De 6e Internationale Ecosocialistische Bijeenkomst en de eerste Latijns-Amerikaanse en Caribische Ecosocialistische Bijeenkomst werden gehouden in Buenos Aires op 10 en 11 mei 2024. De eerste Internationale Ecosocialistische Bijeenkomst was in Genève in 2014. Interview met Vanessa Dourado, van Attac Argentinië en een van de belangrijkste leden van het organisatiecomité.
Wat is het politieke perspectief van deze 6e bijeenkomst?
Deze bijeenkomst bevestigde het perspectief van het Zuiden, vooral met betrekking tot twee centrale kwesties: de antikoloniale kwestie en de kwestie van antiracisme. Voor het Zuiden zijn dat twee centrale kwesties, die op eerdere bijeenkomsten onvoldoende aan bod kwamen. Dit terwijl ze volgens ons, Attac Argentinië, van fundamenteel belang zijn voor de opbouw van een ecosocialistische beweging die inclusief is en Latijns-Amerika en het Caribisch gebied integreert: die zich losmaakt van het Westen.
Die twee punten zijn essentieel als we geen kolonialistische logica willen reproduceren die wij ‘groen kolonialisme’ noemen. Dat gebeurt door twee mechanismen. Enerzijds negeert het dominante discours de geschiedenis van de kolonisatie en de voortzetting ervan na de dekolonisatieprocessen. Daardoor worden die overheersingsrelaties onzichtbaar. Aan de andere kant leggen rampverhalen over de noodzaak om CO2-vrij te worden, fossiele brandstoffen op te geven en ‘schone’ alternatieven te creëren een westerse framing van het probleem op. Die neoliberale verhalen leggen megaprojecten voor ‘groene’ infrastructuur op aan de landen in het Zuiden, terwijl ze de lokale realiteit en de milieuvernietiging door deze projecten negeren.
Die valse oplossingen aan de kaak stellen is essentieel. Daarom is het belangrijk dat de strijd internationalistisch is, maar ook de verschillen tussen Noord en Zuid begrijpt en onze historische eisen omvat.
Hoe zou je de bijeenkomsten samenvatten?
We zijn erg tevreden met het evenement in Buenos Aires. We vinden de twee bijeenkomsten een succes, vooral gezien het aantal aanwezige collectieven en activisten. Meer dan 40 organisaties waren vertegenwoordigd, met meer dan 200 activisten uit ruim 15 verschillende landen.
De debatten waren democratisch, zelfgestuurd en participatief, en gaven een goed beeld van de kracht van het ecosocialistische perspectief. Dat kwam voor ons als een verrassing, aangezien er in Latijns-Amerika maar weinig collectieven en sociale bewegingen zijn die zeggen ecosocialistisch te zijn.
We waren ook verrast door de diversiteit van de aanwezige collectieven: collectieven uit feministische en ecofeministische bewegingen, vertegenwoordigers van vakbonden uit Latijns-Amerika en Europa, sterke deelname van Argentijnse regionale organisaties, sectoren die strijden tegen mijnbouw en plundering van gebieden, land- en waterroof, de boerenbeweging en de inheemse beweging. Een aantal mensen uit de academische en intellectuele wereld was ook aanwezig.
Hoe belangrijk is die diversiteit voor de bijeenkomsten?
Vanuit ons gezichtspunt heeft de strijd een culturele verandering nodig. Dat moet beginnen met een breuk met de kolonialistische logica die vaak de problemen van het Noorden centraal stelt in het debat en de landen van het Zuiden uitsluit van het gesprek. In onze ogen is dat een voortzetting van het proces van kolonialisme en kolonisatie, dat niet ophield ten tijde van de onafhankelijkheid maar in nieuwe vormen is blijven voortbestaan.
Veel inheemse en boerengemeenschappen blijven zich verzetten op hun grondgebied. Ze zijn een fundamenteel onderdeel van een echt effectief ecosocialisme, een dat werkt en zijn centrale doelstelling bereikt. De diversiteit van de aanwezige collectieven op de bijeenkomsten belichaamt voor ons deze mogelijkheid van een ecosocialistische toekomst die verschilt van het huidige traject.
Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?
We hebben besloten een permanente internationale coördinatie op te zetten en door te gaan met het opbouwen van ruimtes voor debat en thematische bijeenkomsten vóór de Zevende Bijeenkomst, die in 2026 in België zal plaatsvinden. We gaan ook een Latijns-Amerikaans ecosocialistisch netwerk opzetten in de aanloop naar de internationale en vooral Latijns-Amerikaanse mobilisaties tegen COP30, die in november 2025 zullen plaatsvinden in Belém, Brazilië.
De 2e Latijns-Amerikaanse en Caraïbische Ecosocialistische Bijeenkomst zal in dezelfde Braziliaanse stad worden gehouden, tegelijk met de tegentop van de COP. We gaan ook verder met het ontwikkelen met alle aanwezige organisaties van ons programma en een internationalistische ecosocialistische strategie, waarvan het opstellen begon tijdens de 6e bijeenkomst.
We willen uitbreiden naar bestaande netwerken en bewegingen op ons continent, om het leven en de bescherming van de natuur centraal te stellen in onze praktijken. Er is geen andere manier om dat te doen dan door het aannemen van een ecosocialistisch en internationalistisch perspectief!
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op SolidaritéS. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.
