2022 opende een nieuwe tragische bladzijde in de geschiedenis van Oekraïne en de wereld. Het was een jaar van ongelooflijke heldenmoed en solidariteit tegenover het Russische imperialisme. Tegelijkertijd werden de neoliberalisering van de economie en de aanval op de resterende arbeidsrechten in Oekraïne geïntensiveerd. Dit alles is een echte uitdaging geworden voor de linkse krachten, maar heeft ook onvoorstelbare mogelijkheden voor strijd geopend. We nodigen u uit voor een terugblik op wat Sociale Beweging (Sotsialnyi Rukh, SR) heeft bereikt in de strijd voor een vrij en rechtvaardig Oekraïne.

Humanitaire hulp

De oorlog bepaalde de hoofdlijnen van de activiteiten van de organisatie. De eerste prioriteit was om de slachtoffers van de Russische agressie te helpen, evenals degenen die opstonden om hun vaderland te verdedigen. Begonnen met sporadisch humanitair werk, hebben we regelmatige en systematische activiteiten opgezet om de Oekraïense militairen en de door de oorlog getroffen mensen te steunen, vooral in de frontlijngebieden. Daarnaast heeft SR zich aangesloten bij de organisatie van meer dan 10 humanitaire konvooien van vakbonden en linkse organisaties. De ontvangen hulp werd gestuurd naar Zaporizja, Kryvyi Rih, Mykolaiv en andere frontsteden.

We hebben samengewerkt met Oekraïense civiele en linkse organisaties voor de meest doeltreffende bijstand en bescherming van Oekraïne, zoals de Feministische Werkgroep, Solidariteitscollectieven, Bilkiz en vele andere. SR-activisten hebben met succes fondsen geworven, militaire uitrusting voor soldaten en generatoren voor medisch personeel gevonden en geleverd, met succes fondsen geworven voor Starlink en nog veel meer.

Regelmatige reizen naar de regio’s met de nodige bijstand werden een vast gegeven. SR heeft met name veel gezinnen in Mykolaiv geholpen aan een stabiele bron van water en elektriciteit. SR-activisten traden toe tot de gelederen van de Territoriale verdedigingstroepen en de strijdkrachten, waar ze nog steeds dienen, creëerden innovatieve navigatiesystemen voor legerdrones en voorzagen soldaten van alles wat ze nodig hadden om de overwinning dichterbij te brengen.

Internationale solidariteit

De grootschalige oorlog zette Oekraïne in het middelpunt van de internationale belangstelling. Voor Sociale Beweging stond dit jaar in het teken van de strijd tegen de pseudo-pacifistische ideologie, waarvan de vertegenwoordigers zich verzetten tegen de steun aan Oekraïne. We hebben ons best gedaan om de linkse en progressieve bewegingen te verenigen rond de eisen voor volledige diplomatieke steun aan Oekraïne, effectieve en serieuze sancties tegen Rusland en de levering van alle nodige wapens voor de volledige overwinning van Oekraïne.

SR-activisten legden contacten met de meeste invloedrijke linkse en groene partijen op alle continenten, bereidden een honderdtal materialen en interviews voor een internationaal publiek voor ‒ zowel op linkse platforms (Jacobin, The Real News Network) als bij invloedrijke massamedia (Guardian, BBC, Business Insider, Elle, Mirror Weekly en anderen).

Er werden drie internationale conferenties gehouden. Onze activisten reisden naar het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Finland, Brazilië, Duitsland, Polen, Georgië, Frankrijk, Nederland, Zweden, Denemarken en andere landen om de eisen van steun voor Oekraïne te promoten. Voor de inwoners van Hongkong en Korea werden online lezingen over Oekraïne gehouden.

Zonder overdrijving is SR het gezicht van de linkse Oekraïense beweging in de wereld geworden. We zijn erin geslaagd studenten over de hele wereld te organiseren om Oekraïne te steunen en deel te nemen aan de vorming van het Europees Netwerk van Solidariteit met Oekraïne en het Solidariteitsnetwerk in de VS.

Campagne voor de kwijtschelding van de internationale schuld

De meest prominente uiting van internationale solidariteit was de internationale campagne voor de kwijtschelding van de buitenlandse schuld van Oekraïne onder leiding van de SR, die eindigde met de tijdelijke opschorting ervan. Sociale Beweging, samen met de Poolse linkse partij Razem, begon de eerste weken van de oorlog met het promoten van de eis tot kwijtschelding van de buitenlandse schuld van Oekraïne om de defensiecapaciteit van het land te vergroten en een eerlijke toekomst die niet gedomineerd wordt door enorme aflossingen. We spraken in het Poolse en later het Britse parlement en stelden de kwestie in de meeste nationale parlementen in Europa aan de orde via linkse partijen die de eisen voor kwijtschelding van de schuld en steun aan Oekraïne onderschreven.

Tijdens de campagne legde SR contacten met bekende financiers en economen in internationale instellingen, NGO’s en regerende linkse partijen zoals de Sociaal-Democratische Partij van Zwitserland of de Linkse Alliantie in Finland. De samenwerking met Democratische congresleden resulteerde in een wetsvoorstel in het Amerikaanse Congres waarin de VS zich ertoe verbindt te pleiten voor een bevriezing van de buitenlandse schuld. Dankzij SR werd de buitenlandse schuld van ongeveer 46,3 miljard euro gedurende twee jaar bevroren. Dat is een enorme prestatie, maar onze campagne zal daar niet eindigen.

Verzet tegen het ‘oorlogsneoliberalisme’

Ondanks de oorlog besloten de autoriteiten door te gaan met de neoliberalisering van de economie, wat uiteraard leidde tot een verslechtering van de situatie van de Oekraïense burgers. SR heeft krachtige campagnes gevoerd tegen de aanneming van arbeidsonvriendelijke wetten en voor het ontslag van hun belangrijkste lobbyist in het parlement, parlementslid Galina Tretiakova.

Er werd een ‘zwarte lijst van werkgevers‘ opgesteld, waarop stond welke werkgevers misbruik maakten van de kwetsbare positie van de werknemers als gevolg van de oorlog. Er is veel analytisch materiaal gepubliceerd over de oorzaken en mogelijke gevolgen van de aanval op de arbeidsrechten tijdens de oorlog. Sociale Beweging benadrukte en benadrukt dat oorlog niet de tijd is voor schadelijke sociaal-economische experimenten. Belastingverlagingen voor het rijkste deel van de bevolking hebben bijgedragen tot sociale instabiliteit, verschuiving van verantwoordelijkheid en een ongelijke bijdrage van verschillende sociale lagen aan de overwinning.

Bij gebrek aan gerichte sociale bijstand werd de civiele maatschappij gedwongen de rol van de staat te spelen en bijna alle sociale functies over te nemen. Het overheidsbeleid op sociaal-economisch gebied heeft geleid tot achteruitgang, sociale ongelijkheid en soms tot ondermijning van het defensievermogen. Sociale Beweging solidariseert zich met de stellingen van economen van de London School of Economics en Adam Tooze: deze oorlog mag geen plaats zijn voor ideologische experimenten en bevordering van ongelijkheidsbeleid.

Juridische bijstand

Om werknemers te beschermen tegen misbruik door werkgevers werd het project Arbeid opgezet, waarbinnen meer dan 80 werknemers gratis juridische bijstand kregen. Het aanvragen van hulp werd sterk vereenvoudigd dankzij de ontwikkeling van een telegram-bot. Deze mensenrechtenactiviteit werd onder meer gekenmerkt door overwinningen voor de rechtbank in de zaken van Vyacheslav Manchuk, een spoorwegarbeider uit de regio Vinnytsia (morele schadevergoeding werd teruggevorderd ten gunste van de eiser als slachtoffer van een ongeval) en Lyudmyla Puha, een verpleegster uit de regio Poltava (de eiser kreeg haar werk terug en haar inkomsten voor de periode van gedwongen afwezigheid werden in haar voordeel teruggevorderd). Tientallen mensen zijn erin geslaagd resultaten te boeken in het vooronderzoek. Sociale Beweging publiceerde en populariseerde ook een handboek over de bescherming van het recht op beloning, dat tot doel had de juridische kennis van de werknemers te vergroten.

Onze activisten wonnen ook twee rechtszaken tegen de politie in verband met een onrechtmatige aanhouding op 19 januari 2021. Zelfs ondanks de oorlog blijft SR een organisatie die zich bezighoudt met mensenrechtenactiviteiten.

Versterking van de vakbonden

Gedurende het afgelopen jaar heeft SR de vakbeweging in Oekraïne actief gesteund: van steun aan de protesten van ambulance artsen in Kyiv tot het protest van kraanmachinisten in de regio Lviv. Voor activisten van de ngo ‘Doe als Nina’ werd een verslag opgesteld over personeelsinkrimping met het oog op veranderingen in de arbeidswetgeving. SR-activisten en vakbondsmensen hebben geholpen bij het organiseren van een internationale bijeenkomst van kraanmachinisten uit Oekraïne, Polen en Israël. Sociale Beweging werkte actief samen met de leden van de KVPU, de FPU en andere vakbonden om humanitaire hulp en juridische en politieke steun te verlenen. Momenteel helpen we de eisen van trolleybuschauffeurs uit Kyiv en Charkiv te verdedigen, evenals die van verpleegkundigen van het ziekenhuis 15 in het district Podil in Kyiv.

Onderwijs

Ondanks technische moeilijkheden organiseerden SR-activisten online seminars en evenementen over de theorie en praktijk van vakbondsorganisatie, energiebeleid, politieke beginselen van het Oekraïense verzet, enzovoort. De reguliere jaarlijkse conferentie ‘Feuerbach 11’ werd georganiseerd met deelname van SR-activisten en het tijdschrift Spilne, waar de huidige problemen van de naoorlogse wederopbouw van Oekraïne werden besproken. Talrijk analytisch en populair-wetenschappelijk materiaal werd gepubliceerd over huisvesting en economisch beleid, vooruitzichten van vredesonderhandelingen, theorie van marxisme en socialisme, post-kapitalistische samenleving, geschiedenis van Oekraïens en internationaal links en analyse van het Russische imperialisme. Op basis van de resultaten van een onderzoek naar mentale verschillen tijdens de oorlog werd een artikel gepubliceerd met tips voor het behoud van de geestelijke gezondheid. De oorlog heeft het houden van de reguliere school ‘Linkse Perspectieven’ niet verhinderd, die werd door meer dan 80 deelnemers bijgewoond en SR-activisten gaven er verschillende presentaties.

Mediawerk

Het mediawerk van de organisatie heeft een nieuw niveau bereikt. We hebben actief nieuwe sociale platforms ontwikkeld: Sociale Beweging heeft een Twitter-account, dat al meer dan duizend abonnees heeft, we hebben video’s opgenomen voor YouTube en TikTok. Er is veel drukwerk van SR ontwikkeld en verspreid: brochures, handleidingen, memo’s, stickers. Er werden masterclasses gehouden over het maken van politieke posters en vlugschriften. Het werk van Katya Grytseva, die aanzienlijke inspanningen leverde om de visuele stijl van de organisatie te vormen, kreeg welverdiende internationale erkenning, met ondermeer tentoonstellingen in Frankrijk.

Publieke acties

De grootschalige invasie zette het straatactivisme tijdelijk op een laag pitje, maar de oorlog vormde geen belemmering voor democratische processen. In de loop van het jaar werd een aantal succesvolle acties gehouden, onder meer tegen de destructieve ‘optimalisering’ van de Academie voor Drukkunst in Lviv, een flash mob voor de actiedag voor fatsoenlijk werk en acties tegen seksisme. Samen met de feministische organisatie Bilkis verzette de Sociale Beweging zich tegen de desinformatie- en intimidatiecampagne van het rechts-radicale parlementslid Ihor Sholtis.

Ontwikkeling van regionale afdelingen

In de loop van het jaar is het aantal leden van de organisatie aanzienlijk toegenomen. De afdeling Lviv groeide, haar activisten namen deel aan acties, organiseerden openbare lezingen over arbeidsrechten en creatieve workshops, mobiliseerden progressieve studenten, enzovoort.

Verzet tegen autoritaire tendensen en chauvinisme

De oorlog verhoogt het risico van een groeiende populariteit van rechtse opvattingen en haatpropaganda. Al vóór de oorlog steunde SR vrouwen- en LHBTQ+-groepen en pleitte voor een snelle ratificatie van het Verdrag van Istanbul. We hebben ook discriminerende tendensen in de Oekraïense wetgeving veroordeeld, zoals de aanneming van nieuwe migratiewetten of chauvinistische verklaringen van sommige parlementsleden. Aan het eind van het afgelopen jaar steunde SR de campagne tegen wet 7633 (censuur van wetenschappelijke bronnen op basis van taal), die snel de aandacht trok van Oekraïense wetenschappers en aanzienlijke steun kreeg van de wetenschappelijke gemeenschap in de hele wereld.

Het afgelopen jaar was moeilijk voor ons allemaal. We hopen dat volgend jaar beter zal zijn. We zullen net zo hard werken voor een sociaal, onafhankelijk en rechtvaardig Oekraïne en we wensen iedereen veiligheid, overwinning en sociale vooruitgang in het nieuwe jaar.

Wij steunen Sotsialnyi Rukh en sluiten ons graag aan bij de steuncampagne die werd gelanceerd door onze Nederlandse kameraden van Grenzeloos. Je kan ons daarbij helpen door geld over te maken op rekeningnummer NL25 INGB 0005 5716 38 t.n.v. Grenzeloos, o.v.v. ‘Sotsialnyi Rukh’.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Sotsialnyi Rukh. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.