De laatste tijd zie ik meer en meer mensen hele foute samenzweringstheorieën verkondigen, vooral over vaccinaties. Het is niet enkel in mijn omgeving, het is een wereldwijd fenomeen, met gevaarlijke gevolgen. Er worden terug meer mensen ziek – of sterven – van ziektes die eigenlijk in veel werelddelen al waren uitgeroeid. Nu keren die terug. Het begon o.a. in de bible belts in de VS en Nederland maar het komt ook elders voor en verspreidt zich verder.
Neponderzoek
Er is een berucht neponderzoek dat zogenaamd een link aantoonde tussen vaccinaties en autisme. Daar is niets van waar, het was een enge kwezel die dat bedacht maar het kwaad is geschied, nu geloven miljoenen mensen dat er een link is. Maar waarom geloven zoveel mensen hierin? Het is maar één uit de duim gezogen neponderzoek, daarna weerlegd door honderden wel wetenschappelijke studies die aantoonden dat er geen link was.
Als goeie marxist denk ik niet dat dat op toevallige wijze ontstaat in de geesten van zoveel mensen. Als het zo’n groot fenomeen is, dan heeft het te maken met de manier waarop onze samenleving werkt – of niet werkt, beter gezegd.
Ik liet me onlangs vaccineren, dat was iets van niets bij de huisdokter. Het was op vijf seconden voorbij, geen pijn, geen last, en dan was ik gevaccineerd tegen tetanus, difterie, en kinkhoest. Tegen kinkhoest, omdat ik tante wordt en de mama van het kindje dat gevraagd had, zodat het kind beschermd wordt doordat de mensen rondom haar een soort beschermende cocon vormen. De huisdokter zei dat ze ook meer en meer mensen tegenkwam die zich niet wilden laten vaccineren. Onder andere daarom zit kinkhoest nu bij in het standaard tetanusvaccin, omdat er te weinig mensen immuun tegen zijn tegenwoordig.
Niet iedereen heeft een goed werkend immuunsysteem. De mensen met een slechter immuunsysteem worden normaal beschermd door de ‘herd immunity’: als iedereen rondom je gevaccineerd is en een redelijk immuunsysteem heeft, dan kunnen de ziektes niet tot jou doordringen. Zo kunnen we elkaar helpen, met bijzonder weinig moeite zelfs. Als gezonde mensen stoppen met zich te vaccineren, dan verdwijnt die ‘herd immunity’.
Uitverkoren?
Zoals een vriendin van me opmerkte, zit er iets van een uitverkorenheid in het geloof in die samenzweringstheorieën: jij bent niet zoals de andere, jij bent speciaal, zij hebben het niet door maar jij ziet De Verborgen Waarheid. Jij bent een priester. Een alternatieve, spiritualistische priester. Je bent speciaal, en dat is leuk in een wereld die je niet waardeert. Behalve voor enkelen van ons, die een pad volgen dat wel goed uitkomt voor de kapitalisten in deze wereld, is er te weinig waardering voor wat we kunnen en doen. Dus is het begrijpelijk dat mensen zich op een of andere manier speciaal willen voelen.
Er zit ook een complete misvatting in over de schaal waarop dingen gebeuren. Mensen hebben vaak een wantrouwen in de farmaceutische industrie. Terecht: er zitten heel wat kapitalisten in die industrie die fijn geld verdienen, veel teveel geld vragen voor bepaalde medicatie… maar dat is nog iets anders dan een wereldwijd complot waar werkelijk iedereen in zit. In de EU alleen zijn er ongeveer 1,8 miljoen dokters actief. Stel nu dat er wereldwijd zo’n 10 miljoen dokters actief zijn – een hele ruwe schatting. Het geloof in een vaccinatiesamenzweringstheorie wil zeggen dat 10 miljoen mensen allemaal hun mond houden om “het publiek” te bedriegen. Dat is natuurlijk compleet belachelijk. Vijf mensen kunnen al geen geheim bewaren, laat staan 10 miljoen.
Terzijde, dat vaccin kostte mij niets, terwijl je je blauw kan betalen aan “speciale” olie, koperen armbandjes en edelstenen, homeopathie en dergelijke. Dus als we kijken naar waar het geld zit, moeten we alles bekijken. Niet alleen de farmaceutische industrie maar ook alle charlatans in “alternatieve” industrieën.
En het zijn niet alleen dokters, het zijn ook wetenschappers. Het zal zeker zo zijn dat er een paar wetenschappers omgekocht worden door kapitalisten in de farmaceutische industrie, net zoals er duidelijk een paar zijn die omgekocht zijn en nu moeten beweren dat er geen klimaatopwarming is. Maar die enkelingen zijn belachelijk en niemand in de wetenschappelijke community neemt die mensen serieus. Het is onrealistisch dat alle wetenschappers omgekocht zijn en liegen over vaccinaties.
En dan is er nog het ableisme. Er is geen link met autisme maar stel dat die er zou zijn, een boel mensen willen blijkbaar liever dat kinderen sterven dan dat ze autisme zouden hebben? Het zijn zelfs vaak ouders van kinderen die zoiets zeggen! Er lijken me een heleboel privileges en aannames die die mensen dringend eens onder de loep moeten nemen. En door je kinderen niet te laten vaccineren, laat je niet alleen hen risico’s lopen maar ook andere mensen hun kinderen.
Volgens mij zijn die samenzweringstheorieën er altijd nét naast. Er is inderdaad wel iets aan de hand, maar het inzicht is nét naast de werkelijkheid. De wereld wordt inderdaad geregeerd door een klein clubje van kapitalisten. Een samenzweringstheorie gaat daar naast en bedenkt een of ander complot van “illuminati” of joodse mensen – die complotten zijn vaak enorm racistisch. Ze werken een goed begrip van de wereld tegen omdat ze niet juist zijn en omdat ze de waarheid verstoppen achter een soort parodie.
Besluit
Het besluit is eenvoudig: laat je niet doen door samenzweringsonzin en laat je wel vaccineren. Help de samenleving beschermen en doe iets heel eenvoudigs voor andere mensen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Overvallen op de kruispunten – de weekendcolumn van Evie Embrechts op De Tweede Sekse blog.
