Het nieuws over de voortdurende genocidale oorlog in de Gazastrook wordt sinds vrijdag 31 mei overschaduwd door het wapenstilstandsproject van president Joe Biden. Hij schreef dat toe aan ‘Israël’, zonder te specificeren welk Israëlisch bestuursorgaan het had goedgekeurd.

Commentatoren vonden het nogal vreemd dat een Israëlisch voorstel werd aangekondigd door de Amerikaanse president en niet door officiële Israëlische bronnen. De verwarring nam toe toen premier Benjamin Netanyahu zich van het project leek te willen distantiëren door voorwaarden te stellen die het tegenspraken of ingewikkelder maakten. De belangrijkste: voortzetting van de aanval tot de volledige uitschakeling van de militaire en politieke capaciteit van Hamas en de garantie op de Israëlische veiligheidscontrole over de hele strook.

Deze schijnbare verwarring is een uiting van de reële verwarring die vooral rond Netanyahu zelf draait. De zionistische leider zit namelijk gevangen tussen twee vuren. Enerzijds de Amerikaanse druk met steun van de Israëlische oppositie en een groep binnen zijn eigen partij, de Likud, onder leiding van ‘Defensie’ minister Gallant. En anderzijds de tegendruk van Netanyahu’s bondgenoten van zionistisch extreemrechts. Waaruit bestaan die tegengestelde vormen van druk?

Laten we beginnen met de druk van de twee ‘neofacistische’ blokken. Hiermee sloot Netanyahu anderhalf jaar geleden een verbond om een meerderheid in de Knesset te krijgen. Hierdoor kon hij weer aan de macht komen. Algemeen bekend is dat die twee blokken vinden dat het geen zin heeft een overeenkomst met Hamas te sluiten, ook al is het maar tijdelijk; en ze vinden dat het doel van de voortdurende oorlog moet zijn dat de Zionistische staat de hele Gazastrook in beslag neemt en die bij zijn grondgebied voegt als deel van ‘Eretz Israël’ (het Land Israël) tussen de rivier en de zee. (Dat is nu het gemeenschappelijke doel van extreemrechts zionisme sinds het gedwongen werd om het ‘Groot-Israël’-project in te krimpen door het te stoppen bij de grenzen van de Sinaï in het zuiden en de Jordaan in het oosten, terwijl het naar het noorden uitbreidde naar de Golanhoogte en een deel van Zuid-Libanon begeerde).

De leiders van zionistisch extreemrechts streven ernaar de Gazanen uit de Gazastrook te deporteren – of hen aan te zetten om de strook ‘vrijwillig’ te verlaten, zoals ze met schaamteloze hypocrisie beweren – en hen te vervangen door Joodse kolonisten. Ze vinden dat doel ook belangrijker dan de levens van de overgebleven Israëlische gevangenen van Hamas en andere Palestijnse facties in Gaza.

Anderzijds vinden de twee belangrijkste partijen van het Amerikaanse imperialisme dat de belangen van de VS het beste gediend zijn met een regionale militaire alliantie van hun Arabische bondgenoten met de zionistische staat, van de Oceaan tot de Golf: met het Koninkrijk Marokko, Egypte, het Saudi-Arabische Koninkrijk, de Verenigde Arabische Emiraten en andere monarchieën van de Samenwerkingsraad van de Golf, evenals het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië. Voor dit project heeft Donald Trump zich hard ingespannen toen hij in het Witte Huis zat. Hetzelfde deed zijn opvolger Biden, die nauwelijks van hem verschilt als het gaat om het ‘Grotere Midden-Oosten’.

Om dat te verwezenlijken is echter een ‘oplossing’ nodig voor de Palestijnse kwestie. Die is gebaseerd op de oprichting van een ‘Palestijnse staat’ die het zou steunen en zo de Arabische publieke opinie zou misleiden (in de overtuiging van de betrokken regeringen).

Het lot van Gaza zou in die visie een terugkeer zijn naar wat uit de Oslo Akkoorden voortkwam: een Palestijnse Autoriteit als beheerder van dichtbevolkte Palestijnse gebieden, omsingeld door het Zionistische leger dat toeziet op ‘veiligheid’, in aanvulling op de genoemde autoriteit. De ervaring leert echter dat een Palestijnse Autoriteit die samenwerkt met de bezetting het volksverzet niet alleen onder controle kan houden.

Amerikaanse functionarissen en hun Arabische bondgenoten zijn het er ook over eens dat de huidige Autoriteit in Ramallah niet kan voorkomen dat Hamas de controle over Gaza herovert als het zionistische leger zich eruit terugtrekt. Voor hen zou de ideale oplossing de stationering zijn van een Arabische ‘vredesmacht’, als een macht waarop de met de bezetter samenwerkende Palestijnse Autoriteit zou kunnen vertrouwen. Doel: de bevolking onder controle houden. De Financial Times onthulde dat volgens Westerse bronnen drie Arabische landen troepen naar Gaza willen sturen: Egypte, Marokko en de Verenigde Arabische Emiraten.

Eerste fase

Biden heeft, voor de Amerikaanse publieke opinie, een wapenstilstand nodig die hij kan toeschrijven aan de inspanningen van zijn regering. Vooral om het – volgens sommige kringen waarschijnlijke – electorale verlies te beperken onder de traditionele kiezers van de Democratische Partij. Zijn regering deed veel moeite om het Israëlische oorlogskabinet, opgericht na de operatie ‘Al-Aqsa Vloed’ [‘7 oktober’ -redactie], over te halen om in te stemmen met een tweede wapenstilstandsproject. Hiervan zou de eerste fase bestaan uit een staakt-het-vuren van zes weken, met de vrijlating van een aantal Israëlische gevangenen en, zoals gewoonlijk, een groter aantal Palestijnse gevangenen, samen met de terugtrekking van het zionistische leger uit de dichtbevolkte gebieden van Gaza (zoals bepaald in de Oslo-akkoorden). Die gebieden zijn in werkelijkheid aanzienlijk kleiner geworden: de meeste Gazanen zijn ontheemd en moeten leven in beperkte toevluchtsoorden.

Tweede fase

Het huidige ‘Biden’project voorziet in een tweede fase. Daarin worden de overgebleven Israëlische gevangenen en een extra groep Palestijnse gevangenen vrijgelaten. Toch was Netanyahu het publiekelijk niet eens met de belofte van een volledige Israëlische terugtrekking uit Gaza tijdens die tweede fase Hij benadrukte dat hij dat nooit had geaccepteerd en dat het zionistische leger de oorlog niet zou beëindigen vóór de volledige eliminatie van het potentieel van Hamas in de Strook. Wat Biden en de leden van het zionistische oorlogskabinet echter echt willen, is niets meer dan een tijdelijke wapenstilstand die leidt tot de vrijlating van alle Israëlische gevangenen, uitgezonderd mannelijke soldaten, zodat ze tegenover de publieke opinie kunnen beweren dat ze al het mogelijke hebben gedaan om degenen te redden die gered konden worden.

De rest zal worden beschouwd als onderdeel van de normale oorlogskosten die soldaten bereid zijn te betalen als ze zich bij het leger aansluiten. De leden van het oorlogskabinet weten dat het voltooien van hun bezetting van het Rafah gebied waarschijnlijk zal leiden tot de dood van de gevangenen die de laatste kaart zijn in de handen van het Hamas-leiderschap in de Gazastrook. Daarom willen ze het aantal van deze gevangenen terugbrengen tot wat de Israëlische publieke opinie kan verdragen.

Wat betreft die tweede fase van het project en de derde (de wederopbouw van de Gazastrook): die zullen niet worden bereikt omdat de wapenstilstand niet verder zal gaan dan de eerste fase. Dat overtuigde Netanyahu ervan om het project in eerste instantie te accepteren – ook al was het met tegenzin, omdat hij wist dat zijn extreemrechtse bondgenoten het niet zouden accepteren. Vandaar de misverstanden en verwarring van de afgelopen dagen toen Netanyahu zijn bondgenoten probeerde te overtuigen hun alliantie met hem niet te verbreken en de steun van hun blokken voor zijn premierschap in te trekken, waardoor hij gedwongen werd om te vertrouwen op de oppositie. Of dat nu de partij van Gantz is, die zich aansloot bij het oorlogskabinet, of de partij van Lapid, die weigerde zich aan te sluiten.

Deze partijen hebben zich bereid verklaard Netanyahu te steunen om als hij de wapenstilstand accepteert tot de volgende parlementsverkiezingen op zijn post te blijven – en daarachter het nederzettingenproject dat gebaseerd is op de betrokkenheid van Arabische strijdkrachten bij de zionistische strijdkrachten bij de veiligheidscontrole van de Gazastrook.

Netanyahu staat voor een moeilijke keuze, het onvermijdelijke resultaat van zijn afhankelijkheid van twee extremistische groepen, waarmee de Likudpartij zelf, ondanks haar fascistische wortels, ‘gematigd’ lijkt. Even moeilijk, zo niet moeilijker, is de keuze waarvoor de Hamas-leiders in de Gazastrook staan. Hen wordt gevraagd hun laatste kaart op te geven om hun overleving veilig te stellen, in ruil voor een wapenstilstand van een paar weken, vergezeld van een massale toestroom van hulp die nodig is om de dood van een extra groot aantal Gazanen, kinderen in het bijzonder, te voorkomen.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Al-Quds al-Arabi. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.