De raad van de Vlaamse neoliberale nationalistische partij heeft Theo Francken niet verkozen tot vicevoorzitter. In zijn plaats verkoos hij Valerie Van Peel, gesecondeerd door Lorin Parys. Ging het om een strijd van de linker- tegen de rechterzijde, van de vooruitstrevenden tegen de behoudsgezinden? Neen, in geen enkel opzicht. De positie van Theo Francken was zelfs niet de inzet van het debat. Het ging om het imago van de N-VA na de desastreuse verkiezingen van 16 mei 2019 waarvan uiterst rechts de vruchten plukte. De migratiekwestie, het strijdros van Francken en in de eerste plaat van het Vlaams Belang, brengt de N-VA niet veel meer op. De partij van Bart De Wever is met andere thema’s op zoek naar een breder publiek.
Dat betekent evenwel niet dat het personage Francken alle steun heeft verloren in de partij en bij zijn kiezers. We mogen niet vergeten dat hij na Bart De Wever de meeste stemmen binnenhaalde en bij het publiek geniet van een aanzienlijke populariteit, zelfs in Wallonië. Het partijbestuur heeft zijn politieke lijn trouwens nooit veroordeeld. De N-VA is op zoek naar een nieuwe stijl, naar een nieuw imago, zonder ook maar het minste te verzaken aan haar nationalistische neoliberale politiek, die gekleurd wordt met populisme en conservatieve ideeën. Een nieuwe stijl houdt daarom geen ander politiek en sociaal programma in.
Welke rol speelde Francken in de vorige federale regering en na de nederlaag van de partij wier macht zich voortaan beperkt tot Vlaanderen? Als staatssecretaris voor migratie en asielbeleid kon hij de concurrentie met het racisme en de xenofobie van het Vlaams Belang niet aan. Integendeel, hij versterkte het Vlaams Belang. Het gros van de bevolking maakt zich veeleer zorgen over sociale problemen, wat het Vlaams Belang goed heeft begrepen. Het nam dan ook een sociaal luik in zijn programma op dat de media durven presenteren als “links”.
Francken is ook medeverantwoordelijk voor de val van de vorige regering naar aanleiding van het Marrakesh Pact. Dat Pact had de partij in eerste instantie aanvaard, maar ze verwierp het later onder druk van het Vlaams Belang. Vervolgens dook de zaak Kucam op, de man die met groot profijt visa verleende aan Syrische christenen en dit onder de ministeriële verantwoordelijkheid van Francken. Dat kostte Franken een flinke deuk in zijn image.
In de onderhandeling voor de vorming van een nieuwe federale regering speelde Francken een belangrijke rol met het oog op een coalitie PS/N-VA. Ongetwijfeld was het de bedoeling met zo’n coalitie een stap verder te zetten naar het confederalisme in ruil voor weet ik veel van Waalse kant. De N-VA beweert dat in België twee democratieën naast elkaar bestaan, een Vlaamse en een Waalse, en heeft een etnische opvatting over democratische meerderheid. Eerder dan een moeilijk te verwezenlijken onafhankelijk Vlaanderen wil BDW misschien een België waarin Vlaanderen economisch de baas speelt over Wallonië. Het is een oude droom van de Vlaamse beweging: na de economische en culturele dominantie van de Franstaligen komen nu de Vlamingen aan de beurt om Wallonië te domineren. Maar we moeten ons daarbij afvragen wat “socialistisch” Wallonië daarvoor in ruil te bieden heeft.
In werkelijkheid brengen al die vertogen van de N-VA geen electorale zoden aan de dijk. Kamerlid en kandidate voor het vicevoorzitterschap Anneleen Van Bossuyt betreurt “met een beetje heimwee de periode dat de falanx echt gesloten was”. Volgens de ondernemer Lorin Parijs, een (vanuit economisch oogpunt) volbloed liberaal “moeten we terugkeren naar onze wortels, ons DNA, dat van een Vlaamse, brede volkspartij.” Valerie Van Peel heeft “het gevoel dat we toch al een hele tijd in een storm zitten”. Het is crisis in de N-VA. Ze is niet meer wat ze geweest is: “geloofwaardig en bang van niets”.
Maar wat vertegenwoordigt mevrouw Van Peel in het aangepaste imago van de N-VA? Ze houdt zich bezig met andere dan louter Vlaamsgezinde thema’s: de kinderen. Zeer lofwaardig maar twijfelachtig vanuit ethisch en humanistisch oogpunt wanneer daarbij gewag maakt van “onbekwame ouders”, abortus en tijdelijke kinderstop van verslaafde ouders. In collusie met de opgang van het uiterst rechtse denken komt het thema van de eugenetica weer aan de oppervlakte. We varen in het zog van reactionaire cruiseschepen.
Het is duidelijk dat de N-VA geen jota verandert aan haar neoliberale en nationalistische grondslag. En wat zegt Bart De Wever in zijn zondagse verschijning van 14 februari: hij wil een breed centrumrechts blok van christendemocraten en liberalen naar het beeld van de Beierse CSU. “Een meerderheid van de Vlamingen zou zich daarin thuis voelen.” Het is de zoveelste bocht in zijn politieke levensloop.
