Deze maand is het precies 29 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Een nieuw rapport toont aan dat de EU-landen sindsdien zo’n 1000 kilometer muur hebben gebouwd om migratie tegen te gaan. Dit is het equivalent van zes Berlijnse Muren.

De sterkste toename vond plaats in 2015, toen zeven nieuwe muren werden gebouwd. Het rapport Building Walls van de hand van het Spaanse Centre Delàs wordt meee gepubliceerd door het Transnational Institute (TNI) en Stop Wapenhandel.

Het rapport onderzoekt de verschillende muren die de afgelopen jaren in Europa zijn opgebouwd, inclusief maritieme muren, zoals Frontex-operaties op de Middellandse Zee. Van de acht maritieme operaties heeft geen enkele het redden van mensen als voornaamste doel: allen richten zich op het tegenhouden van vluchtelingen.

Er is ook een sterke groei van ‘virtuele’ muren, door Europese programma’s voor het monitoren en beheersen van grensoverschrijdende bewegingen en het verzamelen en analyseren van biometrische data.

Tenslotte analyseert het rapport de ‘mentale’ muren die mede gecreëerd worden door de snelle opkomst extreemrechtse partijen met hun xenofobe en racistische boodschappen. Het framen van vluchtelingen als bedreiging voor Europese samenlevingen wordt als rechtvaardiging gebruikt voor het opbouwen zowel fysieke als virtuele muren.

10 van de 28 EU-lidstaten hebben te maken met de opkomst van extreemrechtse partijen, die in totaal meer dan een half miljoen stemmen hebben behaald in verkiezingen sinds 2010. Deze partijen hebben enorm veel invloed op het migratiebeleid van deze landen. Hun discours wordt overgenomen door andere partijen die, in de jacht op zetels, ook een steeds strikter beleid gaan bepleiten.

Met behulp van al deze muren wordt een ‘Fort Europa’ gebouwd, dat zogenaamd de veiligheid tegen vermeende externe dreigingen moet vergroten, maar in werkelijkheid een gevaarlijkere situatie voor de levens en rechten van mensen binnen en buiten Europa creëert.

Het rapport is de derde in een serie van Centre Delàs, TNI en Stop Wapenhandel. Eerdere rapporten behandelden de militarisering van grensbewaking en de rol van de wapenindustrie (Border Wars) en het EU-beleid om landen buiten Europa als externe grensbewakers in te zetten (Expanding the Fortress).

Het rapport Building Walls: Politics of fear and security in the European Union en een Nederlandse samenvatting zijn te downloaden via www.stopwapenhandel.org/murenbouwen.