Misschien wel de meest besproken vraag de laatste tijd is: wordt president Joseph Biden een tweede Franklin D. Roosevelt?
FDR’s presidentschap, van 1933 tot 1945, transformeerde de Verenigde Staten met zijn New Deal, een verzameling sociale welzijnsprogramma’s die het sociale contract van de natie herschreven. Tijdens de Grote Depressie van de jaren 1930, met banken die instortten, bedrijven die krompen, kleine bedrijven die failliet gingen en een werkloosheid van 25%, creëerde FDR grootschalige werkgelegenheidsprogramma’s, breidde de overheidssteun uit en, het belangrijkste, creëerde het sociale zekerheidspensioenprogramma en keurde de National Labor Relations Act goed, waardoor vakbonden het recht kregen zich te organiseren. Roosevelt bouwde ook aan de New Deal Coalitie – bestaande uit vakbonden, zwarte Amerikanen en bedrijven die consumptiegoederen produceerden – die de basis werd van de Democratische Partij voor de volgende 75 jaar.
Velen vragen zich nu af of Biden – nu de Verenigde Staten met een andere crisis worden geconfronteerd, de corona pandemie en de daarmee gepaard gaande economische depressie – erin zal slagen een soortgelijke transformatie tot stand te brengen. Hij zou niet de eerste zijn die dat doet. In de jaren zestig voerde president Lyndon B. Johnson (LBJ) een soortgelijke nationale wederopbouw uit door de Civil Rights Act en de Voting Rights Acts aan te nemen, die de zwarten in het zuiden meer rechten gaven, en om de armen te helpen creëerde hij zijn War on Poverty en zijn Great Society gezondheids- en onderwijsprogramma’s, met name Medicare voor ouderen en Medicaid voor armen.
FDR en LBJ handelden beiden in reactie op enorme sociale druk. De arbeidsonrust van de jaren ’30, met golven van stakingen die gepaard gingen met massale picket lines, fabrieksbezettingen en confrontaties met de politie en de nationale garde, bracht FDR ertoe actie te ondernemen, terwijl LBJ handelde onder druk van de zwarte burgerrechtenbeweging met haar boycots, sit-ins en massaprotesten. Nu staat Biden niet onder druk van sociale bewegingen, maar heeft hij te maken met het unieke probleem van de corona pandemie. Kan progressieve sociale wetgeving worden aangenomen zonder agitatie van het volk en de arbeidersklasse?
Wat probeert Biden te doen? Hij probeert het Congres zover te krijgen dat het wetgeving goedkeurt die 5 biljoen euro zal kosten – betaald door de rijken en bedrijven te belasten – en veel nieuwe programma’s vaststelt voor de economie, rassengelijkheid en het milieu. Hij motiveert zijn pakket met het argument dat de Verenigde Staten concurrerend moeten blijven met andere naties, China voorop. Met andere woorden, het progressieve binnenlandse beleid is ingegeven door de wens Amerika opnieuw op te bouwen om de wereldwijde hegemonie van het Amerikaanse imperialisme te herstellen.
Tot dusver is alleen het Amerikaanse reddingsplan van ruim 1,5 biljoen euro om covid aan te pakken aangenomen. Twee andere plannen blijven over: het Amerikaanse Banenplan van 1,9 biljoen euro en het Amerikaanse Gezinsplan van 1,5 biljoen euro. Met een Senaat die is verdeeld in 50 Democraten en 50 Republikeinen zal het moeilijk zijn om deze plannen door het Congres te krijgen, vooral met verouderde regels die gewoonlijk 60 stemmen vereisen om een wetsvoorstel aan te nemen.
Het debat wordt gevoerd in termen van een programma om de infrastructuur van het land opnieuw op te bouwen. De Republikeinen definiëren infrastructuur als wegen, bruggen, spoorwegen en misschien breedbandcommunicatie, terwijl Biden en de Democraten aanvoeren dat zaken als kinderopvang, uitgebreide ziektekostenverzekering en twee jaar gratis college-onderwijs moeten worden opgenomen. Biden’s plan om klimaatverandering aan te pakken door hernieuwbare energiebronnen uit te breiden, wordt tegengewerkt door de Republikeinen en de oliemaatschappijen, maar het wordt ook bekritiseerd door milieugroepen die beweren dat het niet groot genoeg is. De progressieve Democraat Alexandria Ocasio Cortez zegt dat het vier keer zo groot zou moeten zijn.
De Democratische Socialisten van Amerika steunden senator Bernie Sanders, maar Biden heeft in feite het programma van Sanders overgenomen, dat ook het programma van DSA was. Misschien denken DSA-leden dat ze succesvol zijn geweest in het bewegen van de Democraten. We moeten niet vergeten dat hetzelfde gebeurde in de jaren 1930, toen FDR pragmatisch veel van het programma van de Socialistische Partij van Amerika overnam, wat leidde tot het slinken van die partij toen socialisten Democraten werden.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op NewPolitics. Nederlandse vertaling; redactie Grenzeloos.