De raciale ongelijkheden bij COVID-19 krijgen veel aandacht. Zwarten sterven gemiddeld ruim twee maal eerder dan witten. We zullen in de strijd voor oplossingen echter meer moeten doen dan het probleem benoemen. Een sociaal verzekeringsprogramma voor ieder staat een lange weg te wachten, wanneer begonnen wordt raciale ongelijkheden in de gezondheidszorg aan te pakken, in het algemeen en COVID-19 in het bijzonder.

De duidelijke en onmiddellijke behoefte van zwarte en andere onderste lagen van de bevolking die gevangen zijn in de tanden van de pandemie, is het recht op kosteloze gezondheidszorg. Ook vóór de pandemie hadden laagbetaalde Latino’s en jonge arbeid(st)ers meer mogelijkheden om verzekerd te zijn. Ongedocumenteerde arbeid(st) ers liepen het meeste risico onverzekerd te zijn.

Gezondheid en racisme

De opvallende verschillen in sterfte door COVID-19 worden niet veroorzaakt door een gebrek aan gezondheidszorg als zodanig, maar laten zien hoe het virus gezondheidsproblemen verergert bij sociale ongelijkheid.

Twee recente studies tonen aan dat een hoger sterftecijfer door het corona virus samenhangt met milieuvervuiling en sociale omstandigheden als armoede, overvolle behuizing, raciale economische segregatie en lage inkomens. Deze patronen bevatten geen geheimen van de menselijke biologie, maar de brute waarheid over gezondheid onder het kapitalisme. Een waarheid die de gevolgen voor de gezondheid van de klassenpositie voorspelt en laat zien hoe racisme en andere vormen van discriminatie en achterstelling de gezondheid extra belasten.

Deze patronen ondersteunen en verklaren zowel de grotere risico’s van blootstelling aan het virus als de oorzaak dat bevolkingsgroepen met al bestaande gezondheidsproblemen eerder ernstig ziek worden van of sterven aan COVID-19. Het kan geen verrassing zijn dat de invloed van de ziekte en de zorgen van mensen nauw samenhangen met de verschillen in inkomen, raciale positie en etniciteit.

Selectieve privatisering

Vóór de pandemie was een gezondheidsverzekering voor ongeveer een derde van de mensen een publieke voorziening. Maar voor ruim de helft (55 procent) van de Amerikanen die over zo’n verzekering beschikten, is dit een aan het werk verbonden uitkering. In dat systeem is de gezondheidszorg meer een ‘koopwaar’ dan een sociaal recht – een schoolvoorbeeld van ‘institutioneel racisme’. Een systeem dat ‘neutraal’ lijkt, maar de raciale ongelijkheden op de arbeidsmarkt produceert en reproduceert.

Van voormalige arbeid(st)ers heeft 39 miljoen een werkloosheidsuitkering aangevraagd. Een inkomensverlies dat erg genoeg is zonder de bijkomende zorgen over hoe de medische dienstverlening tijdens een pandemie te betalen is. Om individuen te beschermen en publieke gezondheid te bevorderen, moet een stelsel van ziektekostenverzekering kunnen voorzien in alle medische kosten.

Een verbeterd collectief verzekeringsprogramma is het beste beleid, maar alles dat meer is dan het op dit moment beschikbare, is te verkiezen. Inschrijvingen voor deelname zullen toenemen in de periode van de pandemie, maar velen zullen achterblijven wanneer niet alle staten de wetgeving uitbreiden. Individuen en gezinnen zullen zich richten tot private plannen die worden gesubsidieerd voor mensen met een inkomen tussen 1oo en 400 procent van de federale armoedegrens. Maar deze plannen verschillen in kwaliteit (eufemistisch worden ze aangeduid als ‘goud’, ‘zilver’ en ‘brons’).

Toegang tot alle medische voorzieningen

Ontslagen arbeid(st)ers kunnen de dekking van hun verzekering voortzetten, maar het daarvoor beschikbare programma is niet dekkend voor alle banen en vereist dat zij de volledige kosten van hun verzekeringspremies betalen. Ook de duur is beperkt, namelijk 18 tot 36 maanden.Lokale en federale regeringen betalen al op verschillende manieren voor verzekeringen, voor individuele schulden, aanvragen voor faillissementen en urgente zorg.

We kunnen dit proces vereenvoudigen door te zorgen dat niemand failliet gaat en de lasten verlicht worden door een collectieve verzekering in één keer goed te keuren. Maar de raciale vooroordelen en andere bronnen van gezondheidsverschillen zullen hierdoor niet verdwijnen. De opzet van de klinieken is en blijft selectief, inclusief de toegang tot testen en behandelen. Vraagstukken van ziekte en dood voegen zich bij diepe en langdurige raciale, sociaaleconomische en andere ongelijkheden.

Uitbreiding van het verzekeringsstelsel zal niet alle problemen van de Amerikaanse gezondheidszorg aanpakken. Maar individuen kunnen hulp krijgen om de gevolgen van de pandemie op te vangen en een financiële verlichting bij verlies van werk en inkomen, Bovendien wordt het gemakkelijker onderzoek te doen naar de verschillende behandelingen als gevolg van de raciale en andere structurele ongelijkheden. De begrotingen van gemeentes, staten en federaties kunnen ondersteuning bieden door kosten over te nemen en publieke diensten en werkgelegenheid te beschermen.

We weten dat de remedies op langere termijn voor raciale en andere ongelijkheden in de gezondheidszorg vele grotere veranderingen vereisen. Zoals uitbreiding van collectieve onderhandelingen, democratie op de arbeidsplaats, invoering van een stelsel van ziekteverzekeringen, sociale voorzieningen, betaalbare huisvesting, volledige werkgelegenheid en een krachtige wetgeving tegen discriminatie.

Op de korte termijn echter hebben verbetering en uitbreiding van de gezondheidszorg alle prioriteit. Het zou een grote stap zijn naar een voor ieder gelijke en gelijkwaardige toegang tot alle medische voorzieningen.

Dean E. Robinson is hoofddocent politieke wetenschappen aan de Universiteit Massachusetts, Amherst.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op labornotes.org. Nederlandse vertaling/bewerking: Hans Boot.