De buitenlandse politiek van Turkije lijkt meer op het verwisselen van je dagelijkse onderbroek dan op een consistente politiek.

Een paar jaar geleden was Iran de grote vriend, daarna de grote vijand, nu weer de vriend. Rusland was een vriend, plots de grootste vijand uit de geschiedenis, vandaag weer een goede vriend. Israël was de grote vijand, daarna weer een goede vriend, vandaag een beetje tussenin. Irak was de grote vijand, de KRG de grote vriend, vandaag wordt de KRG afgeschoten en zitten de president en de eerste minister van Irak vreedzaam aan de tafel.

De realiteit is dat geen enkele van de grootmachten Turkije nog vertrouwt. Natuurlijk willen zij de relaties niet verbreken, Turkije is immers strategisch gelegen en liever een onbetrouwbare vriend dan een vijand.

Ondanks alle verklaringen in de regeringsgezinde pers is Turkije een marionet van zowel de VS als Rusland geworden. En ook die regeringsgezinde pers verwisselt van onderbroek zodra de president weer iets anders vertelt, dat geldt overigens zowel voor de binnen- als buitenlandse politiek.

Het Astana proces is een poging van Rusland, Iran en Turkije om gedemilitariseerde zones te installeren. Op het platteland van Idlib (Syrië), een provincie in handen van Salafisten (kan het woord rebellen niet over mijn lippen krijgen, het zijn aanhangers van Al Qaida) komen de Turkse troepen aan met in hun zog het zogenaamde Vrije Syrische Leger, een samenraapsel van hoofdzakelijk Salafisten, en wat doen zij? Niks.

Afrin

De commandanten van het Turkse leger komen (zonder enige vorm van strijd) tot een akkoord. Nou ja, het bewijst eens te meer dat Turkije altijd de Salafisten en terroristen heeft gesteund. Want het doel van Turkije is om Afrin, een Koerdische provincie, te veroveren.

Zonder één gewonde staat het plattelandsgebied van Afrin onder ‘controle’ van de Turkse troepen. Behoudens een figuur als Dries Lesage weet iedereen dat dit onmogelijk is, tenzij er van oudsher banden bestaan tussen het Turkse leger en de Salafisten. Volgens deze eminente professor klopt dat echter niet. Het wordt tijd dat hij eens terug met zijn voeten op de grond komt!

Afrin is echter goed verdedigd. Daarenboven is de omsingeling van Afrin geen klein bier. Nu blijkt dat de Russen (die daar ook aanwezig zijn) Afrin niet in handen willen laten vallen van de Turken. Het is een ‘road to nowhere’, de zoveelste.

Ik volg ook de regeringsmedia, nou, ik denk dat de journalisten ervan niet moeten gedronken hebben om zatte praat te vertellen, zij schrijven vandaag A, morgen B, overmorgen zwijgen zij, een teken hoe absurd de Turkse buitenlandse politiek is.

De houding tegenover de EU

Ik ben, voor alle duidelijkheid, geen supporter van de huidige EU, een kapitalistisch project zonder sociale onderbouw. Los daarvan is de EU de belangrijkste handelspartner van Turkije (ongeveer 50 procent van de export gaat naar de EU).

Om zijn macht te vergroten speelt de president het spel van ‘één tegen allen’. Turkije is de democratie bij uitstek en buitenlandse krachten willen dit ondermijnen. De EU is bevolkt met islamofoben en nazi’s. Natuurlijk is er islamofobie, en dat is verwerpelijk, maar deze veralgemening is op niks gebaseerd.

Overigens zoude president beter zwijgen over godsdienstvrijheid betreft. Tot op heden zijn zelfs de Alevieten niet erkend (ze maken toch twintig procent van de bevolking uit), musea (en dan nog van de beste die Turkije heeft) worden omgevormd tot moskeeën. Zoals de Aya Sofia in Trabzon, één van de weinige kerken waar de fresco’s goed bewaard zijn gebleven. Overigens zijn er meer moskeeën in Turkije dan in Iran.

En dan spreek ik nog niet over de Assyrische christenen in Mardin en Midiyat, wiens kloosters men wil onteigenen. Islamofobie is verwerpelijk, maar even verwerpelijk is een soennitische islamitische dictatuur. In de bijbel staat het verhaal over de splinter en de balk. Aangewezen literatuur voor de nieuwe dictator van Turkije.

Ik erger me mateloos, in Izmir zijn er bijvoorbeeld christenen. Het zijn er weinigen, maar ze zijn er. Wie zich bekeert tot het christendom is onderhevig aan vervolging en wordt uitgestoten door zijn/haar gemeenschap. Dit gaat tot doodsbedreigingen. Gelukkig dat dit niet gebeurt voor moslims in Europa, het gebied van islamofoben en fascisten (volgens de president). Ik kan me daar zo kwaad om maken. Een beetje respect zou niet misstaan, ik heb dat respect en vind dat belangrijk!

Ambras met de VS

Toen de processen (eind 2013) door Gülenistische procureurs werden gestart, waarbij niet alleen een aantal ministers maar ook de directe familie van Erdogan bij was betrokken, moest alles onder de mat worden geveegd. Net zoals Dries Lesage stelde Erdogan dat dit een samenzwering was van de Fetö, dus was er geen vuiltje aan de lucht.

In die tijd werd echter het handelsembargo tegen Iran doorbroken. Toen Reza Zarrab (een van de hoofdverdachten) naar de VS vloog (waarschijnlijk om executie te vermijden, want hij weet teveel) werd hij bij de lurven gepakt. Waar de Turkse regering een duivelse schrik van heeft, is dat dit vogeltje begint te zingen (om strafvermindering te krijgen). Ook een Turkse directeur van een staatsbank is al gearresteerd in de VS. De president zit er mee verveeld, daarom dat nu een anti-VS strategie wordt gevolgd in alle regeringsgezinde dagbladen.

Trump en Erdogan, ze konden uit dezelfde broek zijn ontsproten, want ze ertonen veel gelijkenissen, maar in tegenstelling tot Turkije is er in de VS nog altijd een scheiding van machten (iets wat Erdogan niet kan begrijpen). Daarom wordt de VS gedemoniseerd.

In Turkije zegt de president “persoon x of y zijn terroristen” en een uurtje later stelt een procureur een PV op, dat gebeurt gelukkig niet in een land waar de scheiding der machten nog bestaat.

De bende hooligans die de president vergezelde bij zijn laatste bezoek aan de VS en het nodig vond om vreedzame betogers ineen te trappen en te slaan, krijgt ook een proces aan de broek. Onbegrijpelijk voor de president. In Turkije is dit immers dagelijkse kost en geen enkele rechter die het waagt om een pv op te stellen! Dat is nu eenmaal ‘democratie op zijn Turks’.

De gevolgen van de ongebreidelde privatiseringen

De AKP heeft veel middelen gekregen uit privatiseringen. Bijna alle staatsbedrijven zijn geprivatiseerd. Voor een appel en een ei, werden ook de winstgevende bedrijven geprivatiseerd.

Het meest winstgevende was Turk Telecom, werd verkocht in 2005 aan OTAS, een onderdeel van de Libanese multinational van de familie Hariri. De prijs, 6,5 miljard dollar, voor een meerderheidsparticipatie van 55 procent. Dit was de grootste privatisering ooit in Turkije. Sinds de AKP is voor 72 miljard dollar aan overheidsactiva verkocht.

Na de aankoop stelde OTAS 20 procent cash te zullen betalen, de rest over vijf jaar. Twee jaar later (2007) nam OTAS een lening van 4,3 miljard en betaalde het resterende bedrag. Intussen kregen de aandeelhouders van OTAS natuurlijk hun deel. Of meer dan hun deel. Iets teveel van hun deel. Blijkbaar was men vergeten de aangegane lening terug te betalen en in 2013 moest de lening heronderhandeld worden. Die was intussen opgelopen tot meer 4,6 miljard dollar. Een groot deel daarvan betaald met aandelen van OTAS.

Nochtans maakt Turk Telecom enorme winsten. Volgens de Turkse Autoriteit inzake Informatisering en Communicatie bedroeg de netto winst in 2014 ongeveer 2,5 miljard dollar in 2014 en 1,3 miljard dollar in zowel 2015 als 2016. Dus alles samengeteld kon op drie jaar tijd gans de lening worden afbetaald. Het geld is echter naar de aandeelhouders gegaan. Hier zien we eens te meerde perverse gevolgen van het ongebreidelde kapitalisme.

Een deel van de leningen zijn afgesloten bij een Turkse staatsbank en de centen komen niet meer van de private partner. Ook hier worden de profiteurs ongemoeid gelaten. En nu zegt de minister van economie Turk Telecom weer te willen nationaliseren. Een liberaal die pleit voor nationalisatie om de aandeelhouders te beschermen… Goed bezig!

Waarom noem ik deze reeks The road to nowhere?

Ik ben geen economist, maar ook geen idioot. De kortetermijnpolitiek van Turkije is rampzalig. De façade van een sterke economische groei verbergt de rampzalige situatie waarin Turkije zich aan het wringen is.

Ik vind dat niet prettig, want mijn medeburgers zullen er het eerste slachtoffer van worden. En vandaag hebben ze het al zo moeilijk. Noem het de ‘ballon-economie’, een slechte aflevering van Keeping up appearances. Laat ons hopen dat ik het mis heb. Helaas vrees ik dat er genoeg argumenten zijn om mijn stellingen te onderbouwen.