Het impeachment onderzoek door de Democraten begon toen een klokkenluider aan het licht bracht dat president Trump druk had uitgeoefend op de Oekraïense president Volodymyr Zelensky om een onderzoek te openen naar voormalig vicepresident Joe Biden en zijn zoon Hunter.

Trump schortte de militaire hulp aan Oekraïne op, en maakte een bezoek van Zelensky aan het Witte Huis – dat de nieuwe Oekraïense president zo graag wilde – afhankelijk van het feit dat hij publiekelijk zou verklaren dat er een dergelijk onderzoek gaande was.

Aangezien Biden senior een mogelijke democratische tegenkandidaat van Trump is bij de verkiezingen van 2020, was het doel van de eis van Trump om materiaal in handen te krijgen als Trump tegen Biden als die de Democratische kandidaat zou worden. Het is tegen de wet om van een buitenlandse regering te eisen dat zij werkt om Trump persoonlijk te helpen.

Een paar dagen nadat de klacht van de klokkenluider publiekelijk bekend werd, zette Trump een overhaaste terugtocht in: hij gaf de militaire hulp vrij en Zelensky heeft nooit de gevraagde verklaring afgelegd.

De schending van de wet door Trump is relatief onbelangrijk in vergelijking met de misdaden van Trump die geen deel uitmaken van het impeachment onderzoek, vooral de oorlog van zijn regering tegen asielzoekers aan de Mexicaanse grens, waar Trump letterlijk bloed aan zijn handen heeft; zijn moslimverbod; het opvoeren van de winning van fossiele brandstoffen; racisme; vrouwenhaat en veel meer.

Vanaf het begin van het onderzoek hebben de Democraten en de pro-Democratische media een ander thema geïntroduceerd: het tegenhouden van militaire hulp door Trump was, zeggen ze, een aanval op ‘de nationale veiligheid’ of ‘de belangen van Amerika’. In de laatste weken van de getuigenissen voor de onderzoekscommissie van het Huis is deze beschuldiging steeds maar benadrukt.

Wanneer kapitalistische politici termen als ‘nationale veiligheid’ gebruiken, verwijzen ze steevast naar de belangen van het Amerikaanse imperialisme. Het achterhouden van militaire hulp aan Oekraïne was een schending van de belangen van het Amerikaanse imperialisme, maar niet van de belangen van de meerderheid van het Amerikaanse volk.

Belangen in Oekraïne

De belangen van het Amerikaanse imperialisme in Oekraïne zijn zowel economisch als politiek van aard. Oekraïne is rijk aan natuurlijke hulpbronnen, met name de vruchtbare landbouwgronden, de ‘zwarte aarde’ en aardgas. Het was een gewaardeerd bezit van het Russische tsaristische rijk. Het stond bekend als de ‘graanschuur’ van de Sovjet-Unie. Het Duitse imperialisme probeerde deze rijkdommen te veroveren in zowel de Eerste- als de Tweede Wereldoorlog.

Na de omverwerping van de USSR door de bureaucratische kaste onder leiding van de ten onrechte Communistisch genoemde Partij en de terugkeer naar het kapitalisme, zocht Oekraïne betrekkingen met het door de VS geleide Westen en met het kapitalistische Rusland.

Oekraïne heeft twee belangrijke etnische groepen: Oekraïens- en Russischtaligen. De eerste groep bevindt zich voornamelijk in het westen van Oekraïne, de tweede in het oosten en zuiden. Soms bezetten Oekraïenstaligen het presidentschap en vóór 2014 was er een Russischtalige president.

Dit evenwicht werd in 2014 verstoord toen de Russischtalige president werd afgezet en een rechtsere regering werd geïnstalleerd, die de democratische rechten, met name van Russischtaligen, begon te beknotten. Een voorbeeld was dat het Russisch, dat een van de officieel erkende nationale talen was, van die status werd ontdaan. Er ontstond een burgeroorlog tussen het oosten en het westen, waarbij Rusland de Russischtaligen steunde, en het westen de regering in Kiev.

Dit bood een opening voor de VS om haar invloed te vergroten, waardoor Oekraïne werd gereduceerd tot een ondergeschikt land dat afhankelijk was van Washington, met twee Russischtalige afgescheiden gebieden in het oosten die hun eigen regeringen vormden.

In tegenstelling tot de Amerikaanse beloften ten tijde van de omverwerping van de Sovjet-Unie, hebben de VS een aantal Oost-Europese landen die zich voorheen in de Sovjet invloedssfeer bevonden, evenals enkele voormalige Sovjetrepublieken, bij de NAVO aangesloten. Als Oekraïne deel zou gaan uitmaken van de NAVO, zou dat de militaire alliantie tot aan de Russische grens brengen.

In 2014 leek het erop dat het nieuwe Oekraïne zou toetreden tot de NAVO. Dat is een mogelijke verklaring van een van de redenen waarom Poetin de afgescheiden gebieden van Oost-Oekraïne steunde.

De Krim

Het zou ook verklaren waarom Rusland vervolgens is overgegaan tot een nieuwe annexatie van de Krim.

Een beetje geschiedenis van de Krim is hier nuttig. Rusland onder Katharina de Grote veroverde de Krim in 1783 van het Ottomaanse Rijk. In 1853 vielen Groot-Brittannië en haar bondgenoten er binnen en veroverden de Krim op Rusland. Maar de oorlog putte Groot-Brittannië uit en toen de  oorlog eindelijk werd beëindigd werd de Krim opnieuw Russisch, met de voorwaarde dat er geen Russische oorlogsschepen zouden worden gestationeerd in de haven van Sevastopol op de Krim.

Na de Russische Revolutie van 1917, en de daaropvolgende oprichting van de USSR, werd Oekraïne een aparte Socialistische Sovjet Republiek binnen de USSR, onder het bolsjewistische beleid van nationale zelfbeschikking voor naties in het voormalige tsaristische rijk. De Krim werd onderdeel van de Russische SSR, vanwege de voornamelijk Russische bevolking.

In 1954 heeft de Sovjetregering onder Nikita Chroesjtsjov de Krim – vooral om administratieve redenen – tot een deel van Oekraïne gemaakt. Dit werd internationaal nauwelijks opgemerkt omdat het gebied nog steeds deel uitmaakte van de USSR. Niemand beweerde dat Oekraïne de Krim van Rusland ‘gestolen’ had.

Toen Oekraïne in 1991 onafhankelijk werd, werden er verschillende afspraken gemaakt tussen Oekraïne en Rusland. Een daarvan was dat Rusland de controle zou krijgen over de voormalige Sovjet marinebasis in Sevastopol. Als Oekraïne deel zou gaan uitmaken van de NAVO, zou die basis, de enige Russische warmwaterhaven, in handen van de NAVO en de VS vallen, iets wat Rusland niet kon tolereren.

De Verenigde Staten willen nog steeds de marinebasis van Sevastopol in handen krijgen. Daarom dringen zij erop aan dat de Krim deel uitmaakt van Oekraïne.

Trump, met de Republikeinen plichtsgetrouw op sleeptouw, beweert dat het de Oekraïners waren en niet de Russen, die zich ‘bemoeiden’ met de Amerikaanse verkiezingen van 2016, om Hillary Clinton te helpen. De Democraten beweren het tegenovergestelde, dat de Russen zich er mee bemoeiden om de overwinning aan Trump te geven.

In feite ‘bemoeit’ elke regering die de technologie heeft om dit te doen zich in andere landen met de politiek, met Washington als de grootste bemoeial. Soms, wanneer verkiezingen in andere landen niet gaan op de manier waarop de VS wil, ‘bemoeit’ de VS zich er mee de regering van het betreffende land omver te werpen.

Trump is een Amerikaans fenomeen, geen Russisch of Oekraïens

Een basiskenmerk van het moderne monopoliekapitalisme en imperialisme is de toenemende centralisatie van macht in handen van de uitvoerende macht ten koste van de wetgevende en rechterlijke macht. Dit is in de VS al het geval vanaf het begin van de twintigste eeuw onder zowel Democratisch als Republikeins bestuur.

De groei van de uitvoerende macht is echter niet zonder risico voor de heersende klasse. Als een leider van de uitvoerende macht zijn of haar persoonlijke belangen boven die van de kapitalistische klasse als geheel begint te stellen, wat de zogenaamde dictator Trump heeft gedaan door de militaire hulp achter te houden en Oekraïne als corrupt aan te vallen terwijl hij ‘soft’ is tegen Poetin, dan schaadt die leider het ‘nationale belang’ van het Amerikaanse imperialisme.

Trump moet worden beschuldigd van het feit dat hij Oekraïne probeerde te dwingen zijn verkiezingsambities te bevorderen, niet omdat hij het ‘nationale belang’ van de overheersing van Oekraïne heeft geschaad. Dat is niet in het belang van de arbeiders en andere producenten in de VS.

Dit alles is slechts één aspect van de diepe verdeeldheid in de heersende klasse over Trump. Hoe dit in combinatie met andere kwesties in de komende verkiezingscampagne uitpakt, valt nog te bezien.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Europe Solidaire Sans Frontières. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.