Hoe genocide eruitziet

De oorlog in Gaza die na 7 oktober op televisie en livestream wordt uitgezonden, geeft nieuwe inzichten in dingen die voorheen niet direct te zien waren. In hun essay ‘Gaza: A Ghastly Window into the Crisis of Global Capitalism’ merken William I. Robinson en Hoai-An Nguyen op:

“De twintigste eeuw kende ten minste vijf gevallen van erkende genocide, door de Conventie van de Verenigde Naties gedefinieerd als een misdaad die gepleegd wordt met de bedoeling om een nationale, etnische, raciale of religieuze groep, geheel of gedeeltelijk, te vernietigen. De eeuw begon met de genocide op de Herero en Nama door Duitse kolonialisten van 1904 tot 1908 in wat nu Namibië is. Die werd gevolgd door de Ottomaanse genocide op de Armeniërs in 1915 en 1916, de nazi-holocaust van 1939-1945 en de Rwandese genocide in 1994.” [Aan deze lijst moet bijvoorbeeld de Belgische koloniale genocide onder koning Leopold in Congo worden toegevoegd. De genocide op de inheemse Amerikanen in de Verenigde Staten is natuurlijk een ander geval, hoewel grotendeels voltooid in de 19e eeuw.]

“Terwijl de Israëlische genocide in Gaza live wordt uitgezonden, gelden de regels van oorlogvoering niet langer voor Tel Aviv en Washington, als ze dat ooit al deden. Er zijn in de eerste twee maanden van het conflict meer burgerdoden geregistreerd in Gaza, bijna 20.000, dan in de eerste 20 maanden van het Russisch-Oekraïense conflict [de grootschalige Russische invasie in 2022 – red.] die 9.614 burgerslachtoffers eiste.” ⁽¹⁾Voor het eerst gepubliceerd op The Philosophical Salon

In de volksmond roept ‘genocide’ waarschijnlijk het industriële vernietigingsapparaat van de nazi’s op, met veewagens en gaskamers, het massaal machinaal afslachten van slachtoffers die gedwongen werden hun eigen graf te graven, Joodse gettobevolkingen die bestemd waren voor transport en uitroeiing. Maar die ultieme gruwel van de 20e eeuw is niet de bepalende invulling van de definitie.

Artikel II van het VN-Verdrag inzake de voorkoming en bestraffing van genocide (1948) specificeert ‘elk van de volgende daden met het doel een nationale, etnische, raciale of religieuze groep, geheel of gedeeltelijk, te vernietigen: (a) het doden van leden van de groep; (b) het veroorzaken van ernstige lichamelijke of geestelijke schade aan leden van de groep; (c) het opzettelijk zorgen voor levensomstandigheden van de groep die er op gericht zijn om de gehele of gedeeltelijke fysieke vernietiging ervan teweeg te brengen; (d) het opleggen van maatregelen bedoeld om geboorten binnen de groep te voorkomen; (e) het onder dwang overplaatsen van kinderen van de groep naar een andere groep.’

Vier van deze punten, (a)-(d), werden volledig gedocumenteerd in de bijdrage van Zuid-Afrika aan het Internationaal Gerechtshof (IGH) over de aanval van Israël in Gaza. (Het Internationaal Gerechtshof is een ander orgaan dan het Internationaal Strafhof, dat Vladimir Poetin aanklaagde voor het vijfde punt, de ontvoering van Oekraïense kinderen voor ‘adoptie’ in Rusland).

Als er al iets opvalt, dan zijn het de ‘maatregelen om geboorten binnen de groep te voorkomen’, aangezien vrouwen en kinderen meer dan de helft van de doden in Gaza uitmaken, waarbij de instorting van de medische zorg vrouwen (50.000 zijn zwanger in Gaza) dwingt om te bevallen zonder prenatale of goede ziekenhuiszorg, en waarbij ondervoeding verpleging praktisch onmogelijk maakt ‒ dat alles vóór de op handen zijnde Israëlische invasie van Rafah, met bijna 1,5 miljoen ontheemde Gazanen die in onuitsprekelijke omstandigheden leven.

Eerlijk gezegd is het er in de ogen van de grote meerderheid van de wereld niet zo moeilijk om dit een genocide te noemen. Het nogal zielige weerwoord van Israël op de verklaring van het Zuid-Afrikaanse juridische team weerlegde geen enkel feitelijk punt en probeerde dat zelfs nauwelijks. Ontdaan van retorische opsmuk voerde Israël in feite twee argumenten aan: (1) Wij zijn de Joodse Staat die geboren is uit de Holocaust, hoe durft iemand ons te beschuldigen van genocide? (2) Hamas beging massale wreedheden op 7 oktober en Israël heeft ‘het heilige recht en de verantwoordelijkheid om zichzelf te verdedigen’.

Hiervan is punt (1) een eis voor permanente immuniteit. En (2) is irrelevant voor de zaak bij het IGH, die gaat over aanklachten tegen staten. Leiders van Hamas en Israël zouden kunnen worden aangeklaagd bij het Internationaal Strafhof, maar Hamas is als niet-statelijke entiteit geen partij in de procedure voor het Internationaal Strafhof.

Laten we, voordat we de status van Israëls ‘recht op verdediging’ onderzoeken, duidelijk zijn over de basisfeiten, wat er uiteindelijk ook naar voren komt uit de vele warrige beweringen over wie hoeveel mensen heeft gedood in Israël op 7 oktober. De militaire vleugel van Hamas (wat andere delen van de organisatie, of Gazanen in het algemeen, ook gewild mogen hebben) voerde een terroristische aanval uit op een terroristische staat. Daarbij werden niet-strijdende burgers gedood en was er, volgens geloofwaardige berichten, sprake van afschuwelijk en moorddadig seksueel geweld.

De zaak voor het Internationaal Gerechtshof gaat echter niet over de aard van de Hamas-aanval, maar over de vraag of het staatsterrorisme van Israël in Gaza neerkomt op ‘de intentie om de bevolking geheel of gedeeltelijk te vernietigen’.

Laten we ons als ruwe analogie voorstellen dat China ‒ met of zonder enige vorm van provocatie ‒ een bombardementencampagne en invasie uitvoert in de provincie Xinjiang (het gebied van de Oeigoeren) en in iets meer dan drie maanden één procent (een onderschatting) van de bevolking doodt, opzettelijk bijna alle ziekenhuizen vernietigt en ambulances opblaast met tankgranaten, meer dan 100 journalisten doodt in wat duidelijk gerichte aanvallen zijn, de burgers opdraagt te verhuizen en hen bombardeert als ze vluchten, suggereert dat de bevolking ‘vrijwillig’ zou kunnen worden overgeplaatst en openlijk zegt dat de oorlog nog een jaar zal duren.

Het is niet moeilijk voor te stellen hoe de wereld, de Amerikaanse regering en de media dat zouden noemen. En wat als, laten we zeggen, een mogendheid als Rusland China zou voorzien van de bommen en artillerie voor de aanval? Die analogie suggereert dat de Zuid-Afrikaanse zaak bij het IGH één tekortkoming had, namelijk dat de Verenigde Staten niet werden genoemd als partner in het bloedbad in Gaza, dat door Washington wordt gefinancierd en bevoorraad.

Bezetting en ‘Recht op Verdediging’

Israël’s recht op zelfverdediging tegen Hamas wordt zo vaak herhaald, door het hele politieke en mediaspectrum, dat het als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Daarom moet het scherp ter discussie worden gesteld.

Volgens de principes van het internationaal recht ‒ ook al negeert Israël dat in de praktijk, onder de paraplu van de beschermende dispensatie van de Verenigde Staten ‒ heeft Gaza de status van een door Israël bezet gebied. De terugtrekking van de Israëlische nederzettingen in 2005, nadat het te duur was geworden om ze te beschermen, heeft de controle van Israël over de economie van Gaza, die het systematisch onderontwikkelde en plunderde, en zijn controle over wat er in en uit mocht, niet weggenomen.

Sinds 2007, toen Hamas de macht overnam in Gaza (na een mislukte, door de VS gesteunde staatsgreep tegen Hamas), is de strook grond ter grootte van 365 km² met 2,3 miljoen inwoners onderworpen aan een 16 jaar durende belegering, waarbij de voedselvoorraden beperkt waren tot het bestaansminimum, onderbroken door herhaalde perioden van Israëlische bombardementen en vernietiging van de infrastructuur.

Er bestaan regels voor bezet gebied dat in oorlogstijd wordt ingenomen (Vierde Geneefse Conventie met betrekking tot de bescherming van burgers in oorlogstijd, augustus 1949: Sectie III, ‘Bezette gebieden’, artikelen 47-78). Die specificeren in detail dat de bezettende macht verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van de bevolking in het gebied ‒ wat betekent dat Israëls recht op zelfverdediging wordt beperkt door het feit dat het niet meer recht heeft om Gaza en zijn bevolking te bombarderen dan het heeft om zijn eigen burgers te bombarderen.

Zelfs afgezien van de monsterlijke disproportionaliteit van de massamoord en vernietiging die Israël heeft aangericht, en zijn schaamteloze leugens over ‘het minimaliseren van burgerslachtoffers’ ‒ terwijl het tegendeel duidelijk waar is ‒ had het eenvoudigweg niet het recht om überhaupt een dergelijke militaire operatie te lanceren.

Gevolgen van een genocidale oorlog

Bij het doornemen van de naakte feiten van de vernietiging vanaf begin februari, zijn we ons er volledig van bewust dat de statistieken enorm verouderd zullen zijn tegen de tijd dat we dit publiceren. Zelfs op dit moment ligt de schatting van het dodental van 27.000 in Gaza waarschijnlijk schromelijk onder het werkelijke aantal.

Met duizenden onopgegraven lichamen onder verwoeste gebouwen, moet het werkelijke aantal meer dan 30.000 zijn, en dat is nog vóór de bijna onvermijdelijke snelle verspreiding van epidemische ziekten door de ineenstorting van de gezondheidszorg, het bombarderen van bijna alle ziekenhuizen, de afwezigheid van schoon water, overbevolking en honger die grenst aan hongersnood.

Meer dan de helft van de gebouwen in Gaza ligt in puin, zodanig dat het moeilijk is om te zien hoe het weer bewoonbaar kan worden gemaakt. Het Israëlische leger vernietigt universiteiten en musea met unieke documenten en kunstvoorwerpen, vergelijkbaar met wat Islamitische Staat in Syrië en Irak deed.

Vooraanstaande Palestijnse intellectuelen zijn het doelwit, samen met meer dan 100 journalisten en meer dan 300 gezondheidswerkers. Het Israëlische leger heeft 94 universiteitsprofessoren gedood, samen met honderden leraren en duizenden studenten, als onderdeel van de voortdurende aanval op Palestijnen in de Gazastrook, volgens de Euro-Med Human Rights Monitor.

Euro-Med Human Rights Monitor benadrukte dat ‘de acties van Israël binnen het kader vallen van haar openlijke beleid om de Gazastrook onbewoonbaar te maken en haar Palestijnse inwoners te verdrijven… door het creëren van een onleefbare situatie zonder basisdiensten en levensbehoeften, dat wil zeggen door het vernietigen van de fysieke veiligheid en psychologische stabiliteit van mensen, wat uiteindelijk de inwoners van de Gazastrook kan dwingen om te evacueren.’

De in Genève gevestigde mensenrechtenorganisatie verklaarde dat Israël ‘academische, wetenschappelijke en intellectuele figuren in de Strook het doelwit heeft gemaakt van doelbewuste en specifieke luchtaanvallen op hun huizen zonder voorafgaande kennisgeving.’ 1) Onder de bevolking in het Midden-Oosten en de moslimwereld zal Israël nooit vergeven worden voor wat het gedaan heeft om Palestina een tweede Nakba op te leggen ‒ ook al zijn Saoedi-Arabië en andere oliekoninkrijken graag van plan om de ‘normalisatie’ van de relaties bij de eerste gelegenheid te hervatten.

2) In de Amerikaanse en wereldwijde politiek heeft de slachting in Gaza geleid tot een afbrokkeling van de steun voor Joe Biden onder Arabische Amerikanen en progressieve en jonge Joodse kiezers. Ondertussen wachten zowel Benjamin Netanyahu als Vladimir Poetin de Amerikaanse verkiezingen af, in afwachting van de terugkeer van Donald Trump ‒ met alle gevolgen van dien voor de Verenigde Staten, de wereld en de wereldwijde milieucatastrofe.

3) Zelfs met onvolledige verslaggeving is het duidelijk dat het Israëlische leger in Gaza en de Westelijke Jordaanoever sadistische wreedheden begaat, waaronder executies van ongewapende gevangenen ‒ wat doet denken aan de wreedheden van het Russische leger in Boetsja en andere Oekraïense steden ‒ evenals het beschieten van ambulances met tankgranaten en willekeurige schietpartijen op straat, die we vooral kennen van het geval waarbij de slachtoffers drie ontsnapte Israëlische gijzelaars bleken te zijn.

Dat wijst op een aanzienlijke aanwezigheid van extreem racistisch extreemrechts binnen het Israëlische leger, wat een weerslag zal hebben op de politieke crisis van Israël als die weer de kop opsteekt. De obscene feestelijke ‘Settlement Brings Security and Victory’ conferentie voor de ontvolking en Israëlische herkolonisatie van Gaza laat zien dat de fascistische krachten in de Israëlische regering hun bedoelingen niet langer hoeven te verbergen. Nu de coalitie van Netanyahu steeds meer gevaar loopt door zowel extreemrechts als de algemene ontgoocheling van de bevolking, dreigt de strijd binnen Israël uit te lopen op meer geweld, zowel tegen Palestijnse gemeenschappen als tussen Israëlisch-Joodse politieke krachten.

4) Het gevaar van een veel bredere regionale oorlog, hetzij in Libanon met Hezbollah of mogelijk met directe Amerikaanse en Iraanse betrokkenheid, neemt toe naarmate het bloedbad in Gaza voortduurt, hoewel het moeilijk is om het niveau van de dreiging in te schatten.

5) We weten op dit moment nog niet wat er gebeurt in de semi-geheime gesprekken over een verlengde ‘pauze’ van twee maanden en de uitwisseling van gijzelaars en gevangenen. We zullen ook niet weten wat de geheime clausules zijn, als zo’n deal er komt. Wat duidelijk is voor de pro-Palestijnse en vredesbeweging is dat als zo’n pauze er komt, het noodzakelijk zal zijn om de strijd voor een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren te intensiveren tot een punt waarop het politiek onmogelijk wordt voor de Amerikaanse regering om Israël toe te staan het bloedbad te hervatten.

Bij de publicatie gaan van dit artikel zegt het Israëlische leger dat de grootschalige aanval op Rafah door zal gaan tenzij alle gijzelaars voor het begin van de Ramadan zijn vrijgelaten. Ondertussen gaat de dagelijkse livestream van de vernietiging van Gaza en Palestina door, ook al laten de Amerikaanse mainstream media veel minder zien dan wat het grootste deel van de wereld ziet. Dus nu, in het jaar 2024 kunnen we zeggen dat ‘dit is hoe genocide eruit ziet’ ‒ en dat we nog tientallen jaren met de gevolgen zullen moeten leven.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Against the Current. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.