Op 14 juni 2023 veroorzaakte de Griekse kustwacht een grote scheepsramp voor de kust van Pylos. Toen zij probeerde een boot met bijna 750 migranten weg te slepen, kapseisde de boot. De ramp staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van bewust Europees beleid. De strijd in solidariteit met vluchtelingen gaat hand in hand met de strijd tegen extreemrechts.
Na bijna een jaar wachten nam ik snel op toen mijn Griekse vriend belde met het langverwachte nieuws. Hij vertelde me dat de Egyptische migrant Ahmed eindelijk was vrijgelaten en nu bij hem was. Hij wilde mij spreken.
Ahmed was een van de ‘gelukkige’ overlevenden van de schrijnende schipbreuk voor de kust van Pylos vorig jaar, waarbij op tragische wijze 600 onschuldige levens verloren gingen. Onderzoek door Human Rights Watch en Amnesty International documenteerde een reeks fouten van de Griekse autoriteiten, vanaf het moment dat ze voor het eerst van de boot hoorden tot het moment dat vijftien uur later honderden mensen van de boot in het koude, donkere water van de Middellandse Zee werden geslingerd. Ze verzamelden ook getuigenissen van overlevenden die steevast vertelden dat de boot kapseisde toen een patrouilleboot van de Griekse kustwacht de boot probeerde te slepen.
Het bloed van 600 zal niet tevergeefs vergoten zijn
De Griekse kustwacht hield Ahmed en acht anderen aan op beschuldiging van ‘mensensmokkel’. Als gevolg daarvan onderging Ahmed bijna een heel jaar van willekeurige detentie voordat hij werd vrijgesproken van mensensmokkel en onwettige binnenkomst. Dit leek een poging om die negen onschuldigen tot zondebok te maken voor de scheepsramp, waardoor de echte schuldige – de Griekse kustwacht – haar verantwoordelijkheid kon ontlopen.
De betrokkenheid van de Griekse kustwacht bij de tragedie was overduidelijk. Getuigen vertelden hoe de kustwacht met touwen aan de boot trok, waardoor deze kapseisde. Vervolgens werd het redden van de slachtoffers uitgesteld en werden er onvoldoende pogingen ondernomen om de lichamen van de verdronkenen te bergen. Ondanks deze getuigenissen zijn er geen serieuze onderzoeken geweest door de Griekse autoriteiten. Er zijn bovendien geen functionarissen ter verantwoording geroepen, behalve de Griekse Marinerichtbank, die met veel vertraging een onderzoek instelt naar de acties van de kustwacht op die noodlottige dag.
De scheepsramp in Pylos herinnert ons aan de verschrikkingen waarmee vluchtelingen en migranten worden geconfronteerd. Ze zetten alles op het spel in de hoop op veiligheid en een beter leven voor hun kinderen en families. Deze gebeurtenis heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op de overlevenden en de families van de mensen die zijn omgekomen en onderstreept de dringende behoefte aan verantwoording en gerechtigheid.
Titanic en extreemrechts
Terwijl deze tragedie zich ontvouwde, waren de kapitalistische media bezig met de verdwijning van een onderzeeër met vijf miljardairs aan boord. Deze werden gedreven door nieuwsgierigheid om het wrak van de Titanic te verkennen. Dit nieuws domineerde de headlines van prominente nieuwszenders en benadrukte een grimmige en verontrustende tegenstelling: de levens van 600 mensen uit het Globale Zuiden, voornamelijk mensen van kleur, werden overschaduwd door de doodvan vijf rijke avonturiers.
Extreemrechts in Europa verspreidt leugens die de solidariteit ondermijnen. Zo zouden migranten zogenaamd van plan zijn Europa binnen te dringen, banen en huizen te stelen en de identiteit van Europa te veranderen. Dit verhaal ontmenselijkt de tienduizenden slachtoffers die zijn omgekomen in de Middellandse Zee, voor de kust van Italië, Griekenland, Tunesië en Libië, of aan de grenzen van Bulgarije, Roemenië en Servië. Mensen die op zoek zijn naar een beter leven worden geslagen en gemarteld om hen ervan te weerhouden hun toevlucht te zoeken in het zogenaamde “Europese paradijs”.
Helaas worden in Europa vluchtelingen en migranten met toenemend succes gedemoniseerd. Dit heeft ervoor gezorgd dat het Europese publiek schendingen van hun rechten beter accepteert. Politici als Geert Wilders spelen een invloedrijke rol in het verlies van onschuldige levens. Verzet verzet tegen extreemrechts is daarom essentieel geworden om de dood van onschuldige mensen te voorkomen die het recht hebben om een beter leven voor zichzelf en hun families te zoeken. Hoe meer we extreemrechts bestrijden, hoe meer mensen we helpen redden. Het houdt ook de ruimte klein voor andere partijen die hierin meegaan.
De heersende klasse is de echte moordenaar
De Griekse kustwacht mag dan de directe dader zijn, de indirecte moordenaars zijn onder andere de VS en hun Europese partners. Van hun inmenging in landen van het Globale Zuiden, het ondermijnen van bevrijdingsbewegingen tot het steunen van militaire staatsgrepen en tirannieke regeringen. Wanneer onafhankelijke en niet-onderdanige regeringen aan de macht zouden komen, kan dit immers de belangen van de imperialisten als het gaat om fossiele brandstoffen of strategische zeeroutes in gevaar brengen.
Deze kolonisten zijn ook verantwoordelijk voor het opzadelen van landen in het Midden-Oosten, Afrika en elders met leningen van het IMF en de EU, waarbij bezuinigingsmaatregelen worden opgelegd die leiden tot wijdverspreide armoede, marteling en onmenselijke leefomstandigheden. Bovendien financiert de EU autoritaire dictators, zoals Abdel Fatah al-Sisi in Egypte en Kais Saied in Tunesië, om strengere maatregelen op te leggen om migratie naar Europa te voorkomen. Dit zet migranten ertoe aan om gevaarlijkere routes te nemen die hen blootstellen aan de dood.
Uiteindelijk heeft deze schipbreuk ons veel geleerd. Het onderstreept de noodzaak van grotere inspanningen om extreemrechts te confronteren, het bewustzijn over de rechten van vluchtelingen te vergroten en hen te erkennen als slachtoffers en een belangrijk onderdeel van de maatschappij waartoe ze toetreden. We moeten ons onvermoeibaar inzetten om de echte misdadigers aan de macht te vervolgen: zij die hypocriet opkomen voor mensenrechten en vrijheid terwijl ze ver verwijderd zijn van deze idealen. Er zijn meer inspanningen nodig om een meer meelevende, rechtvaardige en humane wereld op te bouwen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.
