De Franse kiezers volharden in meerderheid in het niet-kiezen: opkomst 33 % bij de tweede ronde van de regionale en departementsverkiezingen. En de minderheid die wel kiest, volhardt in de keuzes van vroeger: de uittredende besturen, rechts of links, worden herkozen. Tot grote ontgoocheling van de uiterst-rechtse Marine Le Pen. En tot ergernis van president Emmanuel Macron die pronkte dat hij de tegenstelling rechts-links had overstegen.

Bertrand en co

Geen enkele partij of strekking kon deze zondag na de tweede ronde van de regionale en departementsraden echt victorie kraaien. Bij alweer een opkomst van 33 % – bij de jonge kiezers 15 % – komt geen enkele strekking zelfs maar in de buurt van 10 % van de potentiële kiezers. De partij van Macron, LRM, komt zelfs niet aan 3 %.

In dit algemeen debacle kan ‘klassiek rechts’, Les Républicains en aanverwanten, wel hoger van de toren blazen. Het feit dat de opkomst beduidend hoger ligt bij oudere kiezers, komt rechts heel goed uit.

De uittredende president worden in de meeste gevallen met glans herkozen. Onder hen drie presidentskandidaten: Xavier Bertand in Hauts-de-France (noorden), Valérie Pécresse in Ile de Franse (Parijs en brede omgeving) en Laurent Wauquiez in Auvergne-Rhône-Alpes (Lyon en zeer brede omgeving). Alleen deze laatste is formeel lid van LR.

Elysée

Maar aangezien ze alle drie een groot succes behalen, zal dat de interne strijd om de nominatie alleen maar aanwakkeren. Want nu vinden ze alle drie dat ze evenveel recht hebben als de andere concurrenten om voor rechts kandidaat voor het Elysée te zijn. Tot twee weken geleden leek rechts kansloos om in april volgend jaar zelfs maar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen te halen, nu blijkt dat ineens tot de mogelijkheden te behoren.

Macron zal dus nog wat meer moeten stoken om die LR verder te verdelen tussen ‘Macron-compatibles’, die met hem willen samenwerken, en de voorstanders van radicaal rechtse standpunten. Alhoewel dat onderscheid soms moeilijk te maken is. Bij Macron zit het op sleutelposten vol met oudgedienden van de rechtse president Nicolas Sarkozy die Le Pen soms langs rechts willen voorbijsteken.

Duel onzeker

Hoe dan ook, de kaarten liggen na deze lusteloze verkiezingen anders dan ervoor. En die liggen niet goed voor het uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) van Le Pen, want de kandidate is niet eens meer zeker van een herhaling van het duel Macron-Le Pen van 2017.

Deze tweede ronde bevestigt immers de forse achteruitgang van het RN. Le Pen verweet haar kiezers na de eerste ronde dat ze niet waren opgedaagd en rekent erop dat ze dat massaal wel doen als ze zelf de kandidate is. Maar geen enkele opiniepeiler die dat nog durft bevestigen. Want terloops, ook de peilinginstituten behoren tot de grote verliezers van deze verkiezingen.

Binnen RN zien haar critici de kans schoon om haar politiek van dediabolisering, ‘normalisering’, aan te vallen en aan te dringen op radicalere standpunten. Zeker nu haatprediker Eric Zemmour, die Le Pen verwijt links te zijn, de indruk wekt ook presidentskandidaat te willen zijn.

Bij links

Bij links doet vooral de PS een goede zaak. Het is alsof de “oude wereld” is teruggekeerd, die van de oude links-rechts polarisatie met de PS centraal bij links. Inderdaad, de uittredende PS-regenten van Occitanie, Nouvelle-Aquitaine, Bretagne, Centre-Val de Lore en Bourgogne- Franche Comté zijn allemaal gemakkelijk herkozen en de groene EELV komt er weinig aan te pas. De PS staat er weer, althans lokaal.

Maar elders zijn de resultaten bedroevend, links verliest in twee regio’s waar het op winst aasde: Pays de la Loire en vooral Ile de France. Dat ziet er absoluut niet goed uit voor april volgend jaar. Temeer omdat links, groene EELV inbegrepen, erg verdeeld is.

De communistische PCF, die een eigen kandidaat voor de presidentsverkiezingen heeft, verliest haar laatste departement, Val-de-Marne. Ook in andere departementen verliest ze enkele kantons.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.