De Europese Unie, kampioen van de vrijhandel, geeft geen krimp als een van de lidstaten beslag legt op coronavaccins die voor een derde land bestemd zijn… Begin deze maand blokkeerde Italië een vracht van 250.000 AstraZeneca Covid-19 vaccins bestemd voor Australië. De Italiaanse overheid rapporteerde dit ook aan de Europese Commissie, die daar verzet had kunnen tegen aantekenen, maar ze deed dit niet. Volgens Brussel was dit exportverbod dus in overeenstemming met de in januari uitgevaardigde EU-regels over exportcontrole op vaccins (in EU-speak ‘transparantieregels’ genoemd).  “Jammer, maar noodzakelijk”, was de commentaar van europarlementariër Peter Liese, lid van Angela Merkels CDU, en ook de Franse minister voor gezondheid Olivier Véran stond openlijk achter de Italiaanse beslissing.

Italië verantwoordde zich met de bewering dat Australië geen kwetsbaar land is. Maar in Australiës ex-kolonie Papoea-Nieuw Guinea (9 miljoen inwoners) is een corona-catastrofe in de maak die volgens eerste-minister James Marape binnekort één op de drie of vier bewoners kan treffen. Australië roept nu samen met Papoea-Nieuw Guinea de EU op om haar vaccin-protectionisme te verlaten en binnen de kortste keren één miljoen AstraZeneca dosissen naar Canberra te laten vetrekken.

De exportblokkering door Italië is de eerste in haar soort, althans de eerste officieel erkende, maar Commissievoorzitter von der Leyen zei dat er nog kunnen volgen. Eerder al ontstond beroering als de EU dreigde de uitvoer van vaccins naar het Verenigd Koninkrijk via Noord-Ierland te blokkeren, in weerwil van het Brexit-akkoord.  En daarvoor al werden ladingen beschermingsmateriaal, o.a. bestemd voor Zwitserland tegengehouden aan de Duitse grens.

“In nood leert men zijn vrienden kennen”, zegt de volkswijsheid. Veel vrienden zal de Europese Unie niet gewonnen hebben in deze noodsituatie, terwijl ze voor eigen publiek ook al maar een belabberde wedstrijd speelde. In haar ‘geostrategische’ grootheidswaan vertikt de EU het zelfs om het vaccin van de Russische ‘vijand’ de aandacht te geven die het verdient. Onder die omstandigheden klinkt de verbolgenheid van Europees ‘president’ Charles Michel over de beschuldigingen van Europees ‘vaccinnationalisme’ nogal  misplaatst.

Herman Michiel is actief in Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.