De Verenigde Staten hadden de afgelopen twee maanden al minstens 90.000 doden te betreuren ten gevolge van COVID-19. In dezelfde periode vroegen 36 miljoen werknemers een werkloosheidsuitkering aan, bijna 25 procent van de beroepsbevolking. President Trump wil nu de economie weer op gang brengen omdat hij bang is de verkiezingen van november te verliezen als deze Tweede Grote Depressie zich door zet. Bedrijven willen ook graag terug winst maken en veel werklozen willen opnieuw een loon. Maar ze vrezen ook dat ze door opnieuw aan het werk te gaan zichzelf en hun gezinnen in gevaar brengen. De strijd voor veilige werkplekken zal de komende weken de drijvende kracht achter het activisme worden.
Gedurende de ganse pandemie hebben de federale en deelstaatregeringen en de openbare en particuliere werkgevers verzuimd de gezondheid van de werknemers en hun inkomens te beschermen. Essentiële werknemers die gedwongen werden door te gaan met werken zonder adequate bescherming van veiligheid en gezondheid protesteerden of verlieten in honderden,kleine, korte en gelokaliseerde wilde stakingen hun werkplaats. Sommige van deze stakingen, zoals een kleine werkonderbreking in het Amazone-magazijn in New York, kregen heel wat publiciteit, maar ze slaagden er niet in om massale deelname te krijgen. Andere hadden een grotere impact.
Verpleegkundigen en andere ziekenhuismedewerkers organiseerden demonstraties om maskers, handschoenen en ventilatoren te eisen. Veel verpleegkundigen protesteerden bij hun ziekenhuizen, maar leden van de National Nurses United trokken ook naar het Witte Huis om te eisen dat Trump de Defense Production Act (DPA) zou inroepen om de productie van maskers, ventilatoren en coronavirus testkits op te leggen aan bedrijven. Bij het Witte Huis lazen ze tijdens een ontroerend eerbetoon de namen voor van hun collega’s die door het virus omkwamen. De federale en deelstaatregeringen en ziekenhuismanagers reageerden door meer inspanningen te doen voor de bevoorrading met beschermingsmiddelen van de werknemers.
Verpleegkundigen waren niet de enigen die actie voerden. Midden maart dreigden de leraren van de openbare scholen in New York zich massaal ziek te melden, toen burgemeester de Blasio en hun eigen vakbond, de United Federation of Teachers, er niet in slaagden de scholen te laten sluiten. Eind april legden zo’n 50 arbeiders het werk neer bij de vleesverpakkingsfabriek Smithfield in Nebraska rond gezondheids- en veiligheidskwesties. De gouverneur beloofde de mensen in de fabriek te laten testen en contacten van besmette personen te laten traceren. In Washington, waar een lange geschiedenis van stakingen bestaat, voerden honderden fruitverpakkers actie voor veiligere werkomstandigheden en een gevarenpremie.
Sommige vakbonden hebben mee het voortouw genomen. De Amalgamated Transit Union heeft buschauffeurs gesteund die in Detroit, Birmingham, Richmond en Greensboro strijd voerden rond de gezondheidsmaatregelen. De Carpenters Union, die ongeveer 10.000 arbeiders in Massachusetts vertegenwoordigt, bracht zijn leden op 5 april in staking voor maatregelen tegen Covid-19 te slaan en beëindigde de staking pas op 20 april.
Veel vakbonden gaven verklaringen uit waarin ze de werkgevers en de overheid opriepen hun leden te beschermen en waarin nuttige informatie verstrekten. En de vakbonden hebben ook gelobbyd in het Congres. Maar in het algemeen hebben ze niet geprobeerd om het niveau van de klassenstrijd te verhogen zoals mogelijk zou zijn.
Sommige vakbonden capituleerden voor het heropenen van fabrieken en het hervatten van de productie, ook al is het duidelijk dat dit de gezondheid van hun leden in gevaar kan brengen. Al op 5 mei gaf United Auto Workers toe dat de bedrijven de contractuele bevoegdheid hadden om de productie in mei te hervatten in de fabrieken van GM, Ford en Fiat-Chrysler, zonder sterke garanties voor de bescherming van de gezondheid.
De grootste linkse organisatie, de Democratic Socialists of Amerika, die zelf actief is in vakbonden van verpleegkundigen- en leraren, heeft de krachten gebundeld met de United Electrical Workers Union (beter bekend als UE), en samen hebben ze het Emergency Workplace Organizing Committee opgericht. EWOC traint honderden vrijwilligers om activisten op de werkplaatsen te helpen organiseren. DSA is ook begonnen met het organiseren van een netwerk van restaurantmedewerkers in verschillende steden.
De pandemie en de sluiting van de economie hebben hun tol geëist, maar ze bieden nu de mogelijkheid om de Amerikaanse arbeidersbeweging van onderaf weer op te bouwen. Terwijl de uitdagingen groot zullen zijn, groeit het verzet van de arbeidersklasse en zijn socialisten met een rank-and-file strategie (een strategie van politiserend ‘vakbondswerk van onderuit’) en een klassenstrijdperspectief actief betrokken bij de strijd.
Dan La Botz is lid van Solidarity en DSA en redacteur van New Politics.
