De Franse kiezers worden op 20 en 27 juni ondanks corona naar de stembus geroepen om, als ze daar zin in hebben, nieuwe regio- en departementsraden te kiezen. Politieprotesten en discussies daarover kruiden de lome start van een campagne voor verkiezingen die nochtans, minder dan een jaar vóór de presidentsverkiezingen, wel belangrijk kunnen zijn. Want het uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) maakt deze keer ernstig kans om minstens één regio binnen te halen, zoals Hauts de France aan de grens met België.

Justitie schuldig

Alle politieke partijen, op La France Insoumise (LFI) en uiterst-links (NPA, Lutte Ouvrière) na, waren op 19 mei vertegenwoordigd op het nationaal politieprotest voor het gebouw van de Assemblée Nationale. Met 35.000 zegden de organisatoren, die deze keer – tegen hun gewoonte als politie in – wel zeer ruim hadden geteld. Deze “mars van de woede” kwam er nadat een politieman in Avignon door een drugdealer was vermoord.

“Le problème de la police, c’est la justice” (het probleem van politie, is de justitie) , riep een vertegenwoordiger van de rec htse politiebond ‘Alliance’ en de manifestanten juichten dat toe. De aanwezige politici spraken dat niet tegen. Het is ook bij ons een wijdverbreid gevoel bij politie en een deel van de bevolking, dat justitie te laks is en het werk van de politie desgevallend ondermijnt. Met de al dan niet ware verhalen over opgepakte en prompt weer vrijgelaten, vooral jonge, wetsovertreders ter staving.

Darmanin

Dat er veel scheef loopt bij justitie is maar al te waar. Het volstaat in Frankrijk, hier en elders te kijken hoe grote fraudeurs schaamteloos ruimte krijgen om grote zaken te laten verjaren.

Maar daar malen de protestvoerders niet om, en ook daarom kregen ze steun van minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin die dus voor de ingang van het parlement mee betoogde tegen justitie. Nochtans is Darmanin, gewezen burgemeester van grensstad Tourcoing, ook kandidaat bij de komende verkiezingen, net trouwens als zijn collega van Justitie Eric Dpupond-Moretti, eveneens in de Hauts de France.

Onder de politici was er ook Olivier Faure, de nummer één van de socialistische PS. Die kreeg nadien forse kritiek voor een verklaring over ‘le droit de regard’ (recht van toezicht) van de politie op justitie. De groene EELV en vooral LFI vond zoiets onvoorstelbaar, maar ook in eigen rangen kreeg Faure het verwijt een essentieel beginsel met de voeten te treden. Hij trok zijn verklaring dan :aar in.

Opbod

Intussen wordt zijn partijlid Audrey Pulvar, die de PS-lijst aanvoert in Ile-de-France (Parijs en de vele departementen daar rond), door minister Darmanin officieel aangeklaagd voor laster. Pulvar was fel uitgevallen tegen een minister van Binnenlandse Zaken die samen met uiterst-rechts actie voert om het parlement onder druk te zetten bij de behandeling van een wet over justitie. Darmanin verwijst naar talrijke eerdere uitspraken van journaliste-politica Pulvar waarin ze onder meer het racisme bij de politie aan de kaak stelt.

Dat een minister een politieke figuur aanklaagt voor politieke standpunten, is een verdere escalatie in de super rechtse ‘securitaire’ draai van het regime Macron. Het was Darmanin die Marine Le Pen, presidentskandidate van het RN, in een tv-du:kel voor de voeten wierp dat ze te soft wordt…Die aanklacht wijst op het zoveelste opbod tussen een deel van de Macronie en het RN om het felst naar voor te komen.

Dat opbod wordt opgezweept door enkele media. Waaronder het weekblad ‘Valeurs actuelles’ dat eerst een tribune van gepensioneerde militairen publiceerde met een nauwelijks verholen oproep tot een machtsgreep, gevolgd door een gelijkaardige tribune van actieve, maar anonieme, militairen. Beide oproepen werden enthousiast gesteund door Marine Le Pen. Het duurde een tijdje eer de legerleiding dat volk op de vingers tikte.

En er is de nieuwszender CNews die de haatgolven aanblaast en op steeds meer medeplichtigheid kan rekenen vanuit het Elysée. De baas van CNews, zakenman Vincent Bolloré, is nu ook de sterke man van de groep Lagardère met de radiozender Europa 1. Daar bereidt de leiding de redactie en de rest van het personeel voor op een nakende draai à la CNews, net op tijd om een rol te spelen in de campagne voor de presidentsverkiezingen over minder dan een jaar.

Wet op veiligheid

Eric Zemmour, de grote uiterst-rechtse vedette van CNews, was op 19 mei ook van de partij, samen met geestesgenoten uit de rechtse Les Républicains en uit het RN. PS-leider Faure, maar ook Yannick Jadot van het groene EELV en kopstukken van de communistische PCF zagen er geen graten in mee met hen op te stappen, men mag de politie toch niet aan rechts overlaten. Dat politiemensen gerechtvaardigde sociale eisen hebben, is zeer waar. Maar dit was geen syndicaal protest, maar een politieke manifestatie voor harde repressiewetten.

Darmanin, ex-LR en nu rechterhand van president Emmanuel Macron, is de architect van die wetten die vorig jaar tot massaal protest hebben geleid. Vooral (ex-) artikel 24 van de wet “sécurité globale” riep veel verzet op.

Dat artikel wou verbieden dat er nog beelden worden gemaakt en verspreid van politieagenten in actie, want dat zou de veiligheid van die agenten in gevaar brengen. Dat kwam net na een lange periode waarin beelden ten overvloede lieten zien tot welk arbitrair geweld sommige politieagenten in staat zijn.

Er was al de zeer zware balans van politieterreur tegen de ‘gilets jaunes’, er was het beeld van de afgetuigde muziekproducer Michel waarover Macron zei geschokt te zijn – terwijl hij zijn medewerker Benalla toedekte voor diens gewelddadig optreden op 1 mei 2018.

Maar minister Darmanin krijgt nu tegenwind vanuit de Conseil Constitutionnel voor zijn in april door de Assemblée goedgekeurde “loi pour une sécurité globale préservant les libertés” (dat laatste, over de vrijheden, is er na de discussies aan toegevoegd). Het grondwettelijk hof vindt dat het artikel (nu 52 door een herschikking) over beelden van politie niet kan. Ook andere artikels zijn volgens het Hof ‘liberticide’ (vrijheidsdodend), o.m. dat over het inzetten van drones dat wordt gezien als een aantasting van het recht op privacy.

Regionale springplanken

Het is in die sfeer van roep om “sécurité” (niet de sociale zekerheid, maar de politionele) dat de regionale en departementsraden worden gekozen. Een ideale sfeer voor uiterst-rechts, vooral nu het rechtse LR met een diepe crisis worstelt. Bij de LR zitten ze te wachten op een mirakelman of – vrouw als kandidaat voor de presidentsverkiezingen.

Er is Xavier Bertrand, voorzitter van de regionale raad Hauts-de-France (het noorden), die wel geen partijlid meer is. Net als Valérie Pécresse, de voorzitster van Ile-de-France die in 2019 ook uit LR stapte, maar toch hoopt kandidate te kunnen worden.

Beide wegen niet zo zwaar en moeten hoe dan ook zien herkozen te worden. Voor Pécresse ligt dat niet zo moeilijk, voor Bertrand wel. Hij kon in 2015 slechts winnen omdat links zich na de eerste ronde terugtrok om te beletten dat uiterst-rechts zou winnen.

Zal dat nu nogmaals gebeuren? Zowel in het noorden als in PACA (Provence-Alpes-Côte d’Azur) ligt het RN in de peilingen ver op kop, met als kopman een overloper van rechts, Mariani. Muselier, die een lijst leidt van LR met ook kandidaten van Macron’s LRM, maakt alleen kans in de tweede ronde als links zich terugtrekt. Ook in andere regio’s in het oosten is een dergelijk scenario mogelijk.

Indien het RN erin slaagt ook maar één regio binnen te halen, is dat voor Le Pen een hart onder de riem met het oog op 2022. Terwijl haar kansen op het Elysée daarmee stijgen, trekt links steeds verdeelder – met zes of zeven kandidaten – de arena in.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.