Op 5 oktober bogen de Europese ministers van financiën zich over de zogezegde zwarte lijst van belastingsparadijzen. Die wordt halfjaarlijks herzien, en staten of territoria die op het gebied van belastingsinning hun leven beteren kunnen van de lijst verdwijnen, terwijl anderen er kunnen aan toegevoegd worden.

Maakt u echter geen illusies: op de zwarte lijst komt geen enkele EU-lidstaat voor, Luxemburg niet, Nederland niet, Ierland niet… Het criterium dat de EU-ministers hanteren (het Europees parlement heeft hierover geen zeggenschap) is immers niet of een fiscale reglementering aanzet tot belastingsontduiking of ontwijking, maar of men voldoende ‘transparant’ is en bereid tot het doorgeven van informatie. Op de zwarte lijst komen bijgevolg de zogenoemde “non-cooperative territories”. Maar ook dat wordt aan de wijsheid van de Europese financieminsiters overgelaten. Het is bijvoorbeeld merkwaardig dat beruchte belastingsparadijzen zoals Guernsey, Jersey en de Britse Maagdeneilanden niet op de lijst stonden, maar sinds Groot-Brittannië de EU verliet wordt de druk groter om ze er toch aan toe te voegen.

Maar wat de Europese ministers gisteren beslisten is haast surrealistisch. Terwijl de kranten nog bol staan van nieuws over de Pandora Papers, besliste de ministerraad om de Seychellen van de lijst te schrappen, net een naam die veelvuldig voorkomt in de onthullingen over belastingsconstructies. Of toch niet zo surrealistisch? Een van de namen die in de papers opduikt is die van de Nederlandse minister van financiën Wopke Hoekstra…

In een reactie schrijft Chiara Putaturo, de belastingsexpert van Oxfam:

“De zwarte lijst van de EU moet belastingparadijzen bestraffen. In plaats daarvan worden ze met rust gelaten. Het besluit van vandaag om Anguilla, de enige overblijvende jurisdictie met een belastingtarief van nul procent, en de Seychellen, die in het middelpunt van het laatste belastingschandaal staan, van de zwarte lijst van de EU te schrappen, maakt er een lachertje van. Terwijl het onderzoek naar de Pandora Papers aan het licht bracht hoe de superrijken gebruik blijven maken van belastingparadijzen om belastingen te ontduiken, wordt de gewone man gevraagd de rekening te betalen voor de invordering van Covid-19.”

Een uitgebreider analyse door OXFAM vindt u hier.

Herman Michiel is actief in Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.