VS: de politieke strijd gaat door

Na meer dan een maand waarin grote delen van de Verenigde Staten in lockdown gingen, piekte de hospitaliseringsgraad omwille van het coronavirus vorig week. Het belangrijkste debat nu gaat over wanneer en hoe de economie heropstarten. Er brak een gevecht uit tussen de president en de gouverneurs van verschillende staten. Intussen organiseerden verschillende extreemrechtse groepen gewapende protestacties waarin ze het heropenen van de economie eisten. Werkende mensen protesteerden en staakten dan weer rond gezondheidskwesties.

Het aantal hospitaliseringen in de VS mag dan vorige week wel gepiekt hebben, maar het aantal besmetting met corona neemt nog steeds toe. Het land had op 19 april 728.094 bevestigde besmettingen en 34.726 doden. De epidemie woedt volop in bejaardentehuizen, gevangenissen, detentiecentra voor immigranten, vleesverwerkende bedrijven, enz. Als antwoord hierop lieten sommige staten een aantal gevangenen en opgesloten immigranten vrij. De grootste cluster in het land – 640 besmettingen – ontstond in het varkensvleesverwerkend bedrijf Smithfield in Sioux Falls, Zuid-Dakota. Er waren ook uitbraken in andere vestigingen van het bedrijf in Iowa en Colorado. Al deze vestigingen zijn nu gesloten.

De nationale lockdown is nog steeds van kracht. Momenteel zijn er officieel meer dan 22 miljoen werklozen. Sommige economen schatten dat er een werkloosheidsgraad is van 20 percent, wat er op wijst dat het land in een Tweede Grote Depressie aan het storten is.

De CARES Act ⁽¹⁾Coronavirus Aid, Relief, and Economic Security Act voorziet in een eenmalige betaling van 1200 dollar. Ongeveer 80 miljoen mensen zouden deze week hun cheque vanwege de regering moeten ontvangen, via een directe storting op hun bankrekening. Maar 60 miljoen mensen, overwegend mensen met lage inkomens die geen bankrekening hebben, gaan langer moeten wachten, tot hun cheque met de post is bezorgd. Het programma van leningen aan kleine bedrijven waarin de CARES Act ook voorziet, zit al zonder geld, na 349 miljard dollar te hebben uitgegeven. Heel wat kleine bedrijven blijven dus in de problemen zitten.

En terwijl sommige werkende mensen steun krijgen, komen anderen onder aanval. De Trump administratie stelde voor landbouwbedrijven te ondersteunen door het verlagen van de lonen van landarbeiders, die al bij de laagste waren. Trump heeft ook voorgesteld de sociale voordelen voor het personeel van de United States Postal Service, het nationale postbedrijf, in te perken. Het Congres faalde er tot nu toe in de USPS te herfinancieren. Het bedrijf zou binnenkort failliet gaan en gedwongen worden te sluiten in juni.

De pandemie heeft vrouwen buitensporig hard getroffen. Vele onder hen zijn thuisverzorgsters, verzorgsters in bejaardentehuizen en andere laagbetaalde zorgverleners met minder sociale bescherming. Vrouwen zijn goed voor 87% van de geregistreerde verplegers en 71% van de caissières. De detailhandel is zo goed als ingestort, wat heel wat vrouwen in de werkloosheid heeft geduwd. Er is grote bezorgdheid dat onder de ‘blijf thuis’-orders heel wat vrouwen te kampen krijgen met huishoudelijk geweld. Tegelijkertijd hebben conservatieve bestuurders in Ohio, Mississippi en Texas aborties tot ‘niet-essentiele’ zorg verklaard en de procedure opgeschort tijden de coronaviruspandemie. Rechtbanken hebben in enkele gevallen zulke besluiten verworpen.

Trump blijft de pogingen om de gezondheidscrisis te boven te komen, dwars liggen door valse informatie te verspreiden. Vorige week verklaarde hij – tegen de Amerikaanse Grondwet in – dat hij over de ’totale autoriteit; beschikt om de natie op te dragen terug te keren naar de normale toestand, m.a.w. de economie volledig terug op gang te brengen. Toen verschillende staatsgouverneurs stelden dat ze hem zouden negeren, haalde Trump bakzeil. Vervolgens, toen extreemrechtse organisaties zoals de Freedom Foundation protestacties begonnen te organiseren, soms gewapend, in Michigan, Kentucky, Texas, Oregon en Washington om de onmiddellijke heropening van deze staten te eisen, twitterde Trump zijn steun aan deze acties.

Het centrale politieke gevecht nu is in de eerste plaats dat tussen diegenen die de adviezen van gezondheidsexperten willen volgen en zo een tweede golf van coronagevallen willen voorkomen en de President, heel wat Republikeinen en zakenlui, die de economie willen heropstarten, soms zelfs al op 1 mei. Tienduizenden levens hangen hiervan af. Gezondheidsexperten stellen dat testen cruciaal is bij het heropstarten, maar tot op heden testten de Verenigde Staten nog maar een percent van de bevolking. Experten stellen ook dat maatregelen van sociale afstand nog nodig kunnen blijven tot 2022.

Er is nog steeds sociale strijd, zo waren er minstens 100 wilde stakingen sinds de pandemie toesloeg. Afgelopen week legden honderden arbeiders en arbeidsters bij McDonald’s, Burger King, Domino’s en andere restaurants het werk neer om beschermende maatregelen af te dwingen. De strijd gaat door.

Dan La Botz is lid van Solidarity en DSA en redacteur van New Politics.