Stressbestendig

In vacatures komt steevast ‘stressbestendig’ naar voor – de ideale kandidaat is stressbestendig, heeft tien jaar ervaring voor een beginjob, en is een lone wolf die ook mooi in teams speelt. De ideale kandidaat is toch lichtjes psychopathisch, misschien.

Nu heb ik de stressbestendigheid van een door katten omsingelde postduif. Da’s ook ok. Een beetje fatsoenlijke werkgever geeft je wat extra tijd om dingen klaar te krijgen – maar ik blijf dan ook uit de al te commerciële wereld. In de non-profit sector is het iets menselijker, ook al zijn zelfs daar uitzonderingen. Sommige nonprofits zijn vooral sympathiek naar buiten toe en buiten hun freelancers stevig uit – maar zie daarvoor een vorige column.

Een kameraad van me vatte het kort samen: “What they mean by resilience is just keep bending compliantly no matter how heavy the shit is they throw at you”. Een betere oplossing – niet voor de kapitalisten wel voor ons, de working class – is jobs te creëren die geen belachelijke niveaus van stressbestendigheid nodig hebben. Toen ik aan een niet nader genoemde universiteit werkte, kregen we steeds meer managers en minder personeel. Ze doen dat natuurlijk geleidelijk zodat er niet te veel protest komt. Het is redelijk silly om met twee mensen je te moeten verantwoorden voor een team van twaalf managers. Waarom gaat het werk niet sneller? Nou ja.

In een goede samenleving doen we juist omgekeerd: we compenseren voor de stress van personen door de werkomstandigheden aan te passen. Onderdrukking veroorzaakt stress, dus zolang die onderdrukking niet weg is moet daar ook rekening mee gehouden worden.

Als we de kapitalisten buiten spel zetten en onszelf organiseren, dan valt de winstnoodzaak ook weg. En wat blijkt? Als je enkel produceert naar de behoeftes van de samenleving, moet je veel minder werken. Logisch ook, want kapitalisten maken veel winst op onze kap, wij moeten hard werken voor hun geld. Dat is de échte reden dat mensen langer moeten werken: het is helemaal niet nodig, het zorgt wel voor nog meer winst. ⁽¹⁾De combinatie van mensen langer laten werken terwijl er ondertussen bijvoorbeeld een enorme jeugdwerkloosheid is, is problematisch voor ons. De kapitalisten doen dat echter met opzet: er zijn voldoende werklozen nodig om de lonen laag genoeg te kunnen houden.

In heel wat experimenten in verschillende landen – bijvoorbeeld in Zuid-Amerika – zie je dat in bedrijven die de kapitalisten buiten gooien, nog maar twee of drie dagen per week moet gewerkt worden. Dat is wel lekker.

Moest iedereen dat doen, dan krijg je een stuk gezondere samenleving. Mensen hebben meer tijd voor sociaal contact, tijd voor zichzelf… De vraag wordt dus: hoe geraken we van die kapitalisten af. Gezocht: stressbestendige revolutionairen, startersloon.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog.