De OESO, de eliteclub van kapitalistische landen, is zeer duidelijk: het economisch herstel hangt af van het succes van de vaccinaties. Je zou dus verwachten dat regeerders er spoed achter zetten, want indien niet tijdig wordt gevaccineerd, dreigen we in nieuwe golven terecht te komen, waarschuwt de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). En toch zit de EU in een sukkelstraatje. We hebben blijkbaar de onbekwaamheid van onze Europese, nationale en in sommige gevallen regionale en lokale bestuurders onderschat.

Waarschuwingen

We waren nochtans het voorbije jaar aan veel gewoon geraakt. In diverse landen waren er zware problemen met mondmaskers, in België had men grote voorraden vernield zonder te vervangen, ondanks waarschuwingen van de WHO en wetenschappers. Massaal testen, zei de WHO. Ook daarmee liep het in de meeste gevallen volslagen mis. De opsporing van besmettingen verliep in veel landen zeer moeizaam, in België had men het nog maar eens op de meest klungelige manier geprivatiseerd. En toch blijft Vlaams minister Wouter Beke de tv-schermen ontsieren.

En nu de vaccinaties…

Als stuurman aan wal heb je geen zicht op wat de kapiteins doen. In België zitten we met zeer veel kapiteins, wat het weer wat moeilijker maakt, vooral als ze wedijveren in onbekwaamheid. Toch denk je, regeren is vooruitzien. Men wist een jaar geleden dat er, liefst zo snel mogelijk, vaccins en vaccinaties zouden komen. Men richt graag task forces op, dan zou je verwachten dat er op Europees en nationaal vlak een task force zou zijn geweest om daar toch al over na te denken. Nee, men lijkt volkomen verrast.

Almacht

Europa hinkt volkomen achterop. Veel problemen hebben te maken met de almacht van de farmaceutische nijverheid die wel met gemeenschapsgeld werkt, maar in de eerste plaats denkt aan de dividenden van de aandeelhouders. Een reactie op mijn klachten op Facebook:

“Freddy, is dat niet simpelweg de vrije markt werking waarin men zo’n grenzeloos vertrouwen stelt? De EU heeft onderhandeld en een mooie prijs bedongen. Andere landen zijn bereid meer te betalen. Nog een paar maanden en er zijn veel meer aanbieders en dus meer vaccins. Is het dan niet logisch dat de bedrijven die het eerst waren nu zoveel mogelijk aan de hoogst biedende leveren (en verkopen?). Straks gooien ze die vaccins naar je kop, moeten ze hebben gedacht, dus nu de winst maximaliseren. De EU moet maar even wachten en dat doet ze braaf.”

En dan hoor ik de voorzitster van EMA, de EU-instelling die over de vaccins oordeelt, smalend doen over Spoetnik V (“Russische roulette”), maar ze stelt geen vragen bij het bedenkelijke vaccin van AstraZeneca. Over Johnson&Johnson beslissen ze twee weken na de VS en het VK, alsof dat allemaal niet zo dringend is. Luisteren die niet naar wat OESO en WHO zeggen?

Dan horen we Angela Merkel Servië loven omdat de vaccinatie daar zo snel gaat, met Russische en Chinese vaccins waar de EMA neerbuigend over doet. Maar enkele lidstaten van de EU houden het voor bekeken. Hongarije koopt Spoetnik, Tsjechië en Slovakije volgen. Polen praat met China. Denemarken en Oostenrijk met Israël.

Imagoschade

Want in Europa komt het maar niet op gang. Zoals het al een jaar niet lukt om de pandemie terdege aan te pakken, de EU is als Unie zo goed als afwezig. Uitpakken met het financiële noodplan als bewijs dat de Unie wel terdege reageert, volstaat niet. Het was een jaar lang vooral “elk voor zich”.

Intussen gaat het op plaatsen elders in de wereld wel veel vlotter. Op 8 maart waren in de VS 17% en in het Verenigd Koninkrijk 33 % van de bevolking al minstens één keer gevaccineerd, in de EU 6,2 %. In Marokko vaccineren ze dagelijks tussen 200.000 en 250.000 mensen – dagelijks. Ook vreemdelingen krijgen er een vaccin. Jammer dat de vluchten naar Marokko opgeschort zijn.

Wat de leiding van de EU het voorbije jaar presteerde, schaadt het imago van die Unie in de eerste plaats bij de eigen bevolking, maar ook in de rest van de wereld.

Het pandemiebeleid van Donald Trump heeft het imago van de VS beschadigd, de aanpak van de Britse regering was ook beneden alles. Maar zij herstellen dat met hun vaccinatiebeleid. In zoverre dat de Britse premier Boris Johnson daarmee kan aantonen dat het VK veel beter af is buiten dan binnen de EU. Brussel heeft daar geen antwoord op.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Uitpers.