In Februari van dit jaar verscheen er een nieuwe plaat van the Specials: Encore. Bijna 40 jaar na hun laatste album. De muziek van de legendarische Ska-band is op het nieuwe album diverser dan voorheen, maar de teksten zijn nog net zo politiek.

The Specials werd in 1977 opgericht en was onderdeel van wat de tweede skagolf wordt genoemd, die in Engeland ontstond rond 1980. Samen met bands als Madness, Bad Manners en The Selecter waren ze onderdeel van het bekende Two-Tone platenlabel, dat werd opgericht door Jerry Dammers van The Specials.

De muziek was een mix van het opzwepende en energieke karakter van punk en het melodieuze en melancholische karakter van de oorspronkelijke ska-muziek van de jaren 60 uit Jamaica. De jaren 80 in Engeland kenden veel sociale ongelijkheid. Het was de tijd van de regering Thatcher en haar keiharde bezuinigingen.

Ook was het de tijd van de extreemrechtse partij National Front en vanaf 1982 de British National Party. Ze hielden marsen en zongen daarbij teksten als ‘Through the streets now we are marching. Like an army as to war. For the cause of race and nation. With our banners to the fore. Into battle BNP!’

Gelukkig was er ook een ander geluid te horen. Vanuit bijvoorbeeld de legendarische Rock Against Racism beweging, die concerten en marsen organiseerde. En door bands als the Specials werd in teksten veelal stelling genomen tegen het racisme en sociale ongelijkheid.

Maatschappelijk

Deze nieuwe plaat kent 10 tracks waaronder een aantal covers. Het artwork ziet er goed uit en bevat ook de teksten van de nummers. Overigens kent de deluxe-editie van dit album 11 extra live tracks, waaronder Specials-klassiekers als Gangsters, Too Much Too Young en Ghost Town.

De teksten van eerder werk van deze band gingen vaak over maatschappelijke problemen zoals racisme en armoede en dat is op deze plaat niet anders.

De opening van de plaat is nogal verrassend. Ik verwachte een ska- of reggaetrack maar kreeg een disconummer te horen. Maar wel een met een boodschap: ‘People won’t be black or white. The world will be half-breed.’ Het nummer is een cover van de band the Equals. Op de track B.L.M. (black lives matter) horen we zanger/ gitarist Lynval Golding die een aantal persoonlijke ervaringen met racisme met ons deelt.

Vote For Me werd gereleased als single nog voor het album er was en kent een videoclip die de moeite waard is te bekijken. De clip begint met beelden van sociale onrust. De zanger vraagt zich af wat de beloftes van politici waard zijn. ‘There are no rocks at Rockaway beach and all that glitters isn’t gold.’

Prince Buster

De track 10 Commandments is op een bijzondere manier ontstaan. Een foto van activiste Saffiyah Khan die rustig tegenover een aanhanger van het extreemrechtse English Defence League stond, ging viral. Op andere beelden viel op dat Saffiyah een shirt van the Specials droeg. De band benaderde haar en Saffiyah is te horen op deze track, waarin Khan stelling neemt tegen seksisme.

Het nummer is een reactie op Ten Commandments of Man van de inmiddels overleden Jamaicaanse ska legende Prince Buster waarin Buster als man zijn vrouw vertelt hoe ze zich dient te gedragen. Zo horen we: ‘Remember to kiss and caress me. Honor and obey me, in my every whim and fancy. Seven days a week and twice on Sundays.’ Khans tekst begint met: ‘Thou shall not listen to Prince Buster. Or any other man offering kindly advice. In matters of my own conduct. You may call me a feminazi or a femoid. And then see if I give a stinking shit.’

Ik vind het van moed en karakter getuigen deze vernieuwde Commandments uit te brengen op plaat, maar niet iedereen deelt mijn mening. Onder ska-fans heerst ongenoegen omdat er kritiek wordt geuit op deze grootheid van de skamuziek.

Ook bijzonder is de tekst van zanger Terry Hall, die de diagnose bipolaire stoornis kreeg na een zelfmoordpoging in 2014. Het nummer heet The Life and Times (Of a Man Called Depression) en gaat over zijn geestelijke gezondheidsproblemen. Hij verklaarde later dat het schrijven en opnemen van de tekst therapeutisch voor hem werkte.

Over het algemeen gesproken vind ik het een geslaagd album. De teksten hebben een (vaak activistische) boodschap en muzikaal durft de band het aan verschillende uitstapjes te maken naar diverse muzikale stromingen. Maar ik moet erbij zeggen dat de meer klassieke Specialssound in nummers als Lunatics en Blam Blam Fever mij toch echt het meest aanspreekt.

Het album eindigt positief met de track We Sell Hope: ‘Looked all around the world. We’ve gotta take care of each other. Do what you need to do. Without making others suffer.’ En zo is dat.

Obed Brinkman is activist en muzikant te Groningen. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.