Door Juan Tortosa, Brais Fernández
Anticapitalistas is de voortzetting van Izquierda Anticapitalista (Antikapitalistisch Links). We hebben onze naam veranderd om ons aan te passen aan de regels die door de leiding van Podemos zijn opgelegd en die activisten van een ‘partij-organisatie’ verbiedt om deel uit te maken van een van de leidende organen van Podemos. Een andere reden was dat de term ‘links’ sterk was gedevalueerd in Spanje na 15M (de beweging van de Indignados die begon met de bezetting van het Plaza del Sol op 15 mei 2011).
Daarnaast was er de verandering van het politieke perspectief. Izquierda Anticapitalista zag zichzelf als een brede antikapitalistische groep links van reformistisch links(hoewel ze daar niet in slaagde). Anticapitalistas gaat uit van een nieuwe taak: het opbouwen van brede antineoliberale fronten op het electorale vlak, naast de opbouw van een onafhankelijke revolutionaire organisatie en sterke autonome buitenparlementaire bewegingen. Een nieuw uitgangspunt voor een nieuwe fase na de ervaringen van de 15M beweging.
Het tweede congres van Anticapitalistas had als thema ‘Bouw de beweging, bouw antikapitalisme’. Wat waren de belangrijkste uitdagingen?
We hadden twee grote debatten. Ten eerst: een intensief en erg interessant debat over de nationale kwestie, na de Catalaanse ervaring en de radicalisering van de territoriale crisis in Spanje. Dat is een open debat dat nog steeds voortgaat. Vanuit onze verdediging van het recht op zelfbeschikking, hebben we andere vragen: wat betekent het constituerende proces en hoe wordt het verwezenlijkt? Verdedigen we een staatsmodel of niet? En zo ja, welk? Hoe benaderen we de nationale kwestie, zonder te vervallen in wat Gramsci noemde ‘kosmopolitische ontworteling’, maar behouden we toch een internationalistisch perspectief?
Ten tweede hebben we gediscussieerd over de vraag hoe we ons kunnen wortelen in de arbeidersklasse in tijden van neergang van de arbeidersbeweging. We moeten beter wortelen onder de jeugd, in de vakbonden en de feministische en milieubewegingen. We willen geen organisatie zijn die sterk vertegenwoordigd is in vertegenwoordigende organen (1), maar met weinig activisten aan de basis.
Twee op de drie afgevaardigden op het congres waren jongeren en er waren veel vrouwen aanwezig. Hoe hebben jullie de oude garde vervangen?
Deze opvolging ging heel natuurlijk, omdat de oude garde – die van de Liga Communista Revolucionaria (2) kwam – altijd erg edelmoedig was in deze ontwikkeling; ze klampte zich niet vast aan de interne macht, zoals in de Communistische partijen. Er was altijd een permanente opening: we bouwden voort op de nalatenschap van de ouderen en tegelijkertijd deden we samen nieuwe ervaringen op. Zo lezen de jongste generaties meer Gramsci dan Trotsky en dat is heel natuurlijk.
We hebben veel geluk gehad met de mensen die afkomstig zijn van de LCR: ze hebben een ongelofelijke capaciteit om nieuwe ervaringen te verwerken en dat is betrekkelijk uniek in Europees links.
Hoe ervaar je de spanning tussen het institutionele werk en de aanwezigheid op straat, in de vele sociale fronten waar jullie bij betrokken zijn?
Het is moeilijk. De vertegenwoordigende organen van de kapitalistische staat absorberen veel. Dit liberale mechanisme dient om politieke tegenstellingen samen te persen in een ruimte die ver af staat van de sociale werkelijkheid. Het vereist veel tijd en legt een kunstmatige belangrijkheid op. Daarom moeten we onze strijdlust verbonden met de bewegingen handhaven, andere problemen in de organisatie brengen en het zwaartepunt richten op de basis.
Jullie hebben een gespannen relatie met de leiding van de meerderheid in Podemos. Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor Podemos en jullie stroming in Podemos? Hoe combineren jullie de activiteiten in Podemos met jullie organisatorische onafhankelijkheid?
Anticapitalistas is niet een stroming van Podemos. Het is een georganiseerde beweging die brede radicale stromingen stimuleert. Niet al onze leden zijn actief in Podemos, hoewel we zeker beschouwd worden als leiders van de kritische stroming. Het is belangrijk om dat te weten, omdat je anders de ervaring van Anticapitalistas niet kan begrijpen.
Er is een constante spanning met de leiding van Podemos, die erg autoritair is en moeite heeft met het accepteren van pluriformiteit. We zouden willen dat er een betere samenwerking is, maar het is moeilijk gezien de politieke cultuur van Podemos.
Tenslotte: wat zijn jullie werkterreinen in de komende jaren?
We moeten ons beter inplanten op plaatselijk niveau en in de strategische sectoren van de sociale strijd: vakbonden, feministische en milieu bewegingen. Dit zijn tijden van een teruggang, een reactie van de heersende klasse om de orde te herstellen. Het is daarom noodzakelijk om kaders te trainen, om het werk van politieke scholing en de vernieuwing van de militante marxistische theorie voort te zetten. Om de vooruitgang op het electorale front te helpen en om posities buiten het parlement op te bouwen die in staat zijn voldoende tegenmacht te vormen en die sterk genoeg zijn om het kapitaal te bestrijden.
Het project van de bourgeoisie in het zuiden van Europa betekent voor de werkende klasse een grotere verarming en meer staatsautoritarisme. We moeten daarom werken aan het promoten van een massaal en radicaal voorstel, hegemonisch, gebaseerd op sociaal conflict, fel reagerend op de klassenoorlog, maar tegelijkertijd in staat om mensen te betrekken die niet noodzakelijkerwijs revolutionairen zijn.
Noten:
1) Anticaptalistas heeft namens Podemos en plaatselijke en regionale linkse samenwerkingsverbanden een behoorlijk aantal leden in vertegenwoordigende organen, waaronder Miguel Urban, mede oprichter van Podemos, die lid is van het Europees parlement; Teresa Rodriguez die naast algemeen secretaris van Podemos in Andalusië ook woordvoerster van de fractie in het parlement van Andalusië is; José Maria Gonzáles ‘Kichi’ die namens Marea Verde burgemeester van Cádiz is en Sónia Farré die namens En Comú Podem in het parlement van de Spaanse Staat zit.
2) De Liga Communista Revolucionaria is de voorloper van Izquierda Anticapitalista.
Dit interview met Brais Fernández werd afgenomen door Juan Tortosa en verscheen in het Frans op solidaritéS. Brais Fernández is redacteur van Viento Sur en maakt deel uit van de leiding van Anticapitalistas. Nederlandse vertaling en noten: redactie Grenzeloos.
