Nogmaals over het VN-migratieverdrag

Eerder publiceerden we op deze site al een artikel van Herman Michiel, actief bij Ander Europa, waarin hij het VN-migratieverdrag aan een kritische blik onderworp. In onderstaand artikel komt Herman terug op de commotie die intussen rond het verdrag ontstond en op de reacties van een aantal progressieve bewegingen en partijen. Met de SAP kunnen we ons in zijn kritiek vinden.

Is het VN-migratieverdrag nu goed geworden omdat uiterst rechts het slecht vindt?

Toen mijn artikel over het ‘VN-migratieverdrag’ begin deze maand verscheen ⁽¹⁾Ander Europa, 4 nov 2018, ‘Welkom migranten’ of ‘Welkom migratie’? was het nog een non-item, in de media eventjes vermeld toen ook Oostenrijk aankondigde het niet te zullen ondertekenen, naar het voorbeeld van andere reactionaire regeringen als die van de Verenigde Staten en Hongarije.

Maar enkele dagen later werd het een hot item, en kwamen er in de Belgische kranten koppen als “Regeringscrisis over migratiepact hangt in de lucht”, “Hoogspanning in regering om migratiepact”… Hoe dat zo plots kon? Doodgewoon Bart De Wevers N-VA die wat laattijdig ontdekt had dat ze als rechts-demagogische partij een kans zou verkijken door niet mee te doen met het afwijzingsfront, dat ondertussen al uitgebreid werd met Polen, Tsjechië, Kroatië, Bulgarije, Estland, Australië en Israel. Ook in Nederland, Duitsland en Zwitserland is men zich nu, drie weken voor de geplande ondertekening in Marrakesh, zogezegd aan het bevragen over de deugdelijkheid van het pact.

Tegen alle evidentie in ⁽²⁾Voor een bondige uiteenzetting hierover, zie De Volkskrant, 22 november, Welk probleem lost het VN-migratiepact eigenlijk op? zou het niet bindend pact toch te veel verplichtingen opleggen, zou het de nationale soevereiniteit in het gedrang brengen enzovoort. Je zou hier bladzijden kunnen vullen met voorbeelden waar onze politici bindende verdragen tekenen die de ‘soevereiniteit’ offeren op het altaar van de ‘vrije en onvervalste mededinging ‘, van de vrijhandel, van het Noord-Atlantisch bondgenootschap, enzovoort. Het heeft echter weinig zin om met demagogen te discussiëren over logica en consequentie, voor hen is de logica correct zolang de manipulatie werkt.

Maar voelt u zichzelf nu niet in vies gezelschap, meneer Michiel, want in uw artikel had u toch geen goed woord over voor het migratiepact? Volgens u was het pact geïnspireerd door patronale lobbies, volgens de N-VA is het te vriendelijk voor migranten, maar het resultaat is hetzelfde: u vindt het allebei geen goed akkoord…

Ik heb op mijn artikel geen reacties ontvangen, ik moet hier dus een beetje een polemiek met mezelf voeren, een soort ersatz voor het ontbreken van een debatcultuur die naam waardig. Maar in schoon Frans: j’assume et je persiste, het VN-migratiepact is geen stap vooruit om de drama’s op de Middellandse Zee te vermijden, om de redenen voor ‘gedwongen migratie’ af te bouwen, om hoop te geven aan de wanhopigen.

Dit laatste gaat bijna steeds over ‘niet reguliere migratie’, en daar handelt dit pact niet over. Als het gaat over ‘vluchtelingen’ is daar een ander VN-pact aan gewijd; het ligt nu eveneens ter tafel maar welk lot en welke kalender het beschoren is, is momenteel niet duidelijk. Het pact voor Safe, Orderly and Regular Migration dat in december in Marrakesh goedgekeurd wordt gaat essentieel over arbeidskrachtmigratie, transfer van arbeidskrachten om aan de noden van het Westerse bedrijfsleven tegemoet te komen.

Ik laat hier buiten beschouwing of/hoe zwaar dat weegt op het loon van een Westerse arbeidskracht, maar het is een grove misvatting dit voor te stellen als een bijdrage tot duurzame ontwikkeling, zoals dit met nadruk gebeurt in de VN-tekst en – helaas – beaamd wordt door progressieve ontwikkelingsorganisaties zoals tot uiting komt in het standpunt van 11.11.11.⁽³⁾ Recent nog in een tribune in De Standaard van 23 november 2018, waar directeur Bogdan Vanden Berghe de Wereldbank, het IMF, de OESO en de Europese Commissie ter hulp roept om migratie als een ‘positieve kracht’ voor te stellen.

Zelfs de marxistische PVDA/PTB, nochtans geoefend in het doorprikken van kapitalistische ideologie, komt niet verder dan “Pact is onvoldoende, maar een stap in de goede richting”.⁽⁴⁾ Zie Hoe wordt een pact voor internationale samenwerking rond migratie een splijtzwam in België? Volgens de PVDA “wil het pact voorkomen dat migrantenwerknemers de speelbal worden van malafide werkgevers“; als dit nu nog het geval was: zijn de meeste werknemers niet de speelbal van bonafide werkgevers?? De PVDA doet haar eigen voorstellen voor het migrantenvraagstuk, en als men die naleest ziet men dat het pact geen stap zet in deze richting…

Ik geef grif toe dat het hele politieke steekspel rond vluchtelingen en migratie de linkerzijde voor nieuwe problemen stelt. Het is niet meteen duidelijk hoe men zich zowel distantieert van rechtse xenofobe racisten die het migratiepact verwerpen als zet in een demagogisch strategie, als van kapitalistische belangengroepen die migratie van de arbeidskracht als een bijkomende parameter zien in hun winstoptimalisatiestrategie.

Ik zou er nog kunnen inkomen dat men het pact goedkeurt omdat het bijvoorbeeld aanstuurt op het verminderen van de woekerkosten die arbeidskrachten uit de migratie nu betalen om wat geld (‘remittances’) naar de familie thuis sturen. Maar men kan daar mijns inziens niet de al te zware prijs voor betalen door zich op sleeptouw te laten nemen van de elites in Davos die de planetaire mobiliteit van de arbeidskracht bestempelen als bijdrage tot duurzame ontwikkeling. Links moet haar onvoorwaardelijke solidariteit voortzetten met migranten, wat hun ‘statuut’ ook zij, maar ook blijven ijveren voor een mondiale samenleving die mensen niet op de vlucht drijft.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.