We blijven op onze website verder een forum bieden aan activisten en sociale bewegingen om hun visie op de nieuwe regering en het regeerakkoord te geven. We nodigen je graag uit je mee in het debat te gooien. Dat kan door met lezersbrieven te reageren op de stukken, maar ook langere bijdragen zijn steeds welkom. Deze mogen bezorgd worden via info@sap-rood.org.

Vandaag geven we het woord aan Dominique Willaert, artistiek leider van Victoria Deluxe (sociaal-artistieke werkplaats in Gent).

Na bijna 500 dagen praten, saboteren, pokeren en onderhandelen heeft ons land een nieuwe federale regering. Het mag verbazen, de manier waarop heel veel landgenoten deze Vivaldi-regering toejuichen. Wellicht valt het warme onthaal te verklaren door de nieuwe, verbindende manier van communiceren die de nieuwe regeringsploeg vooropstelt.

Het valt inderdaad op, de trendbreuk in de manier waarop onze nieuwe ministers de polariserende vragen van onze journalisten slim omzeilen en het steevast hebben over het belang van eendrachtig samen werken en blijven herhalen dat deze regering het beste voorheeft met haar burgers. De nieuwe en zachtere manier van communiceren reflecteert helaas geen nieuwe politieke en maatschappelijke werkelijkheid die van de noodzaak tot de herverdeling van onze welvaart en rijkdom een speerpunt maakt. Wel integendeel! Wie zich de moeite getroost om het regeerakkoord door te nemen, stelt vast hoe deze nieuwe regering met toegeknepen billen niet verder geraakt dan het over ‘een eerlijke bijdrage van de personen met de grootste draagkracht te hebben’. Dit soort eufemistische taal wil verbloemen dat er geen eerlijke taks shift komt.

De groeiende concentratie van Belgische rijkdom, die tijdens de corona-pandemie nog eens toeneemt, trekt nauwelijks politieke en maatschappelijke aandacht. Volgens recente gegevens van de Europese Centrale Bank werden de 1% meest vermogende Belgen 73 miljard rijker. Veel meer dus dan het verwachte overheidstekort van 50 miljard. Het kapitaal zal er ook tijdens deze regering in slagen om een steeds groter deel van de meerwaarde binnen te rijven. Een verontrustende evolutie leert ons dat waar er in 1985 nog 65,5% van ons nationaal product naar de verloning van arbeid ging, dit in 2014 daalde tot 60,4%. Terwijl het reële loon in die periode met 25% steeg, ging de productiviteit er met 35% op vooruit. Het is niet moeilijk raden in wiens handen deze winsten zijn terecht gekomen.

Door de corona pandemie stevent België dus af op een begrotingstekort van 50 miljard euro. Met de klassieke sanerings- en opsmukoperaties zal de nieuwe regering er niet geraken. Meer dan ooit zou dit momentum door onze regering moeten worden aangegrepen om de sterkste schouders in de vorm van een fikse vermogensbelasting billijk te laten bijdragen. Niet door de werkende bevolking voor de zoveelste maal te laten opdraaien onder het mantra dat we het mes in de sociale uitgaven moeten zetten en onze overheid moeten afslanken. Deze riedel hebben we de voorbije jaren iets te vaak gehoord.

Ook het voorstel in het nieuwe regeerakkoord om meer mensen aan het werk te krijgen – de cijfers spreken van 80% van de actieve beroepsbevolking – is politieke waanzin. Nu reeds zijn er zowat een half miljoen mensen uit de werkende bevolking chronisch ziek uitgevallen. Op welke manier wil deze nieuwe regering meer mensen aan het werk krijgen? Door nog meer flexijobs te creëren die plaatsgrijpen in barre en vaak onmenselijke arbeidsomstandigheden tegen slecht betaalde lonen? Wil onze regering via deze weg de koopkracht aanmoedigen? Laat ons hopen dat onze vakbonden hier niet in mee gaan en blijven strijden voor duurzame jobs, waardig werk en tegen een billijk loon, met veel aandacht voor een evenwichtige balans tussen werk en leven.

Over de belofte van een minimumpensioen van 1.500 euro wordt heel veel mist gespoten. In de regeringsnota staat dat het minimumpensioen voor een volledige loopbaan geleidelijk wordt opgetrokken tot 1.580 euro bruto (en dus geen 1.500 euro netto). Mits wat hervormingen kunnen we er tegen 2024 bijna geraken, stelde SP.A-voorzitter Conner Rousseau. Let wel: na een volledige loopbaan van 45 jaar werken en met veel aandacht voor de tweede pensioenpijler die verder wordt veralgemeend.

Over het immense huisvestingsprobleem – de haast onbetaalbare woningprijzen, het immense tekort aan sociale woningen – lezen we in het nieuwe regeerakkoord nauwelijks iets dat beterschap of ingrijpende maatregelen doet vermoeden.

De 3 bladzijden over het asiel- en migratiebeleid leren ons dat de Vivaldi-ploeg de afspraak maakt om de toon en de stijl van het asiel- en migratiebeleid te veranderen. Toch zal ze het beleid van de vorige regeringen in grote lijnen voortzetten, met vooral een focus op kortere procedures en een efficiënter terugkeerbeleid.

Jawel, minderjarige asielzoekers zullen voortaan niet meer worden opgesloten maar over hoe mensen op een legale manier naar Europa of ons land kunnen migreren, wordt geen woord gerept. Mensen op de vlucht voor oorlog en geweld blijven dus afhankelijk van mensensmokkelaars en illegale routes. De procedures moeten kort zijn, met respect voor beroepsprocedures en meervoudige asielaanvragers. Maar of dat betekent dat zij weer recht op opvang hebben, een recht dat nu heel fors is ingeperkt, staat niet met zoveel woorden in de tekst.

Voor wie wil juichen over de aangekondigde kernuitstap, toch even dit. Uit de teksten blijkt dat de Vivaldi-coalitie pas tegen november 2021 deze knoop wil doorhakken. Tegen dan moet de vraag worden beantwoord of de bevoorradingszekerheid is gegarandeerd en de elektriciteitsprijzen onder controle zijn.

De werkende bevolking kan zich misschien troosten met de twintig dagen geboorteverlof voor de papa’s, het investeringspakket van 1,2 miljard dat rechtstreeks naar de gezondheidszorg gaat en de kinderopvang die goedkoper wordt via belastingkorting.

En wat met de jonge relschoppers die via snelrecht sneller voor de rechter zullen komen? Helaas lezen we niets over snelrecht om fiscale fraude en belastingontwijking adequater aan te pakken.

Dit nieuwe regeerakkoord is een verderzetting van het neoliberale project dat onze vorige regeringen in de stijgers hebben gezet. Wie denkt dat de nieuwe en zachtere manier van communiceren tot een betere en meer sociale maatschappelijke werkelijkheid zal leiden, dwaalt. Meer nog: dit soort regering zal er niet in slagen om extreem rechts de wind uit de zeilen te halen.

Een regering die toelaat dat de arbeidsmarkt mensen zonder wettige papieren blijft uitbuiten, intra-Europese arbeidsmigranten onderbetaalt, andere werknemers via legale sluipwegen nog meer flexibiliseert, kiest niet impliciet maar expliciet voor institutioneel racisme en uitbuiting t.a.v. een flink deel van de werkende bevolking. Deze regering zal geen halt toeroepen aan de verdere ontmenselijking van mensen op de vlucht voor oorlog, geweld en klimaatverandering en aan de fascisering van onze samenleving.

Vanuit een electoraal schrikbewind zit de particratie ook in ons land gevangen in een politieke aanpak die niet verder geraakt dan symptoombestrijding. De elites blijven vrij spel krijgen om de productiviteit nog meer de hoogte in te jagen, tegen lagere vergoedingen voor zij die de arbeid leveren.

Een aantal aangekondigde maatregelen als illustrerende uitgeleide van de symptoom bestrijdende aanpak: 11 juli mag een betaalde feestdag worden, zolang de oefening budgetneutraal is; werkgevers die hun werknemers opleiden, kunnen genieten van een fiscaal voordeel en oh ja, er zal stemrecht komen vanaf 16 jaar voor de Europese verkiezingen. En het boeddhisme wordt als niet-confessionele levensbeschouwing erkend.

Als we met nog enkele honderdduizenden extra werknemers uitgeput uitvallen, kunnen we ons heil zoeken op de yoga mat of ons boeddhistisch kussentje. Ach!