Op 26 maart hebben duizenden maaltijdbezorgers deelgenomen aan een historische eendaagse staking die een belangrijke stap betekent in de strijd voor de erkenning van de rechten van maaltijdbezorgers.

De ‘Dag waarop niet bezorgd wordt’ werd gesteund door veel platformklanten, consumenten en collectieven die besloten de diensten te boycotten uit solidariteit met de maaltijdbezorgers. Het protest van de maaltijdbezorgers werd ook massaal gesteund door de vakbonden (Clap, riders Cobas, Sial Cobas, Si Cobas) en de sectorale vakbonden (Uiltucs, Nidil Cgil). In een dertigtal Italiaanse steden werden bezettingen van de openbare ruimte, flash mobs en demonstraties georganiseerd om verder te gaan dan het in september jongstleden door de vereniging van platforms Assodelivery en de [uiterst rechtse] vakbond UGL ondertekende ‘piratencontract’ en te streven naar het afsluiten van een nationaal collectief contract.

Strijd loont altijd

Deze dag leverde meteen een belangrijke eerste overwinning op die leidde tot de totstandkoming van een contract voor de werknemers van Just Eat, na onderhandelingen die de weg vrijmaakten voor de opname van de maaltijdbezorgers in het stelsel van de nationale collectieve arbeidsovereenkomst in de sector logistiek, vervoer en goederenbezorging. De maaltijdbezorgers van de multinational Just Eat worden nu erkend met een uurloon, gegarandeerde uren, vakantiedagen, ziekteverzekering, bonussen, toelagen, vergoedingen en vakbondsrechten.

De dag na de staking vierde de vakbond Deliverance Milano deze overwinning als ‘een belangrijke erkenning van de onvervreemdbare rechten van werknemers’ en een bewijs van de doeltreffendheid van de strijd voor sociale rechtvaardigheid die de afgelopen jaren is gevoerd. Ze herinnert er echter aan dat er nog andere onderhandelingen aan de gang zijn, met name met Glovo, Deliveroo, Uber Eats en Social Food, over kwesties in verband met het sluiten van arbeidsovereenkomsten en de gezondheid en veiligheid van werknemers.

Nieuwe solidariteit

Ook het oordeel van de Riders Union Bologna [Maaltijdbezorgersbond van Bologna] was heel positief en omschreef 26 maart als ‘een grote dag van strijd’. In de rode stad was de staking van de maaltijdbezorgers een gelegenheid om nieuwe solidariteit te smeden. Sommige door de crisis zwaar getroffen categorieën, zoals studenten, werknemers op scholen en in de logistiek, cultuur en het entertainment, maar ook zelfbeherende sociale ruimtes en netwerken voor onderlinge bijstand die de strijd van de maaltijdbezorgers vanaf het begin hadden gesteund, sloten zich bij de acties aan. Voor de activisten is dit succes het bewijs van de kracht van de aaneensluiting en eenheid van het beeld van de ‘koerier’, maar ook van de geleidelijke ontmanteling van de ideologie van de ‘diensteneconomie’, die de uitbuiting van arbeid verbergt achter de valse beloften van autonomie en zelfstandig ondernemerschap.

De Bolognezen kondigen nieuwe vergaderingen aan om acties voor een langere periode te organiseren en het recht op een waardig loon en waardige voorwaarden voor alle werknemers te eisen. In een context die gekenmerkt wordt door de herbevestiging van het burgerlijke blok achter de figuur van voormalig ECB-chef Mario Draghi, zou de leus van de maaltijdbezorgers ‘Niet voor ons, maar voor allen’ een organisatorische en politieke vorm kunnen aannemen die in staat is om de arbeidersorganisaties te overtuigen.

Naar een internationale strijd tegen de ‘uberisering’ van de arbeid?

De groeiende strijd van maaltijdbezorgers in verschillende landen over de hele wereld leidt tot uitspraken en maatregelen die breken met de mystificatie van zelfstandige arbeid en die overal een systeem van slavernij en professionele en existentiële precarisering aan het licht brengen. De acties kunnen ook investeerders ontmoedigen, zoals blijkt uit de ineenstorting op de beurs van het Britse bedrijf Deliveroo, van +31% naar -26% (volgens de verklaring van een analist bij de Financial Times de slechtste beursintroductie in de geschiedenis). In februari verklaarde het Britse Hooggerechtshof het recht voor Uber-chauffeurs op een arbeidsovereenkomst, maar tot nu toe niet voor maaltijdbezorgers van Uber Eats. Andere soortgelijke zaken hebben zich voorgedaan in landen als de Spaanse staat, Nederland, Argentinië en de Verenigde Staten, waar bedrijven van de ‘diensteneconomie’ te maken hebben met talrijke veroordelingen door de rechter. Er is nog niets gewonnen, maar de perspectieven die zich openen rond vormen van internationale organisatie van platformwerkers zouden een nieuwe hefboom kunnen vormen in de strijd tegen het kapitalisme.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op l’ Anticapitaliste, Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.