Annuleer de Olympische Spelen in Tokio

Als je alleen naar Olympische functionarissen en regeringen over de hele wereld zou luisteren, zou er geen twijfel bestaan over het doorgaan van de Olympische Spelen in Tokio, die op 23 juli van start moeten gaan.

De vice-voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), de Australiër John Coates, zegt het typerend: ‘We hebben nog nooit eerder uitgestelde Spelen gehad, we hebben nog nooit eerder met een pandemie als deze te maken gehad. Waarom doen we dit? We doen dit voor de atleten.’

Echt waar? De Olympische Spelen werden afgelast in 1916, 1940 en 1944. Wereldwijde imperialistische oorlogen hebben de neiging de Olympische illusie van het samenbrengen van naties te ondermijnen. Maar bij gebrek aan een echte schietoorlog blijft George Orwells beroemde aforisme dat sportcompetitie ‘oorlog zonder schieten’ is, bijzonder treffend wanneer het wordt toegepast op de Olympische Spelen. Net als in schietoorlogen zijn degenen die de prijs van de competitie betalen de massa’s gewone mensen en de begunstigden zijn de bazen.

In Japan zou die prijs tijdens de pandemie mensenlevens kunnen zijn. Alleen al om die reden moeten de Olympische Spelen van Tokyo worden afgelast.

De vaak herhaalde mantra van de organisatoren dat de Olympische Spelen ‘veilig en beveiligd’ zullen zijn, is door plaatselijke medische specialisten en het British Medical Journal in twijfel getrokken. Spencer Fox, specialist in het opstellen van modellen voor besmettelijke ziekten aan de universiteit van Texas, zei in maart (voordat de vierde golf van de pandemie in Japan uitbrak): ‘Gezien het aantal mensen dat komt en de aanwezigheid van de ziekte over de hele wereld, zouden de Olympische Spelen absoluut een super-spreidingsevenement kunnen worden dat tot een groot aantal infecties leidt en zich internationaal verspreidt als mensen naar huis terugkeren’. Ongeveer 15.000 atleten en zo’n 90.000 ondersteunende medewerkers uit 200 landen, gevaccineerd en ongevaccineerd, zullen Japan binnenkomen voor de Spelen.

De Spelen zijn niet alleen een plaats van imperialistische rivaliteit, maar ook een bron van inkomsten voor het IOC en een handige manier om de klassentegenstellingen van het kapitalisme te verdoezelen met nationalistische steun voor ‘onze’ atleten. Deze keer echter leggen de Olympische Spelen, vooral voor de massa van de bevolking van Japan, de prioriteiten van het kapitalisme bloot.

Hoewel de protesten tegen de Olympische Spelen klein zijn gebleven, bereikt het verzet onder het Japanse publiek nieuwe hoogten. In een enquête die op 17 mei werd vrijgegeven, zei 83 procent van de ondervraagden dat ze niet wilden dat Tokyo de Spelen nu zou houden. Dat was 14 procentpunten meer dan bij een enquête in april. Slechts 14 procent wil dat de Spelen deze zomer worden gehouden, de helft minder dan in april. Een petitie ((Annuleer de Olympische Spelen in Tokio om ons leven te beschermen)), georganiseerd door Kenji Utsunomiya, een advocaat, kreeg 50.000 handtekeningen in de eerste 24 uur na de lancering in mei.

De redenen voor dit wijdverbreide verzet liggen voor de hand. De mensen denken dat hun gezondheid belangrijker is dan de Olympische Spelen. Daarbij komt nog de wijdverspreide ontevredenheid. omdat de aanpak van de pandemie door de regering al ontoereikend is.

In Japan is het aantal besmettingen en sterfgevallen sterk gestegen en in negen prefecturen, waaronder de grote stedelijke gebieden Tokio en Osaka, is als gevolg daarvan de noodtoestand uitgeroepen. In de afgelopen weken zijn er tot 6.000 covid-gevallen per dag geweest, vergeleken met 1.000 per dag begin maart. Deze vierde en gevaarlijkste golf van het virus in Japan heeft geleid tot meer doden door COVID-19 in de eerste vier maanden van 2021 dan in heel 2020.

De ontevredenheid over de reactie van de regering op de pandemie is ook te wijten aan de trage vaccinatiegraad – een van de traagste van de ontwikkelde landen. Het aantal toegediende doses is genoeg om slechts 4,4 procent van de bevolking te vaccineren. Minder dan een derde van de bijna 5 miljoen eerstelijns gezondheidswerkers in Japan is volledig gevaccineerd. De inspanningen om de hele bevolking te vaccineren zijn pas in april begonnen. Om de zaak nog erger te maken heeft de officiële reactie op de overbelaste gemeentelijke meldpunten voor inentingen erin bestaan dat ‘mensen wordt gevraagd geen klachten in te dienen’.

Ondanks de ontkenning van de voorstanders van de Olympische Spelen, zijn de Olympische Spelen van Tokyo al rechtstreeks getroffen door de pandemie. Acht mensen die in april meewerkten aan de fakkeltocht zijn positief getest op het virus. Sommigen van hen werden naar verluidt besmet toen ze borden omhoog hielden om toeschouwers erop te wijzen fysiek afstand te houden. Niet toevallig annuleerde Thomas Bach, de voorzitter van het IOC, zijn geplande bezoek aan de fakkelestafette.

Eind mei verklaarde Dick Pound, een IOC-lid met een lange staat van dienst, dat ‘alleen een Armageddon kan voorkomen dat de Olympische Spelen van Tokyo deze zomer doorgaan’. Blijkbaar zijn miljoenen doden door een wereldwijde pandemie niet Armageddon genoeg.

Er wordt een duidelijke keuze gemaakt tussen aan de ene kant winst en nationalisme en aan de andere kant de volksgezondheid.

De aankondiging dat de regering vaccins heeft aangeschaft voor de bezoekende atleten en hun entourages heeft de ongerustheid onder de bevolking niet weggenomen, maar juist aangewakkerd. Hoe zit het met de veiligheid van de duizenden ongevaccineerde Japanse vrijwilligers?

De organisatoren van de Spelen eisten aanvankelijk 10.000 gezondheidswerkers om de Olympische Spelen te ondersteunen, evenals 500 extra verpleegkundigen – een verzoek dat door een organisatie van verpleegkundigen werd afgewezen – en 200 specialisten in sportgeneeskunde. Ze wilden ook de steun van tientallen ziekenhuizen in en rond Tokio. Een dag nadat de Tokyo Medical Practitioners Association opriep om de Spelen af te gelasten, bood het IOC extra medisch personeel aan als onderdeel van de nationale ploegen die ingevlogen werden om deel te nemen.

Maar de risico’s die verbonden zijn aan het organiseren van ’s werelds grootste sportevenement in een land dat in een noodtoestand verkeert, zijn niets vergeleken met het geld dat ermee kan worden verdiend en met het nationale prestige dat ermee kan worden versterkt.

Volgens The Economist zou Japan bijna 13 miljard euro verliezen als de Olympische Spelen zouden worden afgelast, bovenop de 9,7 miljard euro die al is uitgegeven om ze voor te bereiden. Voor het IOC zijn de Olympische Spelen van Tokyo van cruciaal belang omdat 73 procent van zijn inkomsten afkomstig zijn van de verkoop van televisierechten van de Spelen.

De Olympische Spelen gaan niet alleen over commerciële kansen maar ook over nationalisme en imperialistische rivaliteit – vooral voor de grote imperialistische mogendheden. Terwijl het afgelasten van de spelen in Tokio om gezondheidsredenen onbespreekbaar is, praten Amerikaanse politici over het opleggen van beperkingen aan de Olympische Winterspelen over negen maanden in Peking. Woordvoerder Nancy Pelosi van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft de wereldleiders al opgeroepen om die Spelen te boycotten.

De argumenten van de voorstanders van Amerikaanse deelname aan de Spelen in Peking zijn niet beter. Zij beweren eenvoudigweg dat de Spelen een platform zouden bieden aan de VS, die een hoog aantal medailles voor de Winterspelen op het oog heeft, om hun ‘vitaliteit’ op het wereldtoneel te tonen.

Dit argument toont echter één ding aan: dat het vitaliteit is waar onze heersers om geven, niet mensenlevens.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Red Flag. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.