De ‘oorlog’ tegen corona

Wie de strijd tegen de coronapandemie met een ‘oorlog’ wil vergelijken kan het beeld nu ook doortrekken naar de oorlogsprofiteurs, de mannen van de zwarte markt die gouden zaakjes doen in tijden van ellende. Le Monde van 27 november ⁽¹⁾Covid-19: comment Gilead a vendu son remdésivir à l’Europe illustreert dit met het geval van het Amerikaanse farmabedrijf Gilead en zijn coronaproduct remdesivir.

Het bedrijf was er in het voorjaar al in geslaagd om zijn molecule, voorheen zonder veel succes ingezet tegen Ebola, voor te stellen als de mirakeloplossing tegen het coronavirus. Tal van organisaties en medische verantwoordelijken wereldwijd maakten zich zorgen dat het bedrijf misbruik zou maken van zijn patentrecht en richtten zich eind maart in een open brief tot de CEO van Gilead. Eind juni maakte die de prijs bekend: 2340 $ per behandeling, bestaande uit zes dosissen.

De Wereldgezondheidsorganisatie was ondertussen begonnen aan een grootschalig onderzoek naar de efficiëntie van remdesivir in de strijd tegen het coronavirus. Dit was geen overbodige luxe, want Gilead kon slechts twijfelachtige resultaten voorleggen. Uit een kleinschalig experiment in Wuhan, de vermoedelijke bakermat van het virus, bleek geen enkel effect op de mortaliteit. Gilead veranderde daarop het geweer van schouder en beweerde dat het product de herstelperiode van coronapatiënten drastisch verkort, wat de gemiddelde prijs per patiënt in een Amerikaans ziekenhuis met 12.000 $ zou verlagen…

Op 15 oktober publiceert de Wereldgezondheidsorganisatie haar resultaten: remdesivir heeft geen enkel effect, noch op de mortaliteit, noch op de lengte van de hospitalisatie, en op 20 november waarschuwt ze ook voor belangrijke nevenwerkingen. Deze resultaten waren door een contractuele verbintenis al enkele weken voorheen meegedeeld aan Gilead, dat er kon op reageren vóór de publicatie.

En net in die week voor de publicatie sluit Gilead een hoop contracten af in Europa: 500.000 behandelingen (drie miljoen dosissen) aan de Europese Commissie, wat het sein is voor een aantal Balkanlanden om hetzelfde te doen. De prijs is die van de Amerikaanse markt:1970 € per behandeling. In totaal zouden volgens Le Monde 35 landen contracten getekend hebben. Er zouden al 640.000 dosissen verkocht zijn, wat Gilead al 220 miljoen euro in het laatje bracht. Jammer toch dat de Europese Commissie, toch zeer goed vertrouwd met de filosofie van big business, zich hier even goed heeft laten vangen…

Le Monde brengt ook nog een ontluisterend cijfer over de spreekwoordelijke enorme ontwikkelingskosten van geneesmiddelen. Volgens een ploeg van Engelse, Amerikaanse en Australische onderzoekers is de totale productiekost van remdesivir ongeveer 5,58 $ per zes dosissen, te vergelijken dus met de 420 maal hogere Gilead-prijs van 2340 $. Bij de ontwikkeling van remdesivir waren trouwens voor 70 miljoen $ publieke gelden geïnvesteerd.

Is de strijd tegen corona een oorlog? Misschien moeten de oorlogsmisdadigers dan ook eens berecht worden…

Nog een laatste toevoeging: Volgens een bericht van Euractiv  legt Duitsland het oordeel van de Wereldgezondheidsorganisatie naast zich neer, en zou van plan zijn remdesivir toe te dienen “aan sommige patiënten, in een bepaald stadium van de ziekte, wanneer er een verzachtend effect kan van uitgaan.” Canada neemt dezelfde houding aan.

Herman Michiel is actief bij Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.