De moordaanslag op misdaadverslaggever en televisiepersoonlijkheid Peter R. de Vries heeft voor een schokgolf gezorgd. Zijn tomeloze inzet voor mensen die onrecht werd aangedaan, raakt en inspireert velen.

Ruim een week lang was er de hoop dat De Vries de aanslag toch zou overleven, al was de kans hierop heel klein. Hij werd op straat in Amsterdam van dichtbij neergeschoten. De journalist die onverschrokken leek, zich vastbeet en nooit opgaf. Veel mensen hielden zich vast aan de hoop dat juist hij het zou kunnen overleven. Helaas bleken zijn verwondingen te ernstig en verslechterde zijn gezondheidssituatie aanzienlijk de dag voordat hij stierf.

Sinds de aanslag komen mensen bijeen op de Lange Leidsedwarsstraat. Een heel divers publiek, een dwarsdoorsnede van de samenleving. In de reacties komt vaak terug dat er grote waardering is voor waar Peter R. de Vries voor streed. Zijn tomeloze inzet voor slachtoffers van misdaad en mensen die in de verdrukking kwamen. Hij was daarin compromisloos. Dat maakte hem misschien geen makkelijke man, maar De Vries wilde niet aardig gevonden worden. Hij beet zich vast in een zaak en liet pas los als er een oplossing was.

De Vries begon zijn carrière als misdaadverslaggever, maar koos de laatste jaren voor een andere rol als vertrouwenspersoon voor slachtoffers van misdaad en ander onrecht. Zoals de twee mannen in de Puttense moordzaak die jarenlang onterecht in de gevangenis zaten. Dankzij de vasthoudendheid van De Vries werden zij in 2002 vrijgesproken. Een andere zaak waar hij onlosmakelijk mee is verbonden, is die van Nicky Verstappen. De elfjarige jongen werd in 1998 seksueel misbruikt en omgebracht op de Brunssummerheide. De Vries lobbyde voor nieuwe wetgeving die dna-verwantschapsonderzoek mogelijk zou maken. Dat lukte en dankzij die techniek werd in 2019 Jos B. gearresteerd. Hij werd een jaar later veroordeeld tot twaalf jaar cel.

Hij maakte zich hard voor een warm welkom van vluchtelingen uit Syrië. Op sociale media en op televisie stak hij zijn nek uit tegen racisme. Zo ging hij in 2010 live op televisie de confrontatie aan met voormalig politieagent Hero Brinkman die uit de PVV stapte. De Vries fileerde Brinkman om zijn steun voor de term ‘kopvoddentax’ en waarschuwde voor het ‘kwaadaardige’ gedachtegoed van de PVV. Op straat zocht De Vries een PVV-stemmer op die de journalist op internet een kogel had toegewenst. In 2017 maakte Peter R. de Vries deel uit van een groep bekende Nederlanders die met de actiegroep Piet Makeover af wilde van het zwart schminken van piet. Het leverde hem talloze haatreacties op en zelfs een doodsbedreiging.

Het deerde De Vries niet. Hij liet zich nooit leiden door angst. Op de grafsteen van zijn vader staat de tekst: ‘Liever staand sterven dan op je knieën leven’, een tekst die De Vries in het Engels op zijn onderbeen liet tatoeëren. In een interview in De Volkskrant zei hij hierover: ‘Ik ben zo opgevoed. Mijn vader had een rechte rug. Ik vind het belangrijk omdat in dit leven gevaren zijn die ons bedreigen. Het klinkt wat pathetisch als ik het zeg, maar ik sta bijvoorbeeld vanaf het begin af op tegen Geert Wilders. Er zijn momenten in je leven waarop je niet kunt zwijgen of wegkijken, dit is er een van.’

De dood van Peter R. de Vries betekent een groot en pijnlijk gemis in het publieke debat, juist vanwege zijn principiële houding tegen onrecht en racisme. Tegelijkertijd geven veel mensen aan dat die houding inspireert en hopelijk voortgezet wordt door anderen. Het zou prachtig zijn als meer mensen de spreekwoordelijke handschoen durven oppakken die achterbleef daar op de Lange Leidsedwarsstraat.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.