Onder een dreigende hemel kwamen ruim 150 Antwerpenaren op straat op donderdag 22 februari 2024. Zij protesteerden tegen de dreigende uithuiszetting van het kunstenaarscollectief Ercola uit hun hoofdkwartier in de Antwerpse Wolstraat 29-31. Deze actie werd georganiseerd door Ercola vzw en het comité ‘Stop Uitverkoop Antwerpen’, met muzikale omlijsting door Fanfare Fatal.

Historische schulden

Het Antwerpse stadsbestuur klopt zichzelf regelmatig op de borst met verwijzingen naar het volledig afbetalen van de historische schulden van de stad. Daarbij doet ze de waarheid meer dan eens geweld aan. Om te beginnen door te beweren dat die historische stadsschuld het gevolg zou geweest zijn van het door ramen en vensters smijten van het geld, onder andere door veel te veel personeel aan te nemen. Dat is volstrekt onjuist!

Uitbouw haven

De voornaamste oorzaak van de historische stadsschuld is te vinden bij de uitbouw van de haven van Antwerpen. De industriegroepen wilden zelf de risico’s niet lopen. De Belgische regering evenmin. Daardoor was de stad gedwongen zelf de investeringen voor de uitbouw van de haven op zich te nemen – met geleend geld. Het is een regelrechte schande dat het de bewoners en het personeel van de stad geweest zijn, die moesten opdraaien voor het terugbetalen van deze schuld. Nochtans profiteert de gehele Belgische economie van haar ‘motor’: de Antwerpse haven.

Prestigeprojecten

Nog steeds is het ook zo dat de gemeentelijke belastingen in Antwerpen tot de hoogste van het land behoren, terwijl de industriegroepen slechts een fractie bijdragen aan de stadskas. Tegelijk is het ook zo dat deze ongelijkheid zich niet beperkt tot de belastingen. Zo worden de investeringen in het stedelijk patrimonium meer en meer beperkt tot prestigeprojecten. Denk aan de renovatie van het Stadhuis en van het Vlees- en Rubenshuis. Niet dat die renovaties overbodig zouden zijn. Maar toch: waarom werden en worden grote delen van het stedelijk patrimonium verkocht of in langdurige concessie gegeven aan de privésector? Denk bijvoorbeeld aan de Stadsfeestzaal en de Handelsbeurs of aan het Elzenveld.

Wooncrisis

Iedereen weet dat er in Antwerpen een ware wooncrisis woedt, door een enorm gebrek aan betaalbare woningen. Waarom wordt er dan zo weinig geïnvesteerd in sociale huisvesting? Daarnaast is er ook een gebrek aan beschikbare ruimten om te creëren en te experimenteren. Wel werden er cadeaus gegeven aan bedenkelijke en wellicht ook frauduleuze projecten à la Let’s Go Urban. Wie echter zelf de handen uit de armlastige mouwen steekt – zoals de mensen van Villa Delfia, Onder Stroom of Ercola – wordt (na verloop van soms lange tijd) zonder boe of bah opzij geschoven.

Ongelijke behandeling

Terwijl het stadsbestuur er alles aan gelegen lijkt (denk aan de recente bouwcode, die op maat geschreven lijkt van de bouwpromotoren) om zich zo soepel mogelijk op te stellen tegenover kapitaalkrachtige groepen en projectontwikkelaars, kan hetzelfde niet gezegd worden over haar omgang met minder kapitaalkrachtigen. De mensen van ‘Ercola’ kunnen ervan meespreken. Hun juridische argumenten worden niet beantwoord. Hun bestaande huurcontract wordt feitelijk genegeerd. Hun huiseigenaar – het Antwerpse OCMW – verschuilt zich achter de bureaucratische machinaties van het agentschap AG Vespa.

Het kan ook anders

Dat het ook anders kan, blijkt uit een voorbeeld uit de Antwerpse wijk Luchtbal. Daar bevinden zich een aantal sociale woningen (beheerd door sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven). Die woningen zijn in erg bedenkelijke staat, wat leidde tot een aanslepend juridisch dispuut met de aannemer die de woningen bouwde. Wat doet beheerder Woonhaven er verder mee? Om te beginnen keert zij een schadevoergoeding uit aan de bewoners om het gebrek aan noodzakelijke herstelmaatregelen te compenseren. Vervolgens krijgen die bewoners een tijdelijke vervangwoning toegewezen. Tenslotte worden de woningen gerenoveerd en daarna… kunnen de oorspronkelijke bewoners er terug intrekken, onder dezelfde voorwaarden. Waarom doet AG Vespa en het Antwerpse stadsbestuur niet hetzelfde met bewoners en gebruikers van het pand Wolstraat 29-31?

Dit kan zo niet verder. Er moet een einde komen aan de uitverkoop van het Antwerpse patrimonium – eigendom van alle Antwerpenaren!

De werkelijke problemen van de stad en haar inwoners moeten eindelijk daadwerkelijk aangepakt worden. Het is tijd voor een grootschalig programma voor de renovatie van bestaande gebouwen – met garanties voor bewoners en gebruikers! – en voor een inhaalbeweging inzake de bouw van sociale woningen.

Verkiezingen

In oktober zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Daarop mogen we niet lijdzaam wachten. We moeten NU de agenda van de campagne mee bepalen. Deze actie is daartoe een zeer goed en na te volgen voorbeeld.

Een fotoreportage