Sinds een drietal jaar zijn bepaalde medicijnen steeds moeilijker te verkrijgen in Turkije. Het gaat meer specifiek over sommige soorten van medicatie voor kankerbehandeling, hartkwalen, oogdruppels en bloeddruk. In totaal gaat het vandaag om ongeveer 430 medicijnen.
Op zoek naar de oorzaken
De SGK, zeg maar de Turkse Sociale Zekerheidsinstantie, staat in voor de terugbetaling van 85% van de gebruikte medicatie. Medicatie wordt hetzij ingevoerd, hetzij in Turkije geproduceerd. Het merendeel van de grondstoffen die nodig zijn om medicatie in Turkije te maken, wordt eveneens ingevoerd.
Voor de aankoop van medicatie of grondstoffen uit het buitenland om deze medicatie te maken, wordt een vaste wisselkoers gebruikt.
Het probleem is echter dat deze vaste wisselkoers is vastgelegd op ongeveer 2,6 tl voor 1 euro, terwijl de reële wisselkoers in augustus vorig jaar meer dan 7 lira bedroeg en nu nog steeds meer dan 6 lira voor een euro bedraagt. Buitenlandse firma’s zijn niet bereid om aan die prijs medicatie of grondstoffen te verkopen. Hierdoor ontstaan tekorten.
Daarnaast wordt de maximumprijs voor verkoop van medicatie in de apotheek vastgelegd, maar dikwijls overstijgt de aankoopprijs die de apotheker betaalt de verkoopprijs. Hierdoor sloten de voorbije jaren meer dan 2.000 apotheken de deuren. Er blijven nu nog 23.000 apotheken over. Overigens, apotheker is hier geen beschermd beroep, wie het wil kan een apotheek openen.
Zolang die veel te lage wisselkoers gehandhaafd blijft, zal er een chronisch tekort blijven aan bepaalde medicatie. Vorige maand kwamen 42 medicijnen terug op de markt, dit nadat de firma die ze produceerde toelating verkregen had hun prijs fors op te trekken. Heb de firma nog niet nagetrokken, maar heb mijn bedenkingen. Ondanks dat gaat het slechts om 10% van de ontbrekende medicatie en sommige van deze medicijnen zijn levensnoodzakelijk.
Een paar jaar geleden stond een 27-jarige vrouwelijke kanker-patiënte voor Bayraktar, toenmalig minister van sociale zaken. Zij kon haar medicatie niet betalen. De minister haalde geld uit zijn gevulde portefeuille, de vrouw weigerde, ze zei, ‘ik wil niet bedelen, ik wil rechten’. Intussen is ze dood, de zoveelste luis uit de pels van de AKP. Doden spreken immers niet meer.
De hoofdreden van het ontbreken van medicatie ligt natuurlijk in de voortdurende besparingen. Zo moeten alle ministeries, met uitzondering van defensie en de Diyanet (Ministerie van Religieuze Zaken), tien procent besparen op de werkingsmiddelen. Enfin, we kunnen nog altijd bidden tot God of Allah.
Enkele getuigenissen
Een apotheker met tien jaar dienst in een staatsziekenhuis in Ankara stelt dat de maatregelen van de regering contraproductief zijn. Hij spreekt uit eigen ervaring. ‘Veronderstel dat ik een bepaalde medicatie aankoop voor 10 dollar en ze verkoop aan 11 dollar. Dat is leefbaar. Maar onder druk van de overheid mag ik die medicatie slechts verkopen aan 8 dollar. Dan maak ik verlies. Als ik dus voor 40.000 dollar aan medicatie inkoop en ze maar mag verkopen aan 30.000 dollar, maak ik niet alleen verlies, bovendien word ik belast op mijn aankoop van 40.000 dollar.’
Maar niet enkel de apothekers en de apothekersbond klagen. Ook specialisten tewerkgesteld in openbare ziekenhuizen stellen dat het aan het mislopen is.
Een arts uit een staatziekenhuis stelt het als volgt: ‘Wij moeten werken met het levensnoodzakelijke en dat is het minimum. Goedkopere X-ray toestellen, beperkt aantal anesthesisten, zelfs de plastieken handschoenen die we dragen worden geteld. Elke dag wordt het erger, omdat de regering alles uitrekent tot op de cent om de kosten te verlagen, maar de kwaliteit van onze diensten neemt af en zowel de patiënten als het verplegend personeel zijn hiervan het slachtoffer.’
Wie in eigen naam getuigt riskeert opsluiting, verlies van job. De getuigen blijven anoniem. Ik kan ze begrijpen. Tegelijk, deze getuigenissen werden gecheckt en meer dan een keer. Dit is dus geen fake news, het is real news dat helaas de Turkse media nooit zal halen.
Medische apparatuur
Hurriyet, voorheen de grootste krant van de oppositie, is intussen overgenomen door de groep van Demirören, maar soms verschijnt er nog een kritisch artikel. Op 25 september 2018 publiceerde de krant, toen al in handen van de AKP, dat bepaalde medische apparatuur niet meer verkrijgbaar is in Turkije. Bionische oor-transplantaties worden niet meer uitgevoerd op kinderen. Te duur.
Hoe jammer, vergeef me mijn cynisme, ze kunnen de speeches van Erdogan nu niet aanhoren. Tegelijk, los van mijn cynisme, hoop ik dat die kinderen snel geholpen worden, vergeef me dus deze lapsus.
Alles maakt deel uit van de economische crisis
Met haken en ogen probeert de Turkse regering, zeker omdat gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht zijn, alles toe te dekken. Maar is het normaal dat mensen na zestien jaar economische groei rijen moeten vormen om groenten te kopen? Want dat is de realiteit. Het economisch wanbeleid van de voorbije jaren wordt toegedekt, maar daarmee is het niet opgelost. Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt ze wel.
