Op vrijdag 22 mei overleed Jan Rombouts in een ziekenhuis in Gent na een korte ziekte. Jan verbleef al een aantal jaren in een woonzorgcentrum. Jan was voormalig jezuïet en aanvankelijk als priester-arbeider werkzaam bij ACEC. Later was hij medestichter van volkshogeschool Elcker-Ik Gent. Verder was hij in de loop der decennia actief in onder meer Christenen voor het socialisme, het KUC (Katholiek Universitair Centrum), het Guatemala-comité en de Werkgroep Vluchtelingen. Hij was ook lid van de priesterfraterniteit Jezus Caritas en de Dominicusgemeenschap Gent.
Velen onder ons hebben doorheen de jaren zij aan zij gestaan met Jan in allerlei acties en bewegingen. Ter herdenking publiceren we hieronder het stukje dat Flor Vandekerckhove bij het overlijden van Jan schreef voor De Laatste Vuurtorenwachter.
De vuist en het kruis
Tijdens ons miltante bestaan hebben we veel tijd doorgebracht in de volkshogescholen van Elcker-Ik, die veelal geanimeerd werden door priesters (Flor Fischer in Anwerpen, Jan Rombouts in Gent…). Daar leerden we ook de beweging Christenen voor het socialisme kennen. Stakingsposten werden mee bemand door priester-arbeiders, zoals de vervaarlijk uitziende Frans Wuytack.
Het betrof christenen die deel uitmaakten van indrukwekkende linkse stromingen, zoals deze van de Bevrijdingstheologie en die soms in lange tradities wortelden, zoals dat het geval is voor de Catholic Worker Movement. Ze hadden beroemde voorgangers, zoals Thomas J. Hagerty die een belangrijke rol speelde in de vorming van de beruchte Amerikaans vakbond Industrial Workers of the World of, nog verder terug in de tijd, de opstandige protestantse theoloog Thomas Müntzer. En uiteindelijk bouwden ze allemaal op de basis die de Joodse rebel Jezus de Nazarener zoveel eeuwen eerder gelegd had.
De kerk vond het allemaal maar niets. In 1949 vaardigde paus Pius XII een decreet uit dat katholieken verbood om geschriften van communisten te lezen. (Dat decreet staat hier in ’t Latijn en in ’t Engels.) Wanneer de Bevrijdingstheologie, enkele decennia later, mede door toedoen van aartsbisschop Oscar Romero erg prominent in beeld kwam, vond het Vaticaan het nodig om te benadrukken dat de verschijnsel niet met de kerkleer strookte. Chapeau voor de katholieken die zich al die banbliksems niet aantrokken.
Ik surf over het internet op zoek naar christenen die de muren slechten en stoot op Andrew Collier (1944-2014), die Christianity and Marxism geschreven heeft, waaruit ik, via de toverknop van Google Boeken, een mooi citaat zoek om dit stukje af te sluiten.
Collier wijst op het gevaar van verburgerlijking dat zowel christendom als marxisme bedreigt. De noodzaak om deze ‘bourgeoistification’ tegen te gaan “moet christenen naar betrokkenheid leiden bij politieke arbeidersbewegingen waar ze ook bestaan. Omdat hun zaak gerechtvaardigd is, maar ook omdat deze inzet het gezonde effect heeft dat ze de zelfvoldane vooringenomenheid van de bourgeoisie ten aanzien van de werkelijkheid van het arbeidersbestaan verbrijzelt.”
