De overwinning van het Boliviaanse volk op de coupplegers en rechts bij de verkiezingen van 18 oktober, de overmacht in de uitslag en de mogelijkheid om verder te gaan met de verdieping van een veranderingsproces dat gekenmerkt wordt door de dekolonisatie van de plurinationale staat, zijn een grote aanmoediging voor de volkeren van het hele continent.

We moeten ons niet laten afleiden door de festiviteiten, hoewel ons hart in razend tempo klopt. Want ondanks het feit dat de algemeen erkende resultaten duidelijk aantonen dat het duo Luis Arce en David Choquehuanca in de eerste ronde het presidentschap en het vicepresidentschap heeft gewonnen, zal dit resultaat moeten worden verdedigd tegen de maffia-acties van rechts. Zij zullen manieren zoeken om het land te destabiliseren en de ontmaskering van hun retoriek, die gebaseerd is op beschuldigingen van fraude waardoor zij de staatsgreep een jaar geleden probeerden te legitimeren, te voorkomen.

We moeten ons niet laten afleiden. We weten dat burgerlijk, militair en paramilitair fascistisch rechts, samen met hun hoeders – de Amerikaanse ambassade, de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) en multinationals die zoveel economische macht en politieke controle hebben gekregen met de steun van de regering van de staatsgreep – al bezig zijn met de voorbereiding van hun criminele reactie.

Het Boliviaanse volk koos de kandidaten van de Beweging voor Socialisme (MAS) als de weg om de staatsgreep te verslaan. Ondanks alle manoeuvres om de stemming voor de volkskandidaten te onderdrukken – het voorkomen van stemmen in het buitenland, het kweken van angst door de aanwezigheid van het leger en de politie in de straten, het proberen te manipuleren van de stemming door het schrappen van de bekendmaking van de voorlopige resultaten – legde het volk zijn wil op. Het duo Arce en Choquehuanca kreeg meer dan 53,4 procent van de stemmen, 22 procent meer dan de tweede plaats, de rechtse Carlos Mesa, die 31,5 procent kreeg, en bijna 40 procent meer dan de fascistische couppleger Fernando Camacho, die eindigde met slechts 14,1 procent.

De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) en haar woordvoerder Luis Almagro – die een jaar geleden het idee van fraude die het ontslag van Evo Morales mogelijk maakte, legitimeerde – bevinden zich nu in een absurde positie. Hetzelfde geldt voor degenen die, met linkse of feministische argumenten, de schuld van de staatsgreep bij de slachtoffers hebben gelegd in plaats van de verantwoordelijkheid te leggen bij de nationale en mondiale hegemoniale machten die samenspanden om het proces van verandering te onderbreken. De coupplegers handelden niet vanwege zwakheden of misstappen die inherent zijn aan het veranderingsproces, maar omdat het proces hun (kapitalistische) belangen bedreigde.

De fouten van de regering van Evo zullen worden geanalyseerd en beoordeeld door zijn mensen en door de organisaties die nu, een jaar later, terugkeren naar de regering. Maar niets in die analyse kan de staatsgreep rechtvaardigen, de burgerlijke, militaire, paramilitaire en religieuze dictatuur, de moordpartijen, de misdaden tegen de menselijkheid, de politieke verboden, de vervolging en opsluiting van politieke en sociale leiders (vooral van inheemse volkeren), de ballingen, de sluiting van de gemeenschapsmedia, de vervolging van journalisten die de staatsgreep bekritiseerden, het patriarchale en racistische geweld tegen inheemse vrouwen die traditionele pollera-rokken dragen, het gebrek aan respect voor de inheemse Wiphala-vlag en andere symbolen van de Plurinationale Staat.

Het Boliviaanse volk zal wegen naar gerechtigheid en een pad naar de historische herinnering aanleggen, zodat de misdadigers die verantwoordelijk zijn voor de moordpartijen op Senkata en Sacaba, en degenen die verantwoordelijk zijn voor de dood van Sebastián Moro, een Argentijnse journalist die door de fascisten is vermoord, voor de rechter kunnen worden gebracht.

Het volk zal de vrijheid blijven eisen voor Facundo Molares, een Argentijnse journalist die door de Boliviaanse dictatuur wordt gegijzeld in de Chonchocoro-gevangenis, en voor de vrijheid van alle politieke gevangenen. De overwinning van de MAS zal moeten worden verdedigd met dagelijkse acties die vrede in het land brengen op basis van gerechtigheid en niet op basis van straffeloosheid of vergeten.

De verkiezingsuitslagen zijn reden tot vreugde, ze zullen de strijd van alle volkeren stimuleren. En ze dwingen ons om kritisch te kijken naar de weg die tot nu toe is afgelegd, zodat op dit nieuwe moment, met de kracht en de legitimiteit die de verkiezingen bieden, het veranderingsproces kan worden verdiept, zodat het niet verstrikt raakt in de institutionele logica van democratieën die beheerst worden door transnationale wereldwijde lobby’s en hun marionettenregeringen.

De ontmanteling van de militarisering en de repressieve krachten die getraind zijn in fascisme en racisme, in de cultuur van de door bloed en vuur geïnternaliseerde angst, is een onvervreemdbaar onderdeel van de mogelijkheid om een democratie van het volk en voor het volk te herstellen.

De feministische en antikoloniale kracht van het volk heeft een tweede kans gewonnen, die mag niet worden verspild. Het volk dat zich tegen de dictatuur in de straten verzette, het volk dat – ondanks de pandemie – de wegen blokkeerde toen de regering dreigde de verkiezingen uit te stellen, het volk dat besloot te stemmen (toen besloten werd dat dit de strategie voor de strijd was), verdient het nu om de bron van alle macht te zijn.

De waardigheid op het gezicht van degenen die nu de politieke nederlaag van de dictatuur vieren, zal in onze collectieve geschiedenis worden gegrift. Leve de vrouwen in pollera-rokken! Leve het Boliviaanse volk! Respecteer de Wiphala-vlag, verdomme!

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Jacobin América Latina. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.