Bruno De Wit sprak met Freddy De Wilder, gewestelijk secretaris ACV openbare diensten Mechelen over de situatie in de zorginstellingen en de problemen waarmee personeel en instellingen nu mee geconfronteerd worden.
Dag Freddy, hoe zou je de situatie in de woonzorgcentra, rust- en verzorgingstehuizen, kinderopvang, enz. momenteel omschrijven?
Moeilijk en zwaar, angst en bezorgdheid regeert op veel plaatsen. Het personeel heeft het, zeker in het begin, heel hard gehad bij gebrek aan voldoende materiaal en ervaring met dit soort situatie. Men was duidelijk niet voorbereid op een pandemie. De richtlijnen vanwege de overheden werden bovendien bijna om de twee dagen aangepast. De sector telt te weinig verpleegkundigen, wat zich onmiddellijk laat voelen in een crisissituatie.
Bij de kinderopvang en de Buitenschoolse kinderopvang waren er al helemaal geen persoonlijke beschermingsmiddelen. Het personeel stelde zich dan ook veel vragen toen de scholen gesloten werden uit veiligheidsoverwegingen en zij nog wel de opvang van kinderen moesten blijven verzorgen.
Ook in de thuiszorg was het heel moeilijk. Het personeel was in het begin vaak afhankelijk van de klanten om al dan niet op een veilige manier te kunnen werken wat uiteraard niet kan.
Hoe hebben de organisaties zich voorbereid en/of beschermd tegen de Corono-uitbraak? Zijn er voldoende beschermingsmaatregelen getroffen en was er voldoende beschermingsmateriaal beschikbaar?
In het begin was er haast nergens voldoende beschermingsmateriaal aanwezig. Ziekenhuizen kregen prioriteit terwijl de woonzorgcentra wel de zieke bewoners moesten blijven verzorgen met weliswaar veel minder materiaal en omkadering.
Morgen wil men dat alle burgers mondmaskers gaan dragen , terwijl men amper een maand geleden zorgverleners probeerde te overtuigen dat dit niet noodzakelijk was. Heel wat personeelsleden werden verplicht zonder afdoende bescherming te werken. De zeer schrijnende situaties in een aantal woonzorgcentra zijn grotendeels het resultaat van het gebrek aan beschermingsmateriaal en essentiële zaken als bv zuurstof. Het personeel werd geconfronteerd met dramatische toestanden en moest zelf onverantwoorde risico’s nemen met alle gevolgen van dien.
Wat helemaal niet te begrijpen valt, is dat er instellingen zijn waar men wel over voldoende beschermingsmateriaal beschikt maar weigert om het ter beschikking te stellen. De voorbije weken was het ook al duidelijk dat de richtlijnen van het Agentschap Zorg en Gezondheid eerder vertrokken vanuit de schaarste aan beschermingsmiddelen dan vanuit de gezondheid van personeel en bewoners met alle gevolgen die wij ondertussen kennen.
Wat was je reactie op de voorgestelde maatregel van de Nationale Veiligheidsraad dat er in de instellingen opnieuw één persoon op bezoek zou mogen komen?
Kwaadheid en onbegrip. Diegenen die deze beslissing genomen hebben hadden totaal geen voeling met de situatie op het terrein. Het personeel moet nu al echt het onmogelijke doen om de boel draaiende te houden. Dit was en is op korte termijn gewoon niet haalbaar. Bovendien blijft het gebrek aan persoonlijke beschermingsmiddelen voor het personeel nijpend. Nu zou men dan nog eens kostbare persoonlijke beschermingsmiddelen aan elke bezoekers moeten geven!
Er is vandaag ook dikwijls geen aparte ruimte voor bezoek. Vaak is er zelfs nog geen opdeling in besmette en niet-besmette afdelingen. Men is maar recent begonnen met de cohortering. Iets wat in de praktijk zelfs niet altijd evident is. Dat men door bezoek toe te laten het risico op bijkomende besmettingen nogmaals vergroot, zullen we maar even vergeten…
Moeten personeel en vakbonden betrokken worden bij de maatregelen als de coronacrisis op zijn einde loopt?
Personeel en vakbonden moeten evident betrokken worden, zij kennen het terrein en de problemen als geen ander. Er moet nu via praktijkervaringen voor gezorgd worden dat dergelijke scenario’s zich niet kunnen herhalen.
Er moet dringend geïnvesteerd worden in extra personeel en middelen. Het werk in de zorgsector moet veel aantrekkelijker gemaakt worden en daar hoort een degelijk verlonings- en opleidingsbeleid bij.
Komt er op een of andere manier een consultatie van het personeel bij (een of andere vorm van) de exitstrategie?
Ik kan dat alleen maar hopen in het belang van iedereen. Doet men dat niet, dan krijg je gegarandeerd problemen zoals met de beslissing rond het bezoek. Wil je oplossingen dan moet je de mening vragen van de mensen die op het terrein staan. Voor iedereen met een beetje gezond verstand zou dat toch de evidentie zelf moeten zijn.
Deze crisis toont ook aan dat zelfs de directies van heel wat instellingen nood hebben aan een betere ondersteuning. Het kader is vaak heel beperkt, te beperkt om deftig leiding te geven. Directieleden moeten veel meer tijd kunnen investeren in rechtstreekse contacten met het personeel, met de werkvloer, teneinde te weten wat de noden zijn van het personeel. Laat staan dat derden zouden weten wat echt noodzakelijk is.
