd. Een CHP- parlementslid heeft zich al aangesloten bij de ‘goede partij’. De vraag is, zullen ook AKP parlementsleden de overstap wagen?
Voor Bahceli is dit slecht nieuws. Sommige peilingen geven hem nog tien procent (de kiesdrempel) maar andere stellen dat de MHP zou eindigen op vier procent. Het is niet voor niets dat Bahceli voor het eerst in zijn leven pleit voor het verlagen van de kiesdrempel. Of dit zal gebeuren blijft de grote vraag. Er zijn geruchten dat hij vicepresident zou kunnen worden, samen met de corrupte vroegere eerste minister Ciller.
Daarom zijn er steeds meer geruchten dat de president (hij kan dat) nieuwe parlements- en presidentsverkiezingen zou uitschrijven in 2018. Feit is, de ‘goede partij’ zal de president en zijn grijs schoothondje pluimen kosten!
Het Zarrab proces
Reza Zarrab, één van de hoofdschuldigen in het (stopgezette) corruptieproces eind 2013, in gang gezet door Gülenistische aanklagers, zit vast in de VS. Ook een directeur van een Turkse staatsbank zit vast. Als Zarrab, om strafvermindering te krijgen, gaat zingen, zou er wel eens veel aan het licht kunnen komen. Daarom is er in de Turkse media een campagne aan de gang om de VS te linken met het ’terrorisme’ van IS en PKK.
Voor de Turkse president is een ‘onafhankelijk’ gerecht iets dat onmogelijk is. Als hij spreekt, dan volgt de rechtbank. In de VS en in de EU gebeurt dat niet. Er zijn nog steeds onafhankelijke rechters die beslissen. De aanhouding van een Turk, werkzaam op de diplomatieke diensten van de VS in Turkije, op beschuldiging van ’terrorisme’ is bij de VS in het verkeerde keelgat geschoten.
Toen de Turkse staat het daarna niet beter vond om het gezin van betrokkene in de gevangenis te teken, sloegen zelfs bij de VS de stoppen door. Visa van Turken naar de VS werden opgeschort. Turkije deed hetzelfde. De impact van Turkije met deze beslissing is echter voor de VS van weinig belang.
Gülen en co
Gülen, voor Erdogan en bijna alle media in Turkije, wordt aanzien als de aanstoker van de mislukte staatsgreep van juli 2016. Men wil zijn uitlevering, tegelijk wil men dat ook niet. Stel je voor dat hij zou praten! Maar men wil zeker de uitlevering van Gülenisten in andere landen. Daarom worden journalisten van Duitse afkomst gearresteerd, een priester uit de VS, … . Bij decreet is de president gemachtigd om een ‘ruil’ te doen. Dat is weerom de rechtsstaat op zijn kop. De relaties met de VS en de EU zitten nu al op een dieptepunt en met nieuwe rechtse tot totaal rechtse regeringen in Duitsland en Oostenrijk, zie ik geen verbetering op korte termijn, integendeel.
De Koerden
Barzani heeft een gok gewaagd met zijn referendum voor onafhankelijkheid. Nu ja, Barzani is zelf een corrupte figuur, wat los staat van het onafhankelijkheidsstreven van de Koerden. Typerend is dat de Turkse staat, die voorheen Barzani steunde en hem ontving als een staatshoofd, nu plots zoete broodjes bakt met Bagdad.
Hierdoor wordt de KRG in een wurggreep genomen. Kirkuk (één van de olierijkste gebieden in de wereld) is terug onder controle van de centrale regering in Irak. Barzani heeft gegokt, maar heeft verloren. Hij wil nu de resultaten van het referendum ‘bevriezen’. Waarschijnlijk komt het tot een oplossing. Zo niet dan krijgen we er een nieuwe brandhaard bij in Irak.
De operatie van de Turkse troepen in Idlib (Syrie) is windowdressing, want onmiddellijk sloten het Turkse leger en de aan Al Quada gelinkte rebellen een overeenkomst. De bedoeling is nu om Afrin, een Koerdisch kanton, aan te vallen. In tegenstelling tot de Koerdische pesmergha’s van Noord-Irak is de YPG een veel democratischer leger. Het zou wel eens het Stalingrad van Turkije kunnen worden. Daarnaast is de ultranationalistische politiek van de AKP een doorn in het oog van de Koerden. Zelfs de AKP – Koerden (die meestal aanleunden bij Barzani) verliezen hun hoop in de AKP. Volgens de peilingen zou de HDP de kiesdrempel blijven overschrijden!
De economie
De Turkse economie doet het goed – op het eerste zicht althans. De eerste minister voorspelde zelfs een groei van meer dan 10 procent in het derde kwartaal. Maar cijfers zijn één ding, achter die cijfers schuilt een andere realiteit. Inflatie en werkloosheid scoren ook boven de tien procent. Ik verwijs daarvoor naar mijn artikel, ‘it’s the economy stupid’.
Feit is dat Turkije steeds moeilijker aan kredieten raakt. Het Turkse Soevereine Fonds is nu bezig leningen af te sluiten (wat nooit de bedoeling was) om de deficieten te dekken en de terugbetalingen van schulden te kunnen realiseren. Als de VS de rentevoet verhoogt, zal dit nog moeilijker worden! De Turkse lira heeft weer enorm veel aan waarde verloren. Vandaag krijg je voor een euro bijna 4,4 tl.
Maar er zijn andere tekenen aan de wand. De landbouwprijzen zijn aan het kelderen. En daar, ligt een stuk van de basis van de AKP. Zowel de druiven-, de hazelnoten- als de vleesindustrie klagen. Boeren komen op de straat, je ziet dat wel niet of nauwelijks in de Turkse media, maar het gaat slecht met hen. Vergeet ook niet dat meer dan 25 procent hier leeft van de landbouw. Dit zijn AKP – stemmers, maar de maatregelen van de regering schieten in het verkeerde keelgat.
De middenklasse
Laat me eerst en vooral zeggen, ik hou niet van dat woord. Het gaat over kleinere ondernemers, beter betaalde bureaucraten en midden – en hogere kaders in bedrijven. Noem het liever de ‘middengroep’.
Om het deficit te dekken moet de Turkse regering aan geld raken. Nu de lonen zijn bevroren, kan men moeilijk nog bijkomende inleveringen vragen aan de minimumloners, dus dit keer werden een aantal maatregelen ingevoerd die vooral de ‘middengroep’ treffen. Laat het nu juist deze groep zijn, waarin ook vele AKP – stemmers zitten.
De vakbonden
De president beroept zich erop, dat dank zij de AKP, de meeste stakingen worden verboden. Iets waar DL in alle talen over zwijgt! God, wat heeft die man een selectief geheugen! Door de staat van beleg kunnen in de praktijk nog enkel de regeringsgetrouwe vakbonden iets doen (Turk-Is en Hak-Is), militanten van de onafhankelijke vakbonden zoals DISK en KESK, zitten, net als vele anderen, in de Turkse gevangenissen.
Paniekvoetbal
Over vrouwenrechten en het ‘gezin’ schrijf ik binnenkort een ander artikel. Ook dat is rampzalig. Het paniekvoetbal dat vandaag wordt gespeeld, is voor mij een teken aan de wand. Deze politiek is gedoemd om te mislukken.
Hiermee stop ik mijn analyse.
