De koolstofvoetafdruk van een superrijke Europeaan, opgebouwd na bijna een week gebruik te hebben gemaakt van superjachten en privévliegtuigen, komt overeen met de levenslange koolstofvoetafdruk van iemand in de armste 1 procent van de wereld. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Oxfam.

Het onderzoek, Carbon Inequality Kills, houdt de uitstoot bij van privéjets, jachten en vervuilende investeringen. Dit terwijl de angst groeit dat de klimaatafbraak versnelt, grotendeels gedreven door de uitstoot van de rijkste mensen. ‘De superrijken in Europa behandelen onze planeet als hun persoonlijke speeltuin. Hun vuile investeringen, hun privéjets en jachten zijn niet alleen symbolen van overdaad; ze voeden ongelijkheid, honger en zelfs de dood’, zegt Chiara Putaturo, EU-belastingdeskundige van Oxfam.

Het rapport presenteert gedetailleerd nieuw bewijs van hoe de buitensporige uitstoot van de superrijken de afbraak van het klimaat versnelt en levens en economieën verwoest. De armste landen en gemeenschappen ter wereld hebben het minst bijgedragen aan de klimaatcrisis, toch ondervinden zij de gevaarlijkste gevolgen.

– Een ultrarijke Europeaan neemt gemiddeld 140 vluchten per jaar, spendeert 267 uur in de lucht en produceert evenveel koolstof als de gemiddelde Europeaan in 112 jaar.

– In dezelfde periode stoot een gebruiker van een superjacht evenveel koolstof uit als een gewone Europeaan in 585 jaar.

– Minder dan een week uitstoot van de superjachten en jets van een van de 31 rijkste mensen in de EU overtreft de hele levenslange uitstoot van een persoon in de armste 1 procent van de wereld.

– Vijftig van ’s werelds rijkste miljardairs stoten gemiddeld meer koolstof uit door hun investeringen, privéjets en jachten in iets meer dan anderhalf uur dan de gemiddelde persoon in zijn hele leven.

Als de wereld doorgaat met de huidige uitstoot, zal het koolstofbudget (de hoeveelheid CO2 die nog aan de atmosfeer kan worden toegevoegd zonder dat de temperatuur wereldwijd boven de 1,5°C stijgt) over ongeveer vier jaar zijn uitgeput.

Maar als iedereen evenveel zou uitstoten als de rijkste 1 procent, zou het koolstofbudget in minder dan vijf maanden opgebruikt zijn.

En als iedereen net zoveel koolstof zou gaan uitstoten als de privéjets en superjachten van de gemiddelde miljardair in het onderzoek van Oxfam, zou het in twee dagen op zijn.

De uitstoot van de levensstijl van miljardairs overtreft die van gewone mensen, maar de uitstoot van hun investeringen is nog veel hoger: de gemiddelde investeringsuitstoot van 50 van ’s werelds rijkste miljardairs is ongeveer 340 keer hun uitstoot van privéjets en superjachten samen. Door deze investeringen hebben miljardairs enorme invloed op enkele van ’s werelds grootste bedrijven en drijven ze ons over de rand van een klimaatramp.

Bijna 40 procent van de investeringen van miljardairs die in het onderzoek van Oxfam zijn geanalyseerd, zitten in zeer vervuilende industrieën: olie, mijnbouw, scheepvaart en cement. De totale investeringsuitstoot van 36 van de rijkste miljardairs in de EU staat gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van meer dan 4,5 miljoen Europeanen.

Oxfam’s analyse beschrijft drie kritieke gebieden, met nationale en regionale uitsplitsingen, waar de uitstoot van de rijkste 1 procent sinds 1990 al verwoestende gevolgen heeft – en naar verwachting zal hebben:

– Mondiale ongelijkheid. Door de uitstoot van de rijkste 1 procent in de EU is de wereldwijde totale productie (toegevoegde waarde) sinds 1990 met 179 miljard dollar gedaald. De grootste gevolgen zullen zich voordoen in de landen die het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering. Wereldwijd zullen landen met lage en lagere middeninkomens tussen 1990 en 2050 ongeveer 2,5 procent van hun cumulatieve bbp verliezen als gevolg van de klimaatcrisis. Zuid-Azië, Zuidoost-Azië en Afrika bezuiden de Sahara zullen respectievelijk 3 procent, 2,4 procent en 2,4 procent verliezen. Hoge-inkomenslanden zullen daarentegen economische winst boeken.

– Honger. De uitstoot van de rijkste 1 procent in de EU heeft geleid tot oogstverliezen als gevolg van de klimaatcrisis. Die oogstverliezen hadden tussen 1990 en 2023 genoeg calorieën kunnen opleveren om bijna 900.000 mensen per jaar te voeden. Dat zal tussen 2023 en 2050 stijgen tot 1,7 miljoen mensen per jaar.

– Dood. De uitstoot van de rijkste 1 procent in de EU veroorzaakt een overschot aan hittegerelateerde sterfgevallen van bijna 80.000 mensen tussen 2020 en 2120.

Dit artikel stond op Climate&Capitalism. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.