We publiceren hieronder twee artikels over de omgang van de VS met de coronapandemie. Een eerste van de hand van onze Amerikaanse correspondent Dan La Botz bekijkt de reactie van de regering en het Congres en bij de bevolking. Een tweede, van Freddy De Pauw, medewerker van Uitpers, neemt specifiek de situatie in de bevolkingsrijke deelstaat California onder de loep.
De VS staan voor de zondvloed
Door Dan La Botz.
De Verenigde Staten staan voor de zondvloed. Het coronavirus verspreidt zich steeds verder, de economie stort ineen, angst heerst overal. De reacties van de Federale regering en de regeringen van de staten waren traag en onvoldoende, die van de werkgevers heel ongelijk. Sommige werknemers melden zich ziek, anderen gaan in staking, anderen vallen nu zonder job. Arbeiders en gemeenschappen zijn begonnen zich te organiseren, virtueel, vanop een afstand. Ze proberen uit te vinden hoe te strijden.
Het aantal besmettingen met coronavirus hier is exponentieel beginnen stijgen. Op 21 maart waren er 21.365 bevestigde besmette personen en 266 doden. De Centers for Disease Control schatten dat in het slechts mogelijke scenario tussen de 160 en 214 miljoen mensen in de VS besmet kunnen worden en tussen de 200.000 en 1,7 miljoen mensen zouden kunnen sterven.
Drie staten – California, New York en Illinois – met een totale bevolking van 70 miljoen – zeiden alle inwoners thuis te blijven tenzij ze een belangrijke reden hebben om naar buiten te gaan. Doorheen het land hebben staten de scholen gesloten, alle bars en restaurants verplicht te sluiten en heel wat winkels en bedrijven hebben ook de deuren gesloten. De economie komt tot stilstand.
De beurs is in vrije val, de beurskoersen staan nu 35% lager dan op hun hoogtepunt in februari. Economisten van Goldman Sachs voorspellen dat het BNP van de VS 24% van haar waarde kan verliezen, drie maal zoveel als wat verloren werd in 2008. De VS staat voor een depressie. Een CEO voorspelt dat de grote bedrijven vier triljoen dollar zullen verliezen.
Van de ene dag op de andere verloren tientallen miljoenen mensen hun baan, de werkloosheidsuitkeringen zijn enorm toegenomen. Heel wat werkende mensen – de gevangenen, de armen, de mensen zonder papieren, de daklozen – alles samen meer dan 50 miljoen mensen, lopen bijzonder gevaar. De Verenigde Staten hebben geen nationaal gezondheidssysteem en tientallen miljoenen Amerikaanse werkenden hebben geen gezondheidsverzekering. Miljoenen Amerikaanse arbeiders hebben geen recht op betaalde ziektedagen of familiaal verlof en miljoenen in precaire banen hebben geen vakantiedagen.
President Donald J. Trump’s administratie ging aanvankelijk op een totaal verkeerde manier met de coronavirus-pandemie om. Meer dan een maand werd er geen actie ondernomen, terwijl Trump zelf de risico’s minimaliseerde en verkeerde en verwarrende informatie verspreidde. De gezondheidsagentschappen van de VS proberen nu de verloren tijd in te halen, maar er is een gebrek aan hospitaalbedden en medische voorraden. De regering probeert essentiële diensten zoals hospitalen, elektriciteitsvoorziening, watervoorziening, transport en supermarkten verder te laten functioneren. Maar dat levert heel wat werkenden risico’s op.
Sommige werkgevers proberen hun werknemers op de loonlijst te houden en betalen ziektedagen. Maar andere patroons sloten gewoon hun deuren en betalen hun arbeiders niets.
Het Congres behandelde drie wetten. De eerste, de ‘Coronavirus Preparedness Act’, voorziet $8,3 miljard dollar voor research naar een vaccin en de ontwikkeling ervan, voor maskers en beschermende pakken voor gezondheidsagentschappen en voor het toepassen van gezondheidsprogramma’s door zulke agentschappen en voor leningen aan kleine bedrijven. Het Congres aanvaarde de wet en Trump tekende het op 6 maart.
De tweede, de ‘Families First Act’ voorziet een geschatte 100 miljard dollar aan voedselondersteuning voor kinderen, werkloosheidsuitkeringen voor ontslagen werkenden, gezondheidsfondsen voor personeel van de staat en lokale besturen, gratis corona-testen voor iedereen die niet kan betalen en terugbetalingen voor bedrijven die hun arbeiders betaald ziekteverlof geven. Het Congres aanvaardde het en Trump ondertekende de wet op 18 maart. De wet maakt echter een uitzondering voor alle bedrijven met meer dan 500 werknemers en voor al diegene met minder dan 50.
Er is ook nog een derde wet. De Republikeinen stelden een eenmalige, in de tijd gespreide betaling voor van tot 1200 dollar aan alle belastingbetalers die minder dan 99.000 dollar per jaar verdienen, De kost hiervan wordt geschat op tussen de 750 miljard en 2 biljoen dollars. Het omvat tot 50 miljard dollar aan steun voor de vliegtuigmaatschappijen, 8 miljard voor de cargo-maatschappijen en 150 miljard dollar voor andere bedrijven die gevolgen ondergaan van het virus.
Sommige arbeiders legden het werk neer, in autofabrieken, postkantoren, supermarkten en andere werkplaatsen, om te eisen dat hun werkgevers de nodige veiligheidsmaatregelen namen of het bedrijf sloten. Leerkrachten eisten dat de scholen sloten, verplegend personeel vecht voor veilige arbeidsomstandigheden. Gemeenschapsnetwerken zijn begonnen zich te organiseren om elkaar te helpen, om eten te gaan halen voor de ouderen, bijvoorbeeld. Regionaal en zelfs nationaal ontstaan er nu zulke netwerken. Maar waar zulke onderlinge hulp waardevol is, kan toch enkel nationale staatsmacht zulke crisis bezweren. De linkerzijde is actief zowel in onderlinge hulp als dat ze politieke actie eist, maar overal zijn de uitdagingen groot.
De voorverkiezingen van de Democratische Partij zijn zo goed als voorbij. Joe Biden haalde heel wat meer afgevaardigden binnen dan Bernie Sanders. De presidentsstrijd zal dan ook gaan tussen de reactionaire racist Trump en de neoliberaal Biden. Biden heeft weinig te vertellen over de strijd tegen het coronavirus of de economische crisis. Momenteel blijft het onduidelijk hoe de nationale verkiezingen in november zullen gehouden worden, sommigen staan een stemming via de post voor. Maar niemand heeft daar nu veel aandacht voor. De kwestie op het moment is overleven.
Dan La Botz is lid van Solidarity en DSA en redacteur van New Politics.
California Dreamin
Door Freddy De Pauw
Californië, The Golden State met de fortuinen van Hollywood en Silcion Valley, een economie groter dan die van het Verenigd Koninkrijk, staat onder huisarrest. Voor wie in een van die vele chique villa’s woont is dat minder erg dan voor de 7,5 miljoen armen en de vele miljoenen die net boven de armoededrempel zitten. Zij die een dak boven het hoofd hebben, moeten nu al elke maand sabbelen om de huur te betalen en toch iets over te houden.
Dakloos
Alles moet dicht in The Golden State, de overheid van deze staat rekent op de burgerzin van de 40 miljoen inwoners. Die burgerzin was er niet bij onder andere Elon Musk die zwaar onder druk gezet moest worden om de Teslafabriek te sluiten.
Miljoenen inwoners hebben andere zorgen dan Musk. Velen worden van de ene op de andere dag werkloos, en in de rijkste staat van de VS, kan dat voor een ontslagen kelner of bordenwasser betekenen dat hij of zij dakloos wordt. Volgens de officiële berekeningen zit 19 % van de bevolking van de staat onder de nationale armoedegrens.
Maar rekening houdend met de levensduurte, vooral met de torenhoge huurprijzen, ligt dat percentage hoger. De koopkracht van de armere Californiërs is tussen 1963 en 2018 gedaald. En meer dan de helft van hun inkomen gaat naar wonen – dat geldt natuurlijk niet voor de meer dan 150.000 daklozen. Zij zijn een deel van de 1,4 miljoen inwoners die op de voedselbanken zijn aangewezen. Los Angeles alleen al heeft 650 gaarkeukens voor zijn armen.
Overbewoning
De rijkdom van de een leidde tot onbetaalbare huur- en koopprijzen voor de ander. Men moet nu meer dan een goedverdiener zijn om nog in San Francisco te kunnen wonen. De gentrificatie heeft daar zeer hard toegeslagen, zij die goed verdienen in Silicon Valley hebben de vroegere volks- en hippiewijken ingenomen. Daar betaalt men voor een appartement met één slaapkamer minstens 2.000 dollar (1.800 euro). Het betekent bijvoorbeeld voor een chauffeur van Uber dat die buiten de stad moet gaan wonen en met een zeer laag inkomen ook nog vervoerskosten heeft.
Californië is daardoor nu de VS-staat met het grootste probleem van ‘overbewoning’, met zeer veel mensen in kleine ruimten. In San Francisco is het delen van een kleine studio met twee of meer zeer gebruikelijk. Dat en de dakloosheid maken de strijd tegen het coronavirus niet makkelijker. Hoe ga je iemand die symptomen vertoont, in quarantaine plaatsen in een kleine woning met veel bewoners.
Bovendien zal iemand die nog wel werk heeft maar dat makkelijk kan verliezen, wel tweemaal nadenken voor hij of zij hoge koorts gaat melden. Ondanks de coronacrisis hebben ze geen betaald ziekteverlof.
Uber
De armen waren tot nog toe geen, of zelden, werklozen, ze verdienen gewoon te weinig om rond te komen. Vier vijfde van de mensen onder de ‘California Poverty Measure’, de armoedegrens van de staat, hebben werk. Californië is dan ook de geboorteplek van Uber en co. , de uberisering van arbeid heeft hier zwaar toegeslagen. En in het zuiden van de staat werken al generaties lang mensen tegen zeer lage lonen op de groeten- en fruitbedrijven.
Toch heeft Californië een zeer progressief imago. De tijd van de Republikeinse gouverneurs, onder wie Ronald Reagan en Arnold Schwarzenegger, is geschiedenis. Hier zwaaien de progressieve Democraten de septer. Maar het zijn wel zij die met bezuinigingen de bouw van betaalbare woningen hebben afgeremd.
Wet en voorstel
Gouverneur Gavin Newson heeft de lokale overheden nu toestemming verleend maatregelen te nemen tegen het uitdrijven van huurders die de huur niet kunnen betalen. Er is dus geen enkele verplichting, elke overheid kan dat naar believen invullen, rekening houdend ook met de belangen van de eigenaars.
Begin dit jaar werd in de staat wel een wet van kracht die huurverhogingen beperkt tot de inflatie plus 5 %. In november 2018 werd een voortel voor strengere huurcontrole in een referendum verworpen. De vastgoedbedrijven hadden toen miljoenen uitgegeven om het voorstel te bestrijden, ze haalden hun slag thuis. In november dit jaar wordt een nieuw voorstel aan de kiezers voorgelegd.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.
