NV Indaver is de Europese hub voor het verbranden van chemisch afval in de Antwerpse haven, vlakbij Stabroek. Het bedrijf is eigendom van Katoennatie. In januari van dit jaar vroegen zij een versoepeling aan voor hun lozingsnormen van PFAS in de Schelde. In april liet minister van Leefmilieu Demir weten dat de beslissing uitgesteld werd. Agentschap Natuur en Bos, Agentschap Zorg en Gezondheid en Nederlandse Rijkwaterstaat dienden een negatief advies in. Indaver kreeg de opdracht om extra onderzoek te doen naar de impact van PFAS op de natuur.

Indaver stelde daarom een natuurtoets op. Het onderzocht de impact van PFAS op de omliggende Natura 2000 gebieden en ging na wat het effect is op het oppervlaktewater. Arcadis, het studiebureau dat het onderzoek voert, komt tot de conclusie dat de extra PFAS lozing geen noemenswaardige extra schade aanricht aan het leefmilieu.

Een natuurtoets kort door de bocht

Het rapport kijkt in de Natura 2000 gebieden vooral naar het effect van PFAS op vogels en vleermuizen. Het haalt daarbij zeer weinig wetenschappelijk bewijs aan en besluit dat dit effect wel meevalt. Aan de overkant van de straat van Indaver is een broedplaats voor zwartkopmeeuwen. Onderzoek van de Universiteit van Antwerpen toont aan dat bij meeuwen, koolmezen en kievitten is aangetoond dat PFAS concentratie in de eieren groter is, naarmate ze dichter liggen bij een chemische fabriek die PFAS produceert of verwerkt. Ze maten het hoogste niveau van PFOS (46182 ng/g) in de eieren van koolmezen.

Het wetenschappelijktijdschrift Environmental Science & Technology 2020 bestudeerde 36 zeevogels. Bij 31 vogels lag de concentratie PFAS te hoog. Er werd tussen 11- 280 ng/g PFAS terug gevonden in de lever van pasgeboren kuikentjes. Deze onderzoeken werden gedaan vlakbij een PFAS producerend bedrijf in Verenigde Staten, Massachusets.

Ook voor het effect op water gaat de natuurtoets kort door de bocht. Momenteel heeft Indaver een toelating om 4800m3 afvalwater te lozen per dag. Maar dit maximum halen ze nooit, het jaargemiddelde ligt op 1787m3 per dag. Op papier kan het water dus sterk verdund worden door de geloosde PFAS te verdelen over een veel groter debiet. In realiteit komt er nog altijd evenveel PFAS in het water. Dit geeft een vertekend beeld van wat er effectief geloosd kan worden. Verder wordt ook geen aandacht besteed aan het effect van de lozing op Nederland.

Methodieken

Verder blijft Indaver heel erg vaag over de nieuwe methodieken die ze gaat gebruiken om de PFAS lozingen te reduceren. Ze gaan een extra actiefkool filter installeren, onderzoek doen naar de bron van PFAS. Het blijft stil over de temperatuur die ze gebruiken om dit afval te verbranden. Nochtans weten we dat PFAS heel moeilijk te verbranden zijn. De verbrandingstemperatuur hangt samen met de PFAS in het lozingswater. Als de ovens op een temperatuur boven 1100°C verbranden worden de meeste PFAS afgebroken en komen ze dus ook niet in het lozingswater terecht. Momenteel heeft Indaver een vergunning om de over op 950 °C te laten verbranden. Het is dus niet zeker dat PFAS op de hoogste temperatuur verbrand en dus vernietigd worden.

PFBA lozingen

Tot voor deze administratieve lus zweeg Indaver over haar PFBA lozingen. Apache haalde terecht aan dat juist deze stof ontbrak in de aanvraag. ‘Metingen van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) van de voorbije jaren geven in de schepmonsters PFBA-concentraties aan van een paar honderd tot soms zelfs 2.000 microgram per liter, met een gemiddelde concentratie van 336 microgram per liter. Dat zijn concentraties die veel hoger liggen (met een factor honderd) dan de concentraties die de intussen vervallen vergunning voorziet voor de andere PFAS.’

In de administratieve lus vraagt Indaver nu toch lozingsnormen aan voor PFBA. Ze vragen een norm van 20 microgram/l. Dit terwijl de Europese norm 0,1 microgram/l is. Het blijft een mysterie waarom juist deze PFBA een hogere norm zou moeten krijgen.

Climaxi is niet overtuigd dat deze PFAS lozingen geen extra schade zullen aanrichten in het oppervlaktewater, bij fauna en flora. Daarom dienen wij opnieuw bezwaar in tegen deze administratieve lus voor 11 juni. Het is dan aan minister van Leefmilieu Demir om een beslissing te nemen. Climaxi is ervan overtuigd dat het PFAS-houdend afval gestockeerd moet worden tot er duidelijkheid is over de Best Beschikbare technieken om dit afval veilig te verbranden.

Dien samen met ons bezwaar in tot en met 11 juni 2022. Hier vind je een modelbezwaarschrift. Je gaat naar https://omgevingsloketpubliek.omgeving.vlaanderen.be/, je zoekt op dossiernummer 2021167750. Je klikt op de ‘I’ van informatie onder ‘Detail’ en scrolt naar beneden. Daar klikt u op ‘Nieuw bezwaarschrift invoeren’ en logt met eID in. U kopieert het modelschrift en tekent onderaan het bezwaar. Dikke merci!