Ook in Nederland wordt het voor steeds meer mensen onmogelijk nog een betaalbare huurwoning te vinden, laat staan een woning te kopen. Integenstelling tot in België leidt de wooncrisis daar wel al tot massaal protest. Een verslag van de grote demonstratie in Amsterdam.

Massaal, jong en woedend woonprotest smaakt naar meer

Bij het eerste landelijke woonprotest in decennia is op zondag 12 september een opkomst bereikt van ongeveer 15.000 mensen, volgens de gemeente Amsterdam. De enorme opkomst laat zien hoe urgent het onderwerp van huisvesting momenteel is. Naast een oudere generatie aan mensen, is ook een nieuwe generatie aan jongeren opgestaan. Werkende mensen zijn niet van plan het over te laten aan het parlement maar willen het heft in eigen handen nemen en massaal de straat op gaan.

De enorme massa verzamelde in het Westerpark met een overvloed aan protestborden. Demonstranten  waren om veel verschillende redenen aanwezig.  In de groep was een duidelijke invloed van radicale ideeën, die het onderliggende probleem – het kapitalisme – op de schop willen.  Zo vertelde student George: ‘Ik heb gehoord dat projectontwikkelaars minimumvereisten voor betaalbare woningen ontwijken, door ze af te kopen. Markttechnisch is dat voordeliger. Zo wordt er alleen voor de midden en hoge inkomens gebouwd. Specifieke groepen als studenten zouden zich hier ook tegen moeten verzetten’. Als student of starter valt er niets te vinden aan woningen. Alleen als je rijke ouders hebt, kun je je op dit moment nog een huis veroorloven.

Boet staat met een protestbord ‘Geen woning, geen kroning’ en vertelt erover: ‘Het is een referentie naar de acties voor geen woning, geen kroning veertig jaar geleden. Ook is het algemeen tegen de monarchie. Zelf heb ik gelukkig een huurhuis, maar ik kan niets kopen’. Geert verwijst met zijn protestbord naar een uitspraak van VVD’er Daniel Koerhuis: ‘Hij sprak zich uit voor de woonprotesten, maar hij heeft boter op zijn hoofd. Hij wil alleen maar bijbouwen, maar dat is niet de oplossing. De VVD is verantwoordelijk voor de marktwerking en grote problemen. Dat wil hij niet erkennen.’

Toespraken

In de toespraken op het podium werd de nadruk gelegd op de structurele karakter van de woningcrisis: ‘We zijn klaar met het huidige systeem – schulden, wachtrijen, constante druk en stress, huizenprijzen en het ov zijn fucking duur’. De voorrang van winst boven menselijke behoefte werd aangekaart als het probleem: ‘dit krijg je als je beleggers boven huurders zet’, vertelde een van de sprekers op het podium. Ook werd de onvermijdelijkheid van de crisis betwist: ‘de verziekte woningmarkt is geen natuurwet.’ Er werd een heldere focus gelegd op mensen die op de vlucht zijn naar Europa en een dak boven het hoofd nodig hebben. Het rechtse narratief over de oorzaak van woningnood werd resoluut bestreden met de breedgedragen leus ‘vluchtelingen welkom’.

Vervolgens begon de demonstratie. Het was een schitterende en krachtige mars die van het beginpunt Westerpark naar de Dam ging. Antikapitalistische leuzen werden afgewisseld met gejoel over de VVD en kritiek op huisjesmelkers, die bij naam werden genoemd. De mars verliep goed en met een gevoel van eenheid, op een enkele verdwaalde FvD-er na.

Politiegeweld

De mars eindigde met een machtsvertoon van de politie die gewelddadig optrad tegen demonstranten achter de Dam, omdat er een pand dat al een aantal jaar leeg staat, werd gekraakt.  Het is in het bezit van Rogier Thewessen is, eigenaar van 116 panden en CEO van uitzendbureau Young Capital. Je weet dat je met een vijand te maken hebt uit de rijke klasse als hij justitie aan zijn kant heeft en verdedigd wordt door de politie. Wanneer wonen als onderwerp politiek wordt, begint de politie met meppen. Een fotograaf is geslagen met stalen wapenstokken en een andere persoon werd uit diens rolstoel geknuppeld. Er werden tientallen arrestaties verricht en er vielen veel gewonden. Het politiegeweld was buitenproportioneel en toonde nogmaals aan dat de belangen van vastgoedspeculanten zwaarder wegen dan het recht op onderdak van werkende mensen. Er is een woningmarkt is gecreëerd voor investeerders en speculanten en de politie is het schild van de vastgoedbeleggers.

Waar de media staat te popelen om demonstraties te criminaliseren, willen deze nu het beeld weergeven dat mensen niet moeten ‘radicaliseren’ en kraken als oplossing gaan zien. Maar kraken is een legitieme vorm van verzet tegen de verziekte woningmarkt. De organisatie van het Woonprotest is geschrokken van het politiegeweld en hebben deze publiekelijk veroordeeld. Hierbij gaven ze hun steunbetuiging naar de mensen die gewond zijn geraakt, trauma hebben opgelopen of in de cel terecht zijn gekomen.

Vervolg

De opkomst op het protest liet de frustraties zien over de woningmarkt, maar ook dat veel mensen niet van plan zijn om zich uit het veld te laten slaan omdat rechts het neoliberale woningbeleid wil voortzetten. De razende onvrede in het protest is het gevolg van rijke kapitalisten die alleen maar meer winsten willen behalen en gevestigd links in het parlement als GroenLinks maken zichzelf hier ook onderdeel van het probleem, terwijl ze in de Kamer partijen als VVD keer op keer blijven tevredenstellen.

De nieuwe generatie jongeren heeft geen vertrouwen in dat het kabinet in hun belangen handelt. Het is alleen maar duidelijk dat de politiek maling heeft aan dat het aantal jongeren die thuis moeten wonen bij hun ouders verder toeneemt, het aantal mensen die dakloos raken toeneemt en meer werkende mensen geen betaalbaar huis kunnen vinden. Dit woonprotest kwam niet vanuit gevestigd links, maar van onderop. Jongeren hebben gezien hoe je als collectief sterker staat dan alleen. Het woonprotest gaat door: op 17 oktober in Rotterdam en daarna in Den Haag en hopelijk in meer steden. Laat dit het startschot zijn voor een strijdbare linkse beweging voor het woonrecht.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.