Het is als in de tovenaarsfilms van Walt Disney. Onlangs werd het meest onwaarschijnlijke omgetoverd in het meest waarschijnlijke. De bijeengeraapte bende arbeid(st)ers die de Amazon Labor Union (ALU) vormen, kregen de meerderheid in de vakbondsverkiezingen van een magazijn in Staten Island (New York). Een historische vakbondsoverwinning in het hol van de gigantische leeuw ligt binnen bereik.

Voor het tellen van de stemmen gaven de meeste verslaggevers de onafhankelijk bond geen schijn van kans. Een curiositeit was de meest positieve omschrijving. I’k denk dat we over het hoofd gezien zijn’, zei de ALU penningmeester Madeline Westley, ‘en ik denk dat dit morgen voorbij is als we winnen’. Vrijdag haalde de ALU met een ruime marge een klinkende overwinning. Daarmee is het magazijn de eerste werkplaats in het uitgebreide netwerk van Amazon waar een vakbond de werkneemsters en werknemers vertegenwoordigt. De inpak- , sorteer- en verzendingsbedrijven zijn geconcentreerd in metropolen zoals New York, Chicago en Los Angeles en rijp voor organizing en vorming van vakbonden.

Resultaat

De stemming in Staten Island was 2.654 vóór de vorming van een vakbond en 2.131 tegen. Er waren 67 betwiste stembiljetten en 17 ongeldig. In het totaal konden 8.325 medewerk(st)ers stemmen.

‘We willen Jeff Bezos bedanken dat hij een ruimtereis maakte. Terwijl hij weg was, konden wij een vakbond organiseren’, zei de ALU voorzitter Chris Smalls, nadat de officiële resultaten waren aangekondigd. LDJ5, een ander magazijn in Staten Island, zal 25 april aanstaande stemmen over de vorming van een bond door ALU.

In kaart brengen van leiders

Donderdagavond in Brooklyn, nadat de eerste zes van de tien stembussen waren geteld, duizelde het de arbeid(st)ers van de spanning en ongeloof. Ze dansten hip-hop en kwamen niet bij van het lachen. ‘Het leek een wilde gok’, zei ALU’s vicevoorzitter Derrick Palmer voor het gebouw in Brunswick, terwijl hij elk woord afgewogen benadrukt, ‘maar we hebben het gewoon geprobeerd en het lukte – een bond vormen bij de op één na grootste private werkgever in de Verenigde Staten’.

Des te langer Palmer praat over wat ze precies gedaan hebben om dit indrukwekkende resultaat te behalen, des te duidelijker wordt het dat het geen getover of goed geluk was. De overwinning kwam door grondig en intensief werk van arbeid(st)er tot arbeid(st)er.

Palmer werkt drie jaar als inpakker in Amazones enorme magazijncomplex. Hij schat dat zeventig van de honderd medewerk(st)ers overtuigd ‘ja’ heeft gestemd. ‘Ik heb mijn hele afdeling omgepraat. Wat ik doe, is een vriendengroep observeren en de leider benaderen. De rest van de groep volgt de leider’. Medeorganisator Michael Aguilar is het eens met die aanpak. ‘Cassio [Mendosa] praat bijvoorbeeld met alle Latino arbeid(st)ers in het gebouw. We wisten dat Meddie [Wesley] ons aan de overwinning zou helpen. Ze is erg meelevend en kan goed overweg met veel mensen in het gebouw. Ze was één van de sleutelfiguren’.

Hulp andere bonden en wijkgroepen

De onafhankelijke bond kreeg hulp van vrijwilligers van verschillende bonden en wijkgroepen om een bel actie te houden. Wesley telde de aanhang voor de bond via telefoongesprekken en met lijsten bij de poort. Op die manier wist ze Michael Aguilar te paaien voor de organisatie. Volgens Wesley: ‘Onze telling kwam uit op 65 procent vóór, maar had natuurlijk een afwijking want de mensen waarmee we praatten waren vaak aanhangers. De meeste activisten waarmee ik praatte, gebruikten geen organisers jargon, maar hadden het magazijn duidelijk in kaart gebracht. We wisten in welke afdelingen en welke ploegen we aanhang hadden, want daar waren onze mensen.’

De scherpzinnigheid en de bottom-up benadering van de bond waren volgens ALU-lid Justine Medina geïnspireerd door de communistische organisator William Z. Foster en zijn boek Organizing Methods in the Steel Industry. (1936). Zij en anderen van het organisatiecomité hadden het bestudeerd, bediscussieerd en aan anderen gegeven om te lezen.

Een ‘inside job’

Omdat de actie werd geleid en uitgevoerd door Amazon arbeid(st)ers was er veel vertrouwen op de werkvloer. Pogingen van Amazon en duur betaalde adviseurs om de bond als derden of buitenstaanders te bestempelen, hadden geen effect. De medewerk(st)ers gingen met hun vragen direct naar hun ALU-collega’s. Bijeenkomsten in de kantine waren doorslaggevend. Palmer: ‘Op mijn vrije dagen was ik tien uur in de kantine om eten uit te delen, te praten met de arbeid(st)ers en informatie uit te delen. Smalls riep zijn collega’s op: Kom en praat met me. Luister niet alleen naar de Amazonleiding of naar de geruchten die rondgaan. Maar collectieve acties waren ook belangrijk. We lieten zien dat we niet bang waren. We hielden demonstraties voor het gebouw. Zichtbaarheid maakt meer duidelijk dan alleen woorden’.

Smalls leidde maart 2020 een werkonderbreking om te protesteren tegen het falen van de leiding om de arbeid(st)ers veilig te laten werken tijdens Covid. Amazon ontsloeg hem, zogenaamd omdat hij de Covid voorschriften niet volgde. Volgens Vice.com beledigde het algemeen bestuur Smalls in een vergadering met de topleiding (inclusief Bezos) door hem ‘niet slim of welbespraakt’ te noemen. Die opmerking maakte de charismatische Smalls tot het gezicht van de vakbeweging. Maar toen de pers hem vroeg wat hij vond van al die media-aandacht, benadrukte hij het collectieve karakter van de strijd en dat ALU werkt volgens democratische principes. Over alle beslissingen wordt gestemd. ‘Ik ben maar een interim-voorzitter’, zei hij, ‘en ik ben tijdelijk. Het is niet mijn bond, het is de bond van de mensen’.

Nog veel meer magazijnen

Smalls staat in de motregen voor de flat in Brooklyn waar ALU een kantoor heeft. ‘We begonnen met zijn vieren, nu hebben we een kerngroep met twintig mensen en een werkneem(st)erscomité van honderd.’ Op de vraag of ALU zich aansluit bij andere bonden, antwoordt hij: ‘Vanaf de start wilde ik samen zijn met de mensen in het bedrijf. We willen onafhankelijk blijven, dat is waarom we zo ver zijn gekomen en dat kan beter ook zo blijven. Maar als iemand iets tegen Amazon wil doen, krijgen ze mijn volle steun. Kijk, daar staan nog genoeg gebouwen van Amazon. Kies er één uit!’

Hij vergelijkt de cultuur binnen ALU met de Spaanse Netflix serie Money Heist. Daar brengt het crimineel genie ‘De Professor’ een bende criminelen bij elkaar om de staat uit te dagen en miljarden euro’s te stelen van de Koninklijke Munt. ‘Noem me maar De Professor’, grapt hij.

Luis Feliz Leon is redacteur en organizer bij Labor Notes.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op Labor Notes. Nederlandse vertaling: Jan Taat.