Oorlog, de toekomst van Oekraïne en van de linkse beweging

Op 17 september organiseerden onze Oekraïense vrienden en vriendinnen van Sotsialnyi Rukh (Sociale Beweging) ⁽¹⁾Je kan hen op FB hier volgen: Соціальний рух. Hun website kan je hier vinden: Соціальний рух | Пряма демократія. Відкрита бухгалтерія. Соціальна справедливістьСоціальний рух (rev.org.ua hun nationale conferentie in Kyiv. Een kleine delegatie van het Europees Netwerk voor solidariteit met Oekraïne / European network in solidarity with Ukraine and against war, bestaande uit mensen uit Polen, Frankrijk, de Spaanse Staat, nam ter plaatse deel aan deze conferentie, die ook online kon gevolgd worden door buitenlandse gasten. Heel wat linkse en antikapitalistische organisaties, waaronder SAP – Antikapitalisten, stuurden solidariteitsgroeten aan de kameraden.

Je kan hieronder de politieke resolutie lezen die de kameraden op hun conferentie aannamen. Verschillende verslagen, groeten, interviews en bijdragen door de aanwezige solidariteitsdelegatie kan je op de website van het European Network vinden: Social Movement Conference, Kyiv September 2022. Delegation reports and interviews (ukraine-solidarity.eu)

Oorlog, de toekomst van Oekraïne en van de linkse beweging

Het Oekraïense volk maakt moeilijke beproevingen door. Maar het heeft bewezen dat het in staat is te vechten voor het recht om over zijn eigen lot te beslissen, en dat het vastbesloten is het land te verdedigen en zo snel mogelijk een einde te maken aan de door Rusland begonnen oorlog.

De autoriteiten en de aanhangers van een marktfundamentalistische ideologie gaan maar door, samen met het grootkapitaal, met het bevorderen van een economisch model gericht op het welzijn van de minderheid ten koste van het welzijn van de absolute meerderheid. De werknemers worden hierin volledig ondergeschikt gemaakt aan de wil van de werkgevers. De sociale en regulerende functies van de staat worden afgeschaft om plaats te ruimen voor de “behoeften van het bedrijfsleven”, de “concurrentie” en de “vrije markt”.

Ons land verdient na de oorlog een systeem waarin fatsoenlijk werk, een betrouwbaar stelsel van sociale bescherming, en betaalbaar onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg voorop staan. De Oekraïners hebben al gezien hoe effectief ondernemingen kunnen zijn die niet in privaat bezit zijn, zoals de Oekraïense Spoorwegen (“Ukrzaliznytsia”), bij het redden van het land. Zij hebben ook gevoeld hoe pijnlijk de weigering kan zijn om de prijzen voor voedsel, huisvesting en brandstof te reguleren.

Om gestalte te geven aan een alternatieve visie op Oekraïne – een democratisch, sociaal en socialistisch Oekraïne – is een partij nodig. Zo’n partij zal de arbeidersklasse en in het algemeen de minderbedeelden verdedigen en verenigen. Die hebben momenteel geen politieke vertegenwoordiging en worden voortdurend onderdrukt. Zo’n partij moet de overgrote meerderheid van de werkende bevolking beschermen tegen de dictaten van de werkgevers.

Het uiteindelijke doel van een dergelijke politieke kracht moet menselijke emancipatie en radicale democratisering van het economische, politieke, nationale en sociale leven zijn. Een dergelijke partij pleit voor de overdracht van de macht over de economie van particuliere eigenaren en bedrijfsleiding naar werknemers en gemeenschappen. De besluitvorming in de economie en de verdeling van economische voordelen moet in het belang zijn van de hele samenleving, niet van de eigenaars van het kapitaal. Daartoe moet de economie worden opgebouwd op basis van openbaar en niet van privaat eigendom.

Sinds het uitbreken van de oorlog zijn de oligarchen en andere grote kapitalisten het land ontvlucht. Het is het volk, waaronder de georganiseerde arbeiders, die het grootste deel vormen van de samenleving, dat opstaat om het land te verdedigen. Helaas blijven de autoriteiten, ondanks het feit dat arbeiders de kern vormen van het Oekraïense verzet tegen het Russische imperialisme, wetgeving doordrukken die hun betrokkenheid bij de besluitvorming beperkt. Zo worden nieuwe sociale conflicten uitgelokt en de kracht van onze defensie ondermijnd. De democratische rechten van de meerderheid worden aangevallen om de heersende minderheid te beschermen. Antisociale beslissingen van de autoriteiten worden gerechtvaardigd door militaire noodzaak, hoewel feitelijk de meeste succesvolle gevallen van oorlogseconomie in de wereld gebaseerd waren op de beginselen van de verzorgingsstaat en de sociale dialoog.

De oorlog schiep nieuwe vormen van zelforganisatie en politiek van onderuit. De mobilisatie van de natie voor de nationale bevrijdingsoorlog heeft het gevoel van betrokkenheid van de mensen bij een gemeenschappelijke zaak versterkt, en het besef dat dit land bestaat dankzij gewone mensen en niet dankzij oligarchen of bedrijven. De oorlog heeft het sociale en politieke leven in Oekraïne radicaal veranderd. We mogen niet toestaan dat deze nieuwe vormen van organisatie van de samenleving worden vernietigd, maar moeten ze uitbreiden.

Een positief teken voor ons was de brede steun voor de eis om de buitenlandse schuld van Oekraïne kwijt te schelden, wat leidde tot de bevriezing ervan, evenals de steun van ’s werelds grootste vakbonden en democratische linkse partijen voor de eis om Oekraïne wapens te leveren, en de steun die zij gaven aan het verzet tegen de antisociale arbeidswetgeving.

Het is tijd voor een koerswijziging in Oekraïne. Wij roepen op tot de oprichting van een nieuwe, massale, niet-oligarchische partij die de georganiseerde arbeid, de bewegingen van onderuit en de democratische bewegingen vertegenwoordigt, verenigd rond een radicaal project van omvorming van de samenleving op basis van alomvattende bevrijding, sociale eigendom en democratie.

Tot voor kort onderschatten velen in de wereld Oekraïne en het zelfbewustzijn van het Oekraïense volk. Nu het volk van Oekraïne, in al zijn taalkundige, etnische en culturele verscheidenheid, zich heeft verenigd om het recht af te dwingen over het eigen lot te beslissen via eigen vormen van zelforganisatie, nu is het tijd om aan onze zakelijke en politieke elites uit te leggen dat niet zij, maar het werkende volk het Oekraïense volk is, en dat het dat volk is dat moet beslissen hoe Oekraïne wordt opgebouwd.

Sotsialnyi Rukh (“Sociale Beweging”) gelooft dat de prioriteiten in de strijd hiervoor moeten zijn:

1. Volledige overwinning en veiligheid voor Oekraïne

Het Russische leger moet in Oekraïne worden verslagen – dit is een voorwaarde voor de democratische en sociale ontwikkeling van ons land en de hele wereld.

Het behoud van onze onafhankelijkheid en democratie vereist in de eerste plaats de ontwikkeling van onze eigen defensiecapaciteit. Op deze basis moet een nieuw internationaal veiligheidssysteem worden opgebouwd om elke uiting van imperialistische agressie in de wereld effectief tegen te gaan.

Oekraïne heeft een programma nodig om de industriële productie en de kennisintensieve defensie-industrie en aanverwante industrieën te herstellen.

2. Sociaal georiënteerde wederopbouw van Oekraïne

Neoliberale krachten proberen hun visie op het naoorlogse Oekraïne op te leggen, waarin het land toebehoort aan het grootkapitaal, niet aan het volk, zonder sociale bescherming en garanties. Wij pleiten voor een wederopbouw die de nadruk legt op de ontwikkeling van de levensstandaard voor de meerderheid, en de ontwikkeling van een sociale infrastructuur die economische garanties biedt. De wederopbouw moet ecologisch, sociaal, gedecentraliseerd en democratisch, inclusief en feministisch zijn.

Het is met name noodzakelijk de belangrijkste ondernemingen te nationaliseren en onder controle van de werknemers en de overheid te brengen. In alle ondernemingen, ongeacht hun eigendom, moet een open boekhouding worden ingevoerd en worden de werknemers betrokken bij het beheer ervan. Afzonderlijke verkozen organen en comités worden opgericht om dit recht uit te oefenen.

Corrupte praktijken waarbij winsten uit de export van ijzererts, metaal en landbouwproducten off shore worden weggesluisd moeten worden belast. Meer in het algemeen moeten progressieve belastingen de collectieve sfeer en de economische ontwikkeling financieren. Een andere stap is de invoering van indicatieve en directe elementen van planning, om te zorgen voor een gestructureerde, stabiele en omvattende ontwikkeling van de economie.

Het handelsgeheim moet worden afgeschaft. Er kan in Oekraïne slechts één soort geheimen zijn, de militaire, waarvan de toegang door de staat wordt geregeld. Alle andere informatie over het werk van ondernemingen, organisaties en staatsorganen moet voor alle burgers toegankelijk zijn.

Niet minder belangrijk is het overwinnen van pesterijen en intimidatie op het werk; het zorgen voor schuilplaatsen voor slachtoffers van huiselijk geweld; de bestrijding van gendergerelateerd geweld; de bevordering van veilige en stabiele levensomstandigheden voor vrouwen, transseksuelen en niet-binaire personen; de zorg voor gelijkheid in het leger en op de werkvloer; de versterking van de aansprakelijkheid bij haatmisdrijven; de vergroting van de vertegenwoordiging van alle sociale groepen in de regering.

3. Sociale democratisering

Democratisering op alle niveaus van het leven; eliminatie van de invloed van geld en grote bedrijven in de politiek; versterking van de vertegenwoordiging en het gewicht van vakbonden, nationale minderheden en gemeenschappen in de regering, hun volledige betrokkenheid bij de besluitvorming; de kapitaalbezitters en personen door hen gefinancierd kunnen geen volksvertegenwoordigers zijn of functies bekleden in staats- en gemeentediensten.

Oorlog maakt het noodzakelijk sommige rechten en vrijheden te beperken om de onafhankelijkheid en de democratie te beschermen. We moeten echter een duidelijke rechtvaardiging voor dergelijke beperkingen eisen, zodat ze niet worden gebruikt om macht te misbruiken wanneer er geen militaire noodzaak is.

Vertegenwoordigers van de plaatselijke gemeenschappen, meer bepaald van de territoriale verdedigingseenheden, moeten rechtstreeks worden betrokken bij de handhaving van de veiligheid en de openbare orde, waarbij hun activiteit op democratische en transparante wijze moet worden geregeld in het belang van de gemeenschap.

Sociale democratisering houdt ook in dat de arbeidsrechten worden opgetrokken tot de beste normen gangbaar in Europese landen, dat de arbeidstijd wordt beperkt en de wet op de arbeidsinspectie wordt aangenomen.

Het migratiebeleid moet worden hervormd om verblijfsrecht toegankelijker te maken en onwaardige behandeling van buitenlanders te voorkomen.

We hebben sociale huisvesting nodig die betaalbaar en energie-efficiënt is, bescherming van de rechten van huurders, controle op huurbedragen, ontwikkeling van stedelijke infrastructuur, vergroening van de stad. Andere stappen zijn de uitbreiding van het gemeentelijk zelfbestuur, invoering van elementen van directe democratie, ontwikkeling van openbaar vervoer en beperking van het privaat vervoer.

Verder is de ontwikkeling van het zelfbestuur van de studenten belangrijk. Studenten moeten betrokken worden bij de besluitvorming in universiteiten en andere onderwijsinstellingen, en een netwerk van onafhankelijke studentenvakbonden is nodig.

Verder is het behoud en de ontwikkeling van de Oekraïense gezondheidszorg belangrijk. Er moet komaf gemaakt worden met hervormingen gebaseerd op concurrentie en de markt in plaats van op toegankelijkheid en kwaliteit. De financiering en modernisering van de gezondheidszorg moet worden opgedreven, gepaard aan stabiele en fatsoenlijke lonen voor de werknemers in de gezondheidszorg. Medicijnen moeten gratis zijn, de commercialisering ervan moet stoppen.

4. Identiteit en inclusiviteit.

De nieuwe Oekraïense identiteit, die voor onze ogen wordt geboren, is multi-etnisch en multicultureel, aangezien de meerderheid van de Oekraïners die ons land nu verdedigen op zijn minst tweetalig is. Meertaligheid en diversiteit van de Oekraïense nationale cultuur moeten worden behouden en ontwikkeld, met een focus op de ontwikkeling van de Oekraïense taal als universeel middel voor de uitwisseling en productie van kennis op alle gebieden van het maatschappelijk leven, cultuur, wetenschap en technologie. Niet alleen zou het gehele culturele erfgoed van de mensheid in het Oekraïens beschikbaar moeten zijn, maar het Oekraïens zou literatuur en kunst, wetenschappelijke en technische kennis van wereldniveau moeten voortbrengen.

De Oekraïense cultuur en taal moeten in al hun verscheidenheid worden ontwikkeld, een sociaal georiënteerde Oekraïnisering steunend op een behoorlijke competente overheidsfinanciering van onderwijs, het uitgeven van boeken, de popularisering van de wetenschap, festivals, culturele projecten, film, enz.

De invloed van de Oekraïense taal op alle kennisgebieden moet worden gekoesterd om te voorkomen dat het wordt verdrongen door meer gebruikte internationale talen. Gelukkig is het Oekraïens niet alleen de taal van onze geschiedenis, maar ook de taal van de moderne wetenschap, technologie, productie en defensie. Nationaal herstel van Oekraïne is onmogelijk zonder een alomvattende ontwikkeling van alle terreinen van het openbare leven, met inbegrip van hightech productie, techniek en fundamenteel onderzoek.

Zeker en vast moet de betrokkenheid van nationale minderheden bij het politiek leven en de waarborg van hun culturele rechten deel uitmaken van deze nationale revival: de voortdurende ontwikkeling en bescherming van culturen ook wanneer de taal door kleinere aantallen gesproken wordt. De strijd voor bevrijding en inworteling geldt voor alle volkeren van Oekraïne : betrokkenheid van hun gemeenschappen in de vertegenwoordigende organen met werkelijke politieke invloed, en financiering van hun culturele instellingen en taalontwikkeling, waarbij zij ruim gecompenseerd worden voor het feit dat zij niet kunnen terugvallen op een natiestaat.

5. Internationale solidariteit tegen imperialisme en klimaatcatastrofen

Hoewel Oekraïne het grootste land op het Europese continent is, wordt het weggeduwd naar de periferie van de regionale politiek: zonder invloed op de besluitvorming wordt het gereduceerd tot een markt voor Europese staten.

De tegenstellingen tussen de centra van kapitaalaccumulatie in het kapitalistische wereldsysteem zullen blijven groeien, zelfs als de Russische imperialistische macht volledig zou worden vernietigd.

Links in Europa en de wereld was vaak hulpeloos en gedesoriënteerd tegenover de Russische agressie in Oekraïne. Tenzij de internationale socialistische beweging zich realiseert welke fouten zij heeft gemaakt en in staat is een nieuwe werkelijk internationalistische samenwerking en coördinatie op te bouwen, hebben we eenvoudigweg geen kans om de groei van de confrontatie tussen imperialismen in de toekomst te voorkomen.

De klimaatcatastrofe die zich voor onze ogen ontvouwt, vereist dringende actie. De mensheid moet middelen mobiliseren voor een onmiddellijke en volledige afwijzing van fossiele brandstoffen. De volledige afwijzing van Russische olie en aardgas moet gepaard gaan met de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen, maar ook kernenergie, zonder welke de mensheid nu niet kan. Alle vervoer moet zo snel mogelijk overgaan op elektrische energie. Tegelijkertijd moet de nadruk worden gelegd op de ontwikkeling van openbaar en bekabeld vervoer in plaats van privaat vervoer op batterijen. De ontwikkeling en toepassing van elektrische verwarmingstechnologieën met behulp van warmtepompen moet worden gemaximaliseerd. Het gebruik van hout moet worden verminderd en er moeten maatregelen worden genomen om de bossen te beschermen.

In het algemeen is er behoefte aan een radicale herziening van de relatie tussen mens en natuur, milieuregulering van ondernemingen en een verschuiving van groei zonder grenzen naar milieugerichte duurzame ontwikkeling, met voldoende financiering van maatregelen ter verbetering van het milieu en ter bestrijding van de klimaatcatastrofe.

6. De wereld vrij voor creativiteit en kennis.

De toegang tot kennis moet voor iedereen vrij zijn. Voor iedereen moeten de meest gunstige voorwaarden worden geschapen om te leren en de eigen creativiteit en interessesferen te ontwikkelen. De privatisering van intellectuele eigendomsrechten moet volledig worden afgeschaft. Daarvoor in de plaats moet een systeem komen van openbaar auteurschap, publieke erkenning en beloning van scheppers, niet van zakenlieden die zich andermans werk toe-eigenen. Massaonderwijs van hoge kwaliteit moet worden ontwikkeld met behulp van zowel traditionele als online-methoden, waarbij de klassen worden verkleind. Hoger onderwijs moet gratis zijn voor iedereen. Particulier onderwijs moet worden verboden, en investeren in openbaar onderwijs aangemoedigd. De financiering moet omhoog. Onderzoek en ontwikkeling moet worden ontwikkeld, vooral in de technische en defensiesector.

Laten we de overwinning van het volk van Oekraïne beschermen tegen de privatisering ervan door oligarchen!

Nederlandse vertaling: Frank Slegers.