Al jaren wordt in Polen de kwestie van transrechten genegeerd. Het zwijgen van zelfverklaarde ‘progressieven’ heeft de transfobe intimidatie van conservatieven de ruimte gegeven.

Het welzijn van transgender mensen is niet van belang voor de Poolse overheid. Een recent voorbeeld hiervan is de tweet van Krystyna Pawłowicz, rechter van het constitutionele hof, waarin zij een transgender meisje van 11 jaar oud aanviel.

De aanleiding van de tweet was dat docenten van een Poolse school hadden besloten dat zij het meisje zouden aanspreken met haar nieuwe naam en voornaamwoorden. Rechter Pawłowicz reageerde hierop met een tweet waarin ze de persoonlijke gegevens van de leerling publiceerde. Dat leidde tot haatberichten richting het meisje, haar familie en de school.

Dit is onderdeel van een bredere strategie van de overheid, vergelijkbaar met ‘LGBT-vrije zones.’ Deze zones zijn gemeentelijke regio’s die de zogenaamde ‘LGBT-ideologie’ onwelkom verklaren. Hoewel de juridische gevolgen van zulke acties niet heel groot zijn (het meest ingrijpende is het verbod op LGBTQ-solidariteitsevenementen), zet dit aan tot intimidatie van transgender mensen.

Onderdrukking

LGBT-mensen worden geconfronteerd met overweldigende onderdrukking en angst. Voor een queer persoon in Polen kan het voelen alsof de hele samenleving tegen je samenspant. Intimidatie en geweld zijn alledaagse ervaringen. Het zijn vooral de bijeenkomsten van extreemrechts die vol zijn van gewelddadige bedreigingen richting de LGBTQ-gemeenschap.

Maar ook de algemene vijandigheid van de samenleving en het onbegrip van naasten is schadelijk voor de mentale gezondheid van transgender mensen. Dit leidt ertoe dat het percentage van transgender mensen in Polen die pogingen doen tot zelfmoord 41 procent is. De schuld voor de onderdrukking die transgender mensen ervaren ligt bij de overheid, media en lobby’s die de bredere samenleving tegen hen opzetten. Een van die lobby’s verspreidde bijvoorbeeld homofobe en transfobe propaganda door middel van denigrerende posters op vrachtwagens.

Het probleem ligt ook in de juridische sfeer. Om hun gender op de geboorteakte te wijzigen worden transgender mensen gedwongen om hun eigen ouders aan te klagen. Dit veroorzaakt morele dilemma’s en bureaucratische obstakels in het proces van gendertransitie. Daarnaast is het gebrek aan adequate seksuele voorlichting schadelijk voor het welzijn van transgender jongeren. Alle pogingen om seksuele voorlichting op scholen te introduceren worden verhinderd door de overheid.

Demonstraties

Hoewel dit een zorgwekkend beeld geeft van transrechten in Polen, moeten ook de fantastische grassroots initiatieven van organisaties zoals Kampania Przeciw Homofobii (Campagne tegen Homofobie) and Trans-fuzja genoemd worden. De activiteiten van deze organisaties richten zich op zowel psychologische en juridische ondersteuning van transgender mensen als LGBTQ-belangenbehartiging.

Ook vinden talrijke demonstraties plaats tegen het geweld tegen queer mensen. Hoewel deze protesten hardhandig onderdrukt worden, bloeit het gevoel van solidariteit tussen ons. Elke arrestatie van een activist leidt tot duizenden demonstranten die de straat op gaan uit solidariteit. Toen bijvoorbeeld in augustus 2020 de populaire LGBTQ-activist Margot gearresteerd werd, werden door het hele land solidariteitsacties georganiseerd. Door deze uitingen van verzet houden wij het hoofd hoog en vinden wij meer en meer bondgenoten in linkse bewegingen. Het bewustzijn in de Poolse samenleving groeit gestaag en zo lijkt de verandering steeds dichterbij te komen.

Marta is lid van de Internationale Socialisten (Nederland). Zij woont momenteel in Polen.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.