De Europese Rekenkamer, het orgaan dat het Europees budget en de financiële verrichtingen controleert, publiceerde een rapport dat een flinke domper zet op de geloofwaardigheid van de Europese Commissie in haar rapportering over de ‘Green Deal’. Voor de periode 2014 – 2020 zou ze minstens 20% van het budget spenderen aan de strijd tegen de klimaatopwarming. In 2021 meldde de Commissie 216 miljard € daaraan besteed te hebben, waardoor de doelstelling gehaald werd.

De auditors van de Rekenkamer komen echter tot een gevoelig andere conclusie: er werden voor 72 miljard € ten onrechte als klimaatmaatregelen opgetekend, zodat niet 20%, maar slechts 13% gehaald werd.

Het leeuwendeel (60 miljard) van deze overschatting heeft te maken met het deel van de landbouwuitgaven dat als klimaatuitgaven wordt beschouwd. Maar de auditors stellen vast dat de uitstoot van broeikasgassen in de landbouw sinds 2010 niet verminderd is. Bepaalde uitgaven, bijvoorbeeld voor plattelandsontwikkeling, houden geen verband met het klimaat, en van andere wordt de positieve klimaatimpact fel overschat.

Een ander deel van het Europees budget wordt besteed aan netwerken (‘Connecting Europe’: transport, energie, telecommunicatie…) en de Commissie stelt zelf dat dit vooral bedoeld is voor het goed functioneren van de interne markt. Ze ‘oordeelt’ echter dat 70% daarvan (21 miljard €) het klimaat ten goede komt. Dit is een meer algemene kritiek: de Commissie hecht voor haar berekening een bepaalde coëfficiënt aan een soort maatregel, maar gaat niet na of dat doel ook bereikt wordt. Het is ook mogelijk dat bepaalde bedragen gebudgetteerd worden, maar dat het geld niet besteed wordt.

Voor de periode 2021-2027 heeft de EU haar ‘ambities’ nog hoger gesteld en zou ze 30% van het budget aan klimaat besteden. Maar de auditors zeggen dat ze nu al weinig vertrouwen hebben in rapportering daarover; er werden weliswaar enkele aanpassingen aangekondigd, maar volgens het rapport blijven de methodologische bezwaren voor de periode 2014-2020 grotendeels overeind voor de komende periode.

De Europese Commissie reageerde op het rapport van het Rekenhof, maar spreekt tegen dat haar klimaatrapportering onbetrouwbaar zou zijn. Ze blijft erbij dat de doelstelling van 20% van het budget voor klimaatdoeleinden gehaald werd. Wedden dat de 30% in 2027 ook zal gehaald worden?

Herman Michiel is actief in Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.