Ik stond net op het punt om weer eens iets te schrijven over een interessant onderwerp uit de queer geschiedenis. Maar helaas, de transfobe shitshow in Groot-Brittannië is me dit weekend te gortig geworden, dus nu ga ik daarover schrijven. Eerlijk gezegd had ik gehoopt dat ik nooit meer een woord zou hoeven wijden aan de monomane transhaters die TERF’s genoemd worden.
Ja, TERF’s, hoe zat het ook alweer? Trans Exterminationist Raving Fuckwits noem ik ze tegenwoordig zelf, omdat de oorspronkelijke termen de lading niet goed dekken. Zoals ze zelf nooit moe worden om aan te geven, gaat het inderdaad om een scheldwoord (TERF is a slur). Nazi’s vinden het ook nooit leuk om “nazi” genoemd te worden. Own your shit, zeg ik altijd maar. Het acroniem TERF is trouwens bedacht door (cisgender) radicale feministes, wat altijd leuk is om TERF’s onder de neus te wrijven.
Ik moet om te beginnen bekennen dat ik altijd erg van Pride heb gehouden. Ja, ik weet het: de deelname van grote bedrijven en van de politie, homonationalisme, homonormativiteit, de commerciële belangen – Pride is niet meer van ons queers. Maar toch… Dat (wel steeds dunner wordende) historische draadje dat Pride met Stonewall verbindt, het besef dat de schaamteloosheid van onze optochten nog altijd een klap in het gezicht van veel conservatievelingen is en de verrassende constatering dat onze binnensteden eventjes veranderen in het decor van een zomers carnaval zonder spoor van religie of door voetbal aangewakkerd nationalisme, redenen genoeg om Pride nog niet helemaal af te schrijven. Zo dacht ik tot de Londense Pride van zaterdag 7 juli.
Bij deze Pride besloot een groepje van acht onverschrokken vrouwen, de suffragettes van onze tijd, zand in de totalitaire transmachine te strooien. Eerst gingen ze voor de optocht op straat liggen, als symbolische blokkade, om vervolgens – een beetje inconsequent wel – een groot deel van de optocht vooraan te lopen, op de plek die was toebedacht aan de NHS. Want ja, verpleegkundigen, waarom zou je die nou in het zonnetje zetten? De politie deed voor de verandering niks. Bij eerdere protestacties tegen Pride door trans en queer activisten was de wapenstok gauw getrokken. Ook de organisatie vond het wel best en kwam met onsamenhangende verklaringen over het warme weer en veiligheid. En dus werd de London Pride 2018 aangevoerd door een haatgroep met spandoeken tegen trans mensen en werden er flyers uitgedeeld die dropen van de transhaat.
Deze gebeurtenis is symbolisch voor wat er in Groot-Brittannië op gendergebied aan de hand is. De afgelopen jaren hebben TERF’s, die vaak goede connecties in academische en journalistieke kringen hebben, een intensieve campagne gevoerd tegen trans mensen. Vooral ouders van trans kinderen moesten het hierbij ontgelden. De meest bizarre leugens over de behandeling van trans kinderen werden verspreid. Er verscheen een spervuur aan artikelen, vaak meer dan één per dag, over het hele politieke spectrum, van The Times tot The Guardian, en ook deftige intellectuele bladen als The New Statesman boden en bieden (bij monde van Sarah Ditum) “verzet” tegen de geduchte “trans lobby”.
De aanleiding voor deze golf van publicaties is de mogelijke aanpassing van de Gender Recognition Act (GRA) uit 2004, die dit jaar geëvalueerd zou worden. Vooral de administratieve geslachtswijziging zou minder ingewikkeld moeten worden en niet aan voorwaarden als een psychiatrische diagnose gebonden moeten zijn. Maar ieder recht dat trans mensen weten te verwerven is er eentje te veel in de ogen van de TERF’s, dus de aanpassing van de GRA moest tegen iedere prijs voorkomen worden. En inderdaad, ze hebben hard gewerkt, de afgelopen jaren. Ze hadden zelfs plannen om de campagne voor het abortusreferendum in Ierland te misbruiken als platform voor een discussie over de GRA, plannen die gelukkig werden gefrustreerd door Ierse feministes.
Het kapen van de Pride in Londen is dus een zoveelste klap in het gezicht van een piepkleine worstelende minderheid, die dreigt een klein beetje geëmancipeerder te worden. Zo’n incident geeft trans mensen wereldwijd het gevoel dat er een zwijgende meerderheid is die instemt met transhaat. Kranten blijven die artikelen plaatsen, Germaine Greer krijgt ruimschoots zendtijd op de Engelse tv, op sociale media blijf je maar bezig met het blokkeren van transhaters – en nu dit weer. Ook hier werd de TERF’s weer geen strobreed in de weg gelegd en pas een dag later werd er via de BBC even sorry gezegd door de organisatie.
Er is al veel geschreven over de TERF’s, hun geschiedenis en hun ideologie en ik heb daar weinig aan toe te voegen, maar ik wil nog wel een paar inhoudelijke opmerkingen maken over deze actie bij de Londense Pride. Hun insteek bij deze actie was dat lesbische vrouwen door de erkenning van trans mensen bedreigd worden. De BBC tekende dit op uit de mond van één van hen: “The GBT community today, by supporting the rights of males who ‘identify as lesbians’ (also called ‘transwomen’) over the rights of lesbians to choose their sexual partners (on the basis of their sex, not how they ‘identify’) is in fact enforcing heterosexuality on lesbians.”
Dus als je wordt erkend als echte lesbienne heb je het recht op seks met eender welke andere lesbienne? Immers, als trans vrouwen zichzelf straffeloos op zouden kunnen dringen aan lesbische (cis) vrouwen, louter en alleen omdat ze als lesbische vrouw erkend worden (en dat is wat het citaat impliceert), dan geldt hetzelfde voor cis vrouwen. Kennelijk geeft het predicaat “lesbisch” toegang tot een permanente orgie waaraan alle lesbische vrouwen deelnemen. Vrijwilligheid of consent lijkt in deze wereld geen rol te spelen.
Hoewel het citaat dus een tikkeltje bizar is, is het in het licht van de TERF-ideologie wel te begrijpen. TERF’s hebben een rooskleurig idee van de zusterschap van alle cis vrouwen. Cis vrouwen zijn zuiver. Seksueel geweld en seksuele dwang komen altijd van mannen (en trans vrouwen). Seks tussen cis vrouwen is altijd vrijwillig en veilig. Zo lang we maar weg blijven van de onreine buitenstaanders die niet tot de cis zusterschap behoren (mannen, trans vrouwen) zijn er geen problemen. Ook biseksuele cis vrouwen vallen hier buiten de boot natuurlijk. TERF’s geloven niet in biseksualiteit.
Deze zuivere sprookjeswereld met haar statische, scherp afgebakende categorieën verkeert natuurlijk op voet van oorlog met de fluïde en veranderingsgezinde queer voorstellingswereld, waarin trans mensen een vanzelfsprekende plaats hebben. Althans in theorie. Ik had graag gezien dat deze theorie ook in de echte wereld, tijdens de Londense Pride van 2018, handen en voeten had gekregen. En ja, dat had zonder politie en zonder geweld gekund en dus zonder de suffragettefantasieën van de TERF’s te voeden. Nu blijven veel transen en queers achter met het gevoel dat ze in de steek gelaten zijn.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Why So Feminist?
