De massaterreur in Christchurch roept beelden op van andere recente uiterst rechtse terroristische moordpartijen. Zowel verdedigers van de ‘blanke suprematie’ als islamistisch jihadistische groepen zetten hun ideologieën van de haat om in daden. Vermoord de immigrant, de moslim, de ketter en de ongelovige. Die moordlust neemt hand over hand toe, wat de ‘blanke suprematie’ betreft aangemoedigd door ideologen en propagandisten die ruime podiums krijgen. En door politici die het xenofobe racistische vuur aanwakkeren.

Inspiratie

Christchurch is niet het werk van een ‘lonely wolf’. In Australië en Nieuw-Zeeland bestaan net als in Europa en de VS groepjes die tot  actie willen overgaan. De moordenaar van Christchurch verwees in zijn lange verklaring naar enkele modellen, onder wie Anders Breivik die in 2011 in Oslo 8 mensen en op het eiland Utoya in het jeugdkamp van de Arbeiderspartij 69 mensen doodschoot.

Breivik zei, zoals moordenaar Brendan Tarrant nu, een strijder tegen het multiculturalisme en de islam te zijn. In zijn manifest verwees hij toen onder meer naar Alain Finkielkraut en diens uitspraak dat het antiracisme van nu hetzelfde is als het communisme in de 20ste eeuw.

Tarrant vermeldt nog anderen die hem inspireerden. Zoals Luca Traini die een jaar geleden in het Italiaanse Macerata op een groep zwarte Afrikanen schoot, met zes gewonden. Dat gebeurde kort voor de verkiezingen, maar belette niet dat de xenofobe Lega van Matteo Salvini, waartoe de dader behoorde, forse winst boekte. Met de Lega,( in de jongste peiling op 34 %), in de regering, is het racisme in Italië steeds gewelddadiger. Een ander idool is Dylann Roof die in 2015 in Charleston in een kerk negen Afro-Amerikanen doodschoot. De grootste uiterst rechtse terreurdaad in de VS was een bomaanslag in 1995 in Oklahoma City op een overheidsgebouw, met 168 doden.

Commando’s

In de zomer van 2018 pakte de Franse politie 13 leden op van de AFO, Action des Forces Opérationnelles. Deze groep had wapens en plannen om radicale imams te vermoorden, om halalvoedsel te vergiftigen en om granaten naar moslims te gooien. ‘We gingen dat niet echt doen, het was slechts een fantasie’, luidde hun verweer. De meeste leden van AFO zijn gewezen politiemannen en militairen. Enkele dagen na hun arrestatie werden twee uiterst rechtse militanten veroordeeld voor het doodslaan van de antifascistische militant Clément Méric in 2013.

Rond diezelfde tijd staken extreemrechtse groepen verblijven van migranten in brand. Na de dood in Chemnitz van een Duitser bij een gevecht met twee migranten, bleek hoe gewelddadig uiterst rechts op brede steun kon rekenen en 6000 betogers op de been kon brengen.

Ideologie

De moordenaars van Christchurch, Breivik, Traini, AFO en de betogers voor white supremacy in Charlotteville vorig jaar, zijn er allemaal van overtuigd, strijders te zijn tegen een ‘groot complot’. Dat gaat uit van ‘de elite’ die beetje bij beetje de demografie wil wijzigen. Ze wil door massale integratie de blanke bevolking op termijn onderwerpen aan een meerderheid van migranten. De immigratiestromen maken deel uit van dat complot der ‘grote vervanging’, de genocide op de blanken.

Zij, deze radicaal-rechtse identitaire groepen, moeten de strijd aanbinden tegen deze ‘grote vervanging’. De VS-ideologen van de ‘white supremacy’ leveren daarvoor het ideologisch kader en krijgen daarvoor van gelijkgestemde miljardairs ook de middelen om hun ideeën onder een groot publiek te brengen. Ze kunnen bovendien rekenen op ‘begrip’ van hoge politieke kringen: president Donald Trump schaamde zich niet na de incidenten in Charlottesville, waarbij een antiracistische activist werd vermoord, de demonstranten voor white supremacy en de antiracisten op één lijn te stellen. Tarrant vermeldt Trump trouwens als ‘een symbool van de hernieuwde blanke identiteit’. De VS-president heeft de aanslag scherp veroordeeld, maar minimaliseert tegelijk het gevaar van het blanke racisme.

In Frankrijk heeft o.a. Eric Zemmour al jarenlang mediatribunes om het idee van de massale uitdrijving van moslims (meer dan 5 miljoen) te banaliseren. En bij ons: Herlees maar sommige hysterische commentaren in verband met de ondertekening van ‘Marrakechpact’. Ook hier kwam het ‘grote complot’ over de ‘grote vervanging’ naar boven.

Wortels

En het is deze ideologische ondergrond waarin extreemrechtse geweldgroepen wortel schieten. En vroeg of laat tot de daad overgaan, zoals in Charleston, op Utoya, in Christchurch…

Van wortels gesproken: uiterst rechtse massaterreur is een van de grote zware bladzijden van vorige eeuw, fascisme en nazisme. Dat eindigde niet met de Tweede Wereldoorlog. Want vlak daarop werden veel oud-collaborateurs en zelfs nazi’s in dienst genomen om het communisme te bestrijden, met alle mogelijke middelen, ook aanslagen en geweld. Daaruit groeiden diverse gewelddadige benden die o.m. in Italië terreur zaaiden. Een van de grootste uiterst rechtse terreuraanslagen gebeurde op 2 augustus 1980 op het station van Bologna, 85 doden.

Sindsdien is er geen ‘communistische dreiging’ meer. De islam is in veel Europese landen steeds zichtbaarder geworden en ‘blank’ uiterst rechts heeft zijn actieveld verlegd. Zoals radicale uiterst rechtse moslims de jihadisten ideologisch voeren, zorgen xenofobe en racistische ideologen en politici voor een voedingsbodem waarop ‘blank’ extreemrechts geweld gedijt. We hoeven niet ver te zoeken.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.