De onderhandelingen voorafgaande aan een mogelijke, zogenaamde Jamaica – coalitie, weerspiegelen een crisis in de politieke vertegenwoordiging in Duitsland.
Om dit duidelijk te maken moeten we de resultaten van de Bondsdagverkiezingen van 24 september in ogenschouw nemen. Die verkiezingen waren een zware slag voor de partijen van de “grote coalitie” (Groko): de CDU/CSU (Unie van de christendemocraten en de Beierse christendemocraten) en de sociaaldemocratische SPD.
Grote winnaar was het AfD (Alternatieve für Deutschland), een partij in de stijl van VB, Wilders en FN in Frankrijk. Ook de liberale FDP ging vooruit. Het AfD kreeg 12,6% van de stemmen en 94 parlementsleden.
CDU/CSU verloor 65 zetels en de SPD 10 zetels, maar dat volstond voor de Groko rond kanselier Merkel om voort te regeren. Maar na de verkiezing besliste Martin Schulz samen met het bestuur van de SPD om niet meer deel te nemen aan de “grote coalitie”. Als argument voerde hij aan dat de kiezers deze coalitie hadden verworpen. Het is duidelijk dat de SPD met haar 20,5% van de stemmen bang is in zo’n coalitie verder af te brokkelen.
Met 289 van de 709 mandaten in de Bondsdag is een “rood – rood – groene” (SPD, Die Linke, Grünen) coalitie uitgesloten, evenals een “zwart – gele” coalitie (CDU/CSU, FDP) of een “zwart – groene” (CDU.CSU, Grünen). Bleef als enige over: een “Jamaicaanse”, “zwart – geel – groene” coalitie met de CDU/CSU, FDP (beschikt over 80 parlementsleden) en de Grünen (beschikt over 67 verkozenen).
Na weken voorafgaande onderhandelingen tussen de partijen zorgde in de nacht van 19 op 20 november Christian Lindner, de baas van de liberale FDP voor een verrassing: zijn partij trok zich terug. De redenen die hij daarvoor aanhaalde zijn al even opzienbarend: de onderhandelingen resulteerden niet in een noodzakelijke ommezwaai inzake onderwijs, belastingvermindering en gereglementeerde immigratie. En omdat de FDP niet wilde marchanderen met haar principes was het beter om “niet de regeren dan verkeerd te regeren”.
Deze beslissing heeft Duitsland in nesten gebracht. Wat te doen? Zal de SPD, vanuit “staatsbelang”, toegeven en de Groko voortzetten? Wordt Angela Merkel de kanselier van een minderheidsregering (met de FDP of wel met de Grünen)? Komen er nieuwe verkiezingen voor de Bondsdag met nog meer stemmen voor het AfD?
Joost mag het weten. Een ding is duidelijk: omdat alle andere partijen het eens zijn over het voeren van een antisociale, oorlogszuchtige en ecologisch onverantwoordelijke politiek, moet Die Linke zich duidelijk distantiëren van de andere partijen. Die Linke (9,2% van de stemmen en 69 parlementairen) moet een radicale antikapitalistische aanpak ontwikkelen en zich investeren in de opbouw van buitenparlementaire bewegingen die ijveren voor solidaire en emancipatorische oplossingen.
Manuel Kellner is redacteur van de Sozialistische Zeitung/SoZ en lid van de Internationale Sozialisische Organisation (ISO – Vierde Internationale) en Die Linke.
