Terwijl het dodental blijft stijgen en de beelden en verslagen van het drama voor tienduizenden mensen ons schokken, groeit het bewijs dat de autoriteiten niet hebben gehandeld met de vastberadenheid en snelheid die de voorspelde dreiging vereiste.

Hoewel extreme weersomstandigheden niet kunnen worden voorkomen, verzwakken klimaatontkenningen en bezuinigingen op openbare diensten het antwoord op een roofkapitalisme dat winst boven het leven van mensen en de planeet stelt. Of maken zo’n antwoord zelfs onmogelijk.

De misdadige nalatigheid van de regionale regering en de werkgevers door business as usual prioriteit te geven boven het recht van werknemers op veiligheid op het werk staat in schril contrast met de empathie en solidariteit die de volksklasse heeft getoond bij het helpen van de getroffenen van DANA.

Een uitbarsting van solidariteit en de wens om de getroffenen te helpen laten zien dat het mogelijk is om tegenover TINA (There Is No Alternative) van het Thatcherisme en het neoliberalisme met zijn religie gebaseerd op individualisme en de vermarkting van het leven en de samenleving, niet alleen het discours maar ook de praktijk aan te vechten door volksmacht van onderop en links te creëren. Daarom moet 9 november een massamobilisatie worden. Uit solidariteit met de getroffenen van DANA en om het aftreden te eisen van de voorzitter van de Generalitat Valenciana, Carlos Mazón.

Een tragische DANA met sprankjes hoop

DANA heeft het Valenciaanse land met extreme kracht getroffen in deze tragische oktober 2024. Qua doden en verwoestingen overtreft DANA de overstromingen van de vorige eeuw al, terwijl het aantal doden en vermisten blijft stijgen en de hulp aan de getroffen bevolking 3 dagen na het uur nul nog niet is gearriveerd. Elektriciteit, stromend water en mobiele telefonie zijn nog steeds niet hersteld en de wegen zijn op veel plaatsen nog steeds afgesloten of ontoegankelijk. De schokkende beelden en verslagen van het drama waaronder tienduizenden mensen hebben geleden, schokken ons en we zien een groeiende golf van empathie en solidariteit met de getroffenen.

Het bewijs toont dat de autoriteiten niet hebben gehandeld met de zorgvuldigheid, vastberadenheid en snelheid die de aangekondigde dreiging vereiste. Bewijs hiervan zijn de vertragingen bij het activeren van het alarm door de Valenciaanse regering, het gebrek aan coördinatie van beschermingsdiensten – wat leidde tot vertragingen in de kritieke hulp – en de overbelaste telefooncentrales als gevolg van de overrompeling van de meerderheid van de bevolking toen ze met de overstromingen werden geconfronteerd. Aan dit alles moeten we de weigering van de Valenciaanse regering toevoegen om hulp te krijgen van brandweerkorpsen uit andere gemeenschappen die al voorbereid waren om te hulp te schieten.

De criminele nalatigheid van de regering werd ondersteund door een samenspanning met een zakenklasse die de regering onder druk zou hebben gezet om het rode licht niet te activeren en dus door te gaan met zakendoen, in de hoop dat de regenbuien niet zouden eindigen zoals ze nu doen. Die weddenschap op de markt en het kompas van de winst leidde ertoe dat de bazen prioriteit gaven aan business as usual boven het recht van arbeiders op baanzekerheid.

De kapitalisten veranderden niet van koers en hun winsten wogen zwaarder dan het recht op leven en veiligheid van hun werknemers.

De abnormale normaliteit tegenover DANA zorgde ervoor dat vrouwelijke werknemers opgesloten zaten op hun werkplek of in hun voertuigen reden toen de overstroming in snelle en dodelijke golven oprukte, omdat het alarm van de burgerbescherming afging op mobiele telefoons om 20:15 uur, na het einde van de werkdag voor een groot deel van de bevolking en twee uur nadat de overstromingen plaatsvonden, waardoor wegen met honderden auto’s instortten en het nu moeilijk is om de zwaarst getroffen bevolkingsgroepen te bereiken. De overheid gedroeg zich ook niet beter door overheidsmedewerkers die niet essentieel waren gewoon aan het werk te zetten (administratie, leraren, gezondheidszorg, ambtenaren). Door als overheid het rode alarm in de doofpot te stoppen, gingen leerlingen normaal naar school en werden scholen en kleuterscholen niet uit voorzorg gesloten.

Extreme weersverschijnselen kunnen niet worden voorkomen. Maar de verwoestende effecten ervan kunnen worden verminderd door de ontwikkeling ervan te voorzien en te volgen, noodplannen en -maatregelen op te stellen en die te voorzien van voldoende personele en materiële middelen. Een voorbeeld van hoe de gevolgen van DANA veel minder groot zouden zijn geweest als het beheer niet gebrekkig was geweest, is te vinden bij de UV (Universitat de València), die, geconfronteerd met de waarschuwingen van AEMET [het Spaanse KNMI] op 28 oktober, besloot om onderwijsactiviteiten af te gelasten en later, op de 29e, toen het alarm ‘code rood’ werd, besloot om alle activiteiten af te gelasten (PDI, PAS), waardoor duizenden reizen werden voorkomen.

Die ongevoeligheid van de zakenklasse en de regering, die zulke tragische gevolgen heeft gehad, staat in contrast met de empathie en solidariteit die de volksklassen hebben getoond door de getroffenen van DANA te helpen, ongemak te overwinnen, onderdak aan te bieden om uit solidariteit een vreselijke nacht door te brengen in het huis van een vreemde en in sommige gevallen zelfs risico’s te nemen met hun eigen leven om dat van een vreemde te redden.

De klimaatcrisis en de opwarming van de aarde zorgen er volgens de wetenschap voor dat de frequentie en intensiteit van deze extreme weersomstandigheden toeneemt en het Middellandse Zeegebied is het meest kwetsbaar.

Het klimaatontkenningsbeleid van de regering Mazón ligt ten grondslag aan de falende reactie op DANA. Inactiviteit en uitstel worden gemotiveerd door een ideologie van ontkenning van de klimaatcrisis.

Op het gebied van volksgezondheid hadden we een voorbeeld van de schadelijke effecten die het door de tabaksindustrie gepropageerde en betaalde ontkenningsbeleid had op de gezondheid van mensen. Door twijfel te zaaien over de schadelijke effecten, omdat ‘longkanker van nature bestond’, werden preventiemaatregelen uitgesteld en de industrie, die de twijfel zaaide, aarzelde niet om te blijven profiteren van de handel. Klimaatontkenning is schadelijk omdat het actie tegen reële risico’s en bedreigingen verhindert, evenals tegen de oorzaken ervan.

Het vertrek van Vox uit de Valenciaanse regering veranderde niets aan de ontkenningspraktijken van de PP in Valencia (PPCV). Extreemrechts heeft ook zijn stempel gedrukt op de Concordaatwet Valencia en het onderwijsbeleid tegen de Valenciaanse taal en cultuur. Extreemrechts bepaalde de agenda en wat destijds met de PP werd overeengekomen en doet dat nog steeds, een teken van de ‘lepenisering [van: Le Pen] van de geesten’, dat wil zeggen de normalisering van haar discours en haar reactionaire visie.

Als klimaatontkenning de inactiviteit van de regionale regering voedt, dan verzwakt de neoliberale oriëntatie van het snijden in essentiële openbare diensten het vermogen om te reageren op DANA. Inkrimping van de verzorgingsstaat, uitbesteding en privatisering van het publieke – van iedereen – worden aangevuld met belastingverlaging voor de rijken. Die ontkennende en neoliberale oogkleppen zouden de sluiting van de Valenciaanse Noodhulpdienst rechtvaardigen. Dat is een voorbeeld van wat je niet moet doen in tijden van klimaatnood.

Die ontkenningsvisie dat de verandering er al is en dat dit decennium van vitaal belang is om de uitdaging van afnemende sociale rechtvaardigheid en verbetering van de levenskwaliteit aan te gaan, vraagt om ferme en krachtige actie tegen een roofkapitalisme dat zijn winsten boven de levens van mensen en de gezondheid van de planeet stelt.

Horta sud-Valencia, Paiporta, Sedavi, Chiva, Utiel en zoveel andere steden waren getuige van de menselijke vloedgolf van solidariteit die hielp op welke manier dan ook: onderdak bieden, eten, gezelschap, schoonmaken, genegenheid geven en het verdriet respecteren dat zoveel families nog aan het verwerken zijn.

Lessen voor het leven op kritieke momenten, en zeker een goede les als we weer terugkeren naar de routine: leren om die volkssolidariteit om te zetten in een strijd voor een samenleving van gelijken waar leven en zorg boven de winsten van enkelen staan. En ook om wederopbouwplannen op te zetten die ver verwijderd zijn van een model van stadsspeculatie dat zich sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw verspreidt in overstromingsgevoelige en risicovolle gebieden.

Laten we het tij doen keren in het aangezicht van tegenspoed, om die solidariteit en die impuls te organiseren om het leven te verdedigen tegen de winst en het egoïsme van een machtige en gevaarlijke minderheid.

Het is tijd om door te gaan met het creëren van volksmacht van onderop en ter linkerzijde.

Maar ook, met alle respect en solidariteit met de getroffenen, komt de tijd om verantwoording te eisen van de regering van Carlos Mazón voor haar criminele nalatigheid om de impact van DANA te beperken en zoveel mensen hulpeloos en doodsbang achter te laten.

Daarom sluiten we ons aan bij de oproep voor de demonstratie op 9 november in Valencia om het aftreden van Mazón te eisen, wegens criminele nalatigheid. Hij kan niet de leiding hebben die niet in staat is geweest om de levens en veiligheid van zoveel Valencianen te verdedigen.

Daniel Geffner is arts en activist van Anticapitalistes in País Valencià.

Dit artikel stond op Viento Sur. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.

Foto: Sedaví, in de provincie Valencia. ©Pacopac – CC BY-SA 4.0.