President Joseph Biden trad een jaar geleden aan, nadat hij voormalig president Donald Trump met 51,3 tegen 46,9 procent had verslagen, een verschil van meer dan zeven miljoen stemmen. Biden had de kiezers gevraagd zich bij hem aan te sluiten in wat hij een ‘strijd om de ziel van de natie’ noemde.
Degenen die op hem stemden, verwachtten dat hij een einde zou maken aan de covid-pandemie, de door covid zo beschadigde economie nieuw leven zou inblazen en de Amerikaanse democratie zou verdedigen tegen het toenemende autoritarisme van Trump en de Republikeinse Partij. Hij riep op tot grote economische, sociale en politieke programma’s om van het land een betere plek voor iedereen te maken.
Ondanks een sterke start in zijn eerste paar maanden hebben Biden en zijn partij het nu op alle fronten laten afweten, wat het vooruitzicht opent op een Republikeinse overwinning in de tussentijdse verkiezingen voor het Huis en de Senaat op 8 november van dit jaar. Het falen van Biden beperkt de mogelijkheden van de progressieven en socialisten in de linkervleugel van de Democratische Partij en betekent dat de arbeiders- en sociale bewegingen in de toekomst meer moeilijkheden zullen ondervinden.
Het presidentschap van Biden begon veelbelovend. Hij en de Democraten hebben met steun van de Republikeinen het covid-19 wetsvoorstel van 1,9 biljoen dollar en het wetsvoorstel infrastructuur van 1,2 biljoen dollar goedgekeurd. Hij is erin geslaagd de werkloosheid terug te brengen van 18 miljoen naar 2 miljoen werklozen met een werkloosheidsuitkering, dat wil zeggen, van 9 procent op de dag van de inauguratie naar 3,9 procent nu. Met een grootschalig nationaal programma voor de distributie van vaccins begonnen het aantal covid-gevallen en -doden te dalen – maar toen kwamen Delta en Omicron en opnieuw overspoelde de pandemie de natie, vulde ziekenhuizen, kostte duizenden levens en ontwrichtte de economie.
Op het gebied van het buitenlands beleid begon Biden met het herbevestigen van de rol van Amerika als imperiale macht, het herstellen van de betrekkingen met de Europese bondgenoten die Trump had geminacht en het oproepen tot verzet tegen de opkomende macht van China. Maar zijn abrupte terugtrekking uit Afghanistan heeft het vertrouwen van zijn bondgenoten in de Verenigde Staten ondermijnd, terwijl zijn aanpak van de Russische dreigingen in Oekraïne tot meer wrijving met de Europese mogendheden heeft geleid.
Biden’s frustraties komen voor een groot deel van de zeer gedisciplineerde Republikeinse Partij, waarvan de leden nu en bloc tegen hem stemmen in de Senaat en het Huis. Maar ze komen ook voort uit verdeeldheid binnen zijn eigen Democratische Partij, waarvan de conservatieve senatoren Joe Manchin en Krysten Sinema met de Republikeinen meestemmen, waardoor het onmogelijk wordt zijn sociale wetgeving, belastingvoorstellen en wetgeving inzake stemrecht erdoor te krijgen.
Biden is er niet in geslaagd de ‘Build Back Better Bill’ met veel sociale programma’s zoals kinderopvang, onderwijs en gezondheidszorg erdoor te krijgen of de stemrechtwetgeving ter bescherming van zwarte, Latino, jonge en oudere kiezers te verdedigen. Nu de covid 19-epidemie voortduurt, het economisch herstel maar ongelijkmatig verloopt en de inflatie met 7% per jaar toeneemt, het hoogste in veertig jaar, hebben de mensen het vertrouwen in Biden verloren. Volgens opiniepeilingen keurt vandaag slechts 37% zijn werk goed, terwijl 52% het afkeurt.
Sanders roept op tot een nieuwe koers
Aan de linkerzijde heeft senator Bernie Sanders opgeroepen tot ‘een grote koerscorrectie’. ‘Het is geen groot geheim dat de Republikeinse partij steeds meer steun wint van werkende mensen,’ zei Sanders. ‘Dat is niet omdat de Republikeinse partij hen iets te zeggen heeft. Het is omdat de Democratische partij in te veel opzichten de werkende klasse de rug heeft toegekeerd … Het is belangrijk dat we het lef hebben om het op te nemen tegen de zeer machtige bedrijfsbelangen die een ongelooflijk sterke greep hebben op de economie van dit land.’
Gematigde Democraten bekritiseren Biden echter omdat hij te ver naar links is gegaan. Zij willen ook een koerscorrectie, maar dan naar rechts.
Wat de richting van het land zou kunnen veranderen, misschien in de lente, als de pandemie eindigt, is een heropleving van massale arbeiders- en sociale bewegingen. Progressieven, socialisten en anderen ter linkerzijde zouden betrokken moeten worden bij het organiseren van dergelijke bewegingen wanneer deze opkomen, om een onafhankelijke politieke beweging te creëren.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op New Politics. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.
