Onderzoeksjournalisten van Investigate Europe vroegen zich af hoe vaccinproducenten erin geslaagd zijn om bij de laatste contracten van de Europese Commissie hogere prijzen af te dwingen dan eerder. Daardoor ligt de prijs aanzienlijk hoger dan wat het EU-onderhandelingsteam verleden jaar aan het Europees Parlement voorgespiegeld had: maximaal 5 à 15 € per dosis. Maar Pfizer verhoogde bij zijn laatste contract de prijs met 25%, en die bedraagt nu 19.50 €; Moderna’s vaccin kost nu 21.60 €, 13% meer dan in het eerste contract.

Wat een fabuleuze winstmarges hiermee moeten gemoeid zijn, toont volgende grafiek:

Neem het geval Pfizer. De productiekost van het vaccin wordt geschat op 1.18 $, het werd in een eerste contract met de EU verkocht aan 18.20 $ en in het recentste aan 22.86 $. Dat betekent een winstmarge van ruwweg 1800%!

In totaal zou de EU misschien al voor 31 miljard € bovenop de productieprijs betaald hebben, aldus een schatting van The People’s Vaccine.

Maar waarom kan een machtig economisch blok als de EU niets beters bedingen dan deze woekerprijzen? Hoe werd onderhandeld, welke waren de uitgangspunten, wie is misschien verantwoordelijk?

Het viel de onderzoekers zeer moeilijk om hierover enige opheldering te verkrijgen. De EU stelde een zevenkoppig onderhandelingsteam aan, maar op twee na zijn de namen niet bekend. Één van die twee is Richard Bergström, vaccincoördinator van de Zweedse regering. Hij vindt dat de EU een goede ‘deal’ kon sluiten, want, zo gaat het argument, “de bedongen prijzen zijn veel lager dan wat de ‘markt’ en de ‘analisten’ als gangbaar beschouwen. De verkoopsprijs van medicamenten wordt immers niet afgeleid van de productieprijs, maar gebaseerd op de value.” Die value is een eufemisme voor de prijs die kan afgedwongen worden afhankelijk van de situatie, en ligt volgens Bergström zelfs boven de 100 € !! Kijk eens aan, wat een goeie job dat de EU voor ons deed!

De EU heeft alles gedaan om haar onderhandelingen met Big Pharma aan de openbaarheid te onttrekken. Het duurde maanden alvorens Corporate Europe Observatory (CEO, een ngo die de lobbying in de EU onderzoekt) inzage kreeg in een aantal documenten, maar die waren zodanig bewerkt met de censuurstift dat er weinig uit op te maken is. Investigate Europe kon toch iets meer vernemen van een van de onderhandelaars. Volgens deze waren de prijzen eigenlijk al vastgelegd door de lucratieve contracten die Trump afsloot met de sector; daarbij kwam de hoogdringendheid om zich in vaccins te bevoorraden.

Net zoals de Zweedse onderhandelaar spreekt ook de Europese Commissie van een succes. In haar State of the Union waaide Commissievoorzitter von der Leyen zichzelf en haar ploeg wierook toe met de woorden: “We hebben het goed gedaan, want we hebben het op zijn Europees gedaan.” Maar die Europese manier van doen zegt veel over de zo geroemde ‘waarden’ ervan. De EU verzette zich, samen met de andere westerse mogendheden, tegen de tijdelijke opheffing van het patentrecht op de coronavaccins. Beloften om bij te dragen in het COVAX-fonds om ook armere landen toe te laten hun bevolking in te enten bleven tot nog toe ondermaats. Er zouden slechts 42 miljoen dosissen aan Afrika bezorgd zijn, en niet de 700 miljoen zoals beloofd. Daarentegen legde de EU de hand op 4,6 miljard dosissen, voor een bevolking die tien keer zo klein is. In een recent rapport schrijft Amnesty International dat van de 5,76 miljard doses die wereldwijd zijn toegediend, een schamele 0,3% naar lage-inkomenslanden zijn gegaan en meer dan 79% naar hogere-midden- en hoge-inkomenslanden.

Het hele rapport van Investigate Europe kan u hier (in het Engels) nalezen. Dit is onderdeel van een wijder project rond corona en zijn maatschappelijke implicaties.

Herman Michiel is actief in Ander Europa. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.