EU: wel de banken, niet de voedselbanken

Tijdens de eindejaarsperiode worden in veel steden feestmaaltijden aangeboden aan mensen die het jaar in armoede, en wat er vaak bijhoort: eenzaamheid, doorgebracht hebben. Natuurlijk bieden zulke initiatieven geen structurele oplossing voor de armoede en neigen ze soms naar liefdadigheid, maar tegelijk is het een gebaar van daadwerkelijke solidariteit die door de ‘feestelingen’ erg geapprecieerd wordt.⁽¹⁾Zou het niet wat misplaatst zijn om allerlei vrijwilligersinitiatieven een gebrek aan politieke vertaling te verwijten als men moet vaststellen dat de Vlaamse openbare omroep (VRT) met haar ‘Warmste Week’ (18-25 december) een platte geldinzameling (‘voor het goede doel’) organiseerde, met veel tralala en metersgrote cheques, maar zonder enige informatieve bijdrage over armoede, sociale rechtvaardigheid of een analyse van het overheidsbeleid ter zake? En dat terwijl informatie en duiding de eigenlijke opdracht is van de VRT…

Wat in steden in de Nieuwjaarsperiode gebeurt, gebeurt ook in Europa, op grotere schaal en het jaar rond. Er zijn voedselbanken, er worden voedseloverschotten opgehaald bij grootkeukens en warenhuizen en verdeeld over gaarkeukens, vzw’s en allerlei armoedeorganisaties. Geen structurele oplossing, een vorm van kruimelverdeling van wat van de tafels der betergestelden valt, nep-solidariteit van de private sector (die zich op de borst kan kloppen voor haar ‘sociale verantwoordelijkheidszin’ en ondertussen bespaart op de afvalverwerking) maar terzelfdertijd een mogelijkheid tot overleven voor een hele categorie van mensen.

De Europese Voedselbankfederatie (FEBA) verdeelde in 2018 via de 418 aangesloten voedselbanken 781 miljoen kilogram voedsel, goed voor dagelijks 4,3 miljoen maaltijden die via 45.700 liefdadigheidsinstellingen uitgereikt worden (grotendeels door vrijwilligers) aan 9,3 miljoen van de armste Europeanen.

Welnu, de Europese Voedselbankfederatie maakt zich zorgen dat de EU de subsidiëring van de FEBA-voedselinzamelacties drastisch zal terugschroeven. FEBA-voorzitter Jacques Vandenschrik ziet in de geplande fusie van diverse Europese fondsen (Europees Sociaal Fonds ESF, Youth Employment Initiative, het Fonds voor Hulp aan de Minstbedeelden FEAD, het Tewerkstellings- en Sociale Innovatiefonds EaSi en het Gezondheids Actieprogramma) tot één ESF+ fonds, de subsidie voor zijn voedselbanken tot de helft verminderen in de komende budgetperiode 2021-2027.⁽²⁾The Guardian, 29 december 2019, EU accused of seeking to cut funds for poor in post-Brexit cost savings.

De Europese Commissie wil in het nieuwe meerjarenbudget bezuinigingen doorvoeren om het wegvallen de bijdrage van Groot-Brittannië te compenseren, en om haar monstersubsidie aan de militaire industrie (13 miljard €) te financieren. “Een fout economisch beleid”, aldus Vandenschrik, die vreest dat de vele armen in Oost-Europa de eerste slachtoffers zullen zijn.

Natuurlijk verdedigt de de Europese Commissie zich met bureaucratisch gebrabbel (de fusie van verschillende fondsen in het ene ESF+ zou voor betere synergieën zorgen …) en ze roept de lidstaten op om vrijwillig de eigen sociale budgetten op te trekken.

Eens te meer blijkt het ‘Europees sociaal model’ een creatie van Brusselse spindoctors te zijn. Als zelfs caritatieve geweten sussende initiatieven moeten wijken voor investeringen in wapens is dat ‘model’ een wrede grap.

Herman Michiel is actief bij Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.